ตำนานลี้ลับ “เมืองลับแล” เมืองที่มีแต่ผู้หญิง

เมืองลับแลเป็นเมืองแม่ม่าย ตั้งอยู่ในภูมิประเทศที่ลี้ลับซับซ้อน พลเมืองมีแต่ผู้หญิง ยึดมั่นแต่ความดี มีศีลธรรม และวาจาสัตย์ ต่อมามีชายชาวเมืองทุ่งยั้งคนหนึ่งเดินหลงทางเข้าไปในป่าเมืองลับแล ได้พบหญิงสาวหลายคนออกมา ด้วยความสงสัยจึงเดินตามเข้าไปพบว่าทั้งเมืองมีแต่ผู้หญิงและเกิดพบรักกับหญิงสาวคนหนึ่ง ด้านหญิงสาวได้พาชายผู้นี้ไปอยู่ด้วยกันฉันสามีภรรยา หญิงสาวให้ชายหนุ่มสัญญาว่าจะไม่พูดเท็จ ซึ่งชายหนุ่มก็รับปากเป็นอย่างดี จากนั้นเป็นต้นมา สองสามีภรรยาอยู่ด้วยกันจนมีบุตรหนึ่งคน วันหนึ่งขณะที่ภรรยาออกไปเก็บผักหักฟืน ลูกเกิดหิวนม จึงร้องไม่หยุด พ่อปลอบให้ลูกหยุดร้องไห้ โดยหลอกว่า แม่กลับมาแล้ว ลูกจึงหยุดร้องไห้
เมื่อภรรยาทราบว่า สามีกล่าวเท็จต่อลูก ก็จำเป็นต้องให้สามีออกจากเมืองไปทีละคน จนเหลือแต่ผู้หญิง เพราะไม่รักษาวาจาสัตย์ตามสัญญา จนทำให้ชาวบ้านที่ได้ยิน จับชายคนนี้และไล่ออกจากหมู่บ้าน ผู้เป็นภรรยาเสียใจมากจึงชี้ทางบอกออกจากเมืองลับแล และด้วยความรักนางจึงหยิบขมิ้นใส่กระเป๋าไปให้จนเต็ม ด้วยระยะทางที่ไกลชายคนนี้รู้สึกหนัก จึงได้ทยอยทิ้งขมิ้นออกจนเหลือเพียงหัวเดียว
ครั้งเมืองถึงบ้านตนจึงหยิบขมิ้นขึ้นมาดูกลับพบว่าเป็นทอง จึงวิ่งกลับไปตามทางแต่ไม่พบขมิ้นที่ทิ้งไปอีกแล้วในความเป็นจริงแล้ว เมืองลับแลนั้นเป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดอุตรดิตถ์ ชุมชนโบราณมีมาตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัย ความหมายของคำว่า ลับแล นั้น ตามข้อสันนิษฐานนั้น เดิมเป็นชาวเมืองแพร่ เมืองน่าน หนีข้าศึกมาตั้งชุมชนบริเวณนี้ เนื่องจากมีป่ารก หลบซ่อนตัวได้ง่าย ภูมิประเทศอยู่ในหุบเขา คนต่างเมืองไม่รู้เส้นทางจะหลงทางง่าย อำเภอลับแลหรือเมืองลับแลนั้นนอกจากมีโบราณสถานแล้ว ยังเป็นแหล่งผลิตสินค้าหัตกรรมพื้นเมืองล้านนาเช่น ผ้าตีนจก ไม้กวาด เป็นแหล่งเพาะปลูกลางสาด และทุเรียนหลง-หลินลับแล ซึ่งเป็นผลไม้ประจำจังหวัดชาวลับแลดั้งเดิม มีภาษาถิ่นสำเนียงสุโขทัยโบราณ เป็นชุมชนที่ใช้ภาษาถิ่นแบบสำเนียงสุโขทัยโบราณมาก่อนนับ 700 ปี กระทั่งมีชาวไทยยวนเข้ามาในสมัยหลังทำให้เมืองลับแลนั้นมี 2 วัฒนธรรม คือ ชุมชนภาษาถิ่นแบบสำเนียงสุโขทัยโบราณ และชุมชนภาษาถิ่นล้านนา ที่มีภาษาพูด ภาษาเขียน การแต่งกาย อาหารการกิน เป็นแบบล้านนา ที่มีใช้อยู่ในแถบล้านนาตะวันออก เมืองลับแลนั้นตั้งอยู่ห่างจากตัวเมืองอุตรดิตถ์ 9 กิโลเมตรอยู่ไม่ไกลมาก เป็นแหล่งพักผ่อนของนักท่องเที่ยวได้เป็นอย่างดี ด้วยการสัมผัสวัฒนธรรมสุโขทัยโบราณดั้งเดิม มีแหล่งน้ำตกแม่พูล มีเทศกาลผลไม้ลับแลประจำปีที่จัดขึ้นทุกปีอีกด้วย

บทความโดย
จักรพงษ์ คำบุญเรือง

ร่วมแสดงความคิดเห็น