มหัศจรรย์แห่ง “น้ำตกแจ้ซ้อน น้ำพุร้อนลำปาง”

อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน อำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง เป็นอุทยานแห่งชาติที่เคยได้รับรางวัลอุทยานแห่งชาติดีเด่นของประเทศมาแล้ว มีพื้นที่ครอบคลุมท้องที่ถึง 4 อำเภอคือ อำเภอเมืองปาน อำเภอเมือง อำเภอแจ้ห่มและอำเภอวังเหนือ ครอบคลุมป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่สุก แม่สอย ป่าตุ๋ยฝั่งซ้าย แม่ตุ๋ยฝั่งขวาและป่าขุนวัง มีเนื้อที่ประมาณ 480,000 ไร่ ภูมิประเทศของอุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน เป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน เป็นส่วนหนึ่งของสันเขา “ผีปันน้ำ” ตะวันตก ทอดเป็นแนวยาวจากทิศเหนือสู่ทิศตะวันตกเฉียงใต้ เรื่อยไปทางทิศใต้มียอดเขาสูงสุดคือ “ดอยลังกา” ซึ่งสูง 2,031 เมตรจากระดับน้ำทะเล เป็นพื้นที่ต้นน้ำลำธาร

ชั้นหนึ่งของลุ่มน้ำวัง อันเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารของแม่น้ำวังมีลำน้ำสำคัญได้แก่ น้ำแม่หมี น้ำแม่ต๋อม น้ำแม่สอย แม่มอญ แม่ปาน แม่ฮะ แม่บอม แม่บึง แม่สุกและแม่ค่อม ที่แห่งนี้มีแหล่งน้ำพุร้อนประมาณ 36 ลิตรต่อนาที อุณหภูมิระหว่าง 39 – 82 องศาเซลเซียส สามารถต้มไข่ให้สุกได้ในไม่กี่นาทีน้ำตกแจ้ซ้อน เป็นน้ำตกที่เกิดจากลำน้ำแม่มอญ มีน้ำไหลใสสะอาดตลอดปี เย็นเยียบยิ่ง มีแอ่งน้ำรองรับตลอดสาย ไหลตกลงมาเป็นชั้น ๆ มีความสูงทั้งหมด 6 ชั้น ซึ่งแต่ละชั้นจะมีความสวยงามต่างกัน ออกไปไม่ไกลจากที่ทำการอุทยานฯ เดินครูเดียวจากที่จอดรถซึ่งสะดวกสบาย ไม่กี่อึดใจก็จะถึงลำธารและน้ำตก ไม่ถึงครึ่งกิโลเมตร บ่อเกิดของขุนน้ำที่รวมกันเป็นน้ำตกแจ้ซ้อนคือ น้ำตกแม่มอญ เป็นน้ำตกที่มีน้ำไหลอย่างรุนแรงจากชะง่อนผาสูงลงสู่หุบเหวเบื้องล่าง การตกลงของน้ำจะตกลงมาเป็นชั้น ๆ สวยงามแปลกตา อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานฯประมาณ 5 กม.ทางเข้าน้ำตกเป็นดินลูกรังเดิมเป็นเส้นทางขนส่งแร่ดีบุก

น้ำตกแม่ขุน อยู่ใกล้กับน้ำตกแม่มอญ มีลักษณะเป็นน้ำตกสายยาวสูงประมาณ 100 เมตรไหลลงมาบรรจบกับน้ำตกแม่มอญ น้ำตกแม่เปียก เป็นน้ำตกสวยงามอีกแห่งหนึ่ง ต่อจากน้ำตกแจ้ซ้อนเข้าถึงได้โดยเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ ซึ่งอยู่ห่างจากที่ทำการประมาณ 3 กม. มีสภาพป่าที่อุดมสมบูรณ์มากมายด้วยต้นไม้ใหญ่น้อยนานาพันธุ์ มีน้ำตก 3 ชั้นสูงประมาณ 100 เมตรบ่อน้ำพุร้อน เป็นแหล่งน้ำพุร้อนที่มีสภาพการเกิดทางธรณีวิทยา น้ำพุร้อนที่พวยพุ่งออกมาจากใต้พื้นดินพื้นหิน มีกลิ่นกำมะถันค่อนข้างอ่อน ไหลล้นจากบ่อน้ำพุร้อน แทรกซอนโขดหินตะปุ่มตะป่ำไปทั่วมีจำนวนถึง 9 บ่อในบริเวณพื้นที่ 3 ไร่ ภายในบริเวณมีโขดหินน้อยใหญ่การจัดกระจายตามธรรมชาติอยู่ทั่วไป อุณหภูมิของน้ำพุร้อนประมาณ 73 องศาเซลเซียส นักท่องเที่ยวนิยมนำไข่ไก่และไข่นกกระทามาแช่ สำหรับไข่ไก่แช่นานประมาณ 17 นาที ไข่แดงจะแข็งมีรสชาติมันอร่อย ส่วนไข่ขาวจะเหลวคล้ายไข่เต่าแต่สุกและกินได้ทันที

ห้องอาบน้ำอุ่น เป็นแอ่งน้ำที่เกิดจากการไหลมาบรรจบกันของน้ำพุร้อนและน้ำเย็นที่มาจากน้ำตกแจ้ซ้อน ทำให้เกิดเป็นน้ำอุ่นที่มีอุณหภูมิเหมาะแก่การแช่อาบ

ห้องอาบน้ำแร่ มีทั้งห้องแบบแช่ ซึ่งมีอ่างสำหรับลงแช่อาบ จำนวน 11 ห้อง และห้องอาบน้ำแบบตักอาบ โดยแยกกันระหว่างชาย – หญิง จำนวน 16 ห้อง เหมาะสำหรับการอาบน้ำเพราะมีอุณหภูมิประมาณ 39 – 42 องศาเซลเซียส เป็นการบำบัดความเมื่อยล้าของร่างกาย ทำให้โลหิตไหลเวียนได้ดีขึ้น

บทความโดย
จักรพงษ์ คำบุญเรือง