สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 13 (แพร่) แจงข้อเท็จจริงกรณีจากการที่มีข่าวการเสียชีวิตของกวางป่า

จากการที่มีข่าวการเสียชีวิตของกวางป่า ที่ตำบลขุนสถาน อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน ในพื้นที่ สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 13 (แพร่) นายสัตวแพทย์ประจำสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 13 (แพร่) ได้รับแจ้งเมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2562 โดยนายต่อพงศ์ จันโทภาส หัวหน้าอุทยานแห่งชาติขุนสถาน แจ้งว่าพบซากกวางป่าตายใกล้บริเวณอุทยานแห่งชาติขุนสถาน เสียชีวิตมาแล้วประมาณ 2 วัน จึงได้รุดตรวจสอบพบเป็นกวางป่าเพศผู้ น้ำหนักประมาณ 200 กิโลกรัม อายุมากกว่า 10 ปี ลักษณะชากผอม ขนหลุดร่วง กีบหน้าซ้ายหลุด ลักษณะเป็นแผลเป็น เมื่อเปิดผ่าอวัยวะภายในพบความผิดปกติที่ไต หัวใจ ปอด ในกระเพาะอาหารส่วนรูเมน (กระเพาะส่วนที่ 1) พบขยะพลาสติก จำนวน 7 กิโลกรัม ประกอบด้วยซองกาแฟ ซองเครื่องปรุงบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปถุงพลาสติกจำนวนมาก ถุงดำ ถุงมือยาง ผ้าเช็ดมือ กางเกงในผู้ชาย และเชือกฟาง เป็นต้น เบื้องต้นสันนิษฐาน สัตว์ตายจากภาวะทางเดินอาหารอุดตัน เจ้าหน้าที่ได้เก็บตัวอย่าง อวัยวะภายใน และเลือด เพื่อตรวจหาสารพิษในอาหาร และภาวะติดเชื้ออื่นๆ เพิ่มเติมโดยส่งศูนย์วิจัยและพัฒนาการสัตวแพทย์ภาคเหนือ ตอนบน อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง

เมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน 2562 โดยนายเกรียงศักดิ์ ถนอมพันธ์ ผู้อำนวยการสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 13 แพร่ เปิดเผยว่า จากการตรวจพิสูจน์ซากกวางป่าแล้วพบว่ามีเศษถุงพลาสติก ขยะ เครื่องใช้ของมนุษย์อยู่ในท้องของกวางเป็นจำนวนหนึ่งนั้น โดยเป็นการกินสะสมมาเป็นระยะเวลานาน ซึ่งเป็นปัญหาเหมือนกับขยะพลาสติกทางทะเลที่ทำให้พยูนเสียชีวิต ในช่วงเวลาที่ผ่านมาจนเป็นข่าวโด่งดัง แต่สำหรับกรณีนี้ ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติขุนสถานได้มีการรณรงค์ก่อนหน้านี้อย่างต่อเนื่อง มีการเก็บขยะตามรายทาง ที่เกิดจากนักท่องเที่ยวหรือผู้สัญจรตลอดชุมชนที่อยู่อาศัยอยู่ใกล้อุทยานแห่งชาติขุนสถาน

ล่าสุดเมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน 2562 อุทยานแห่งชาติขุนสถาน ร่วมกับสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดน่าน สถานีควบคุมไฟป่าศรีน่าน และเครือข่ายชุมชนรอบพื้นที่โดยมีสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 13 แพร่ นายเจตน์ อิ่มใจ หัวหน้าสถานีควบคุมไฟป่าศรีน่าน ร่วมกิจกรรมรณรงค์ ลด ละ เลิกใช้ ถุงพลาสติก และโฟม ในเขตอุทยานแห่งชาติ ภายใต้โครงการทำความดีด้วยหัวใจ ลดภัยสิ่งแวดล้อม โดยมี นายสุจิโรจน์ คงเมือง นายอำเภอนาน้อย เป็นประธาน และร่วมรณรงค์ลด ละ เลิกใช้ ถุงพลาสติก และโฟม บ้านแสนสุข และบ้านขุนสถาน ตำบลสันทะ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน เพื่อรณรงค์ ลด ละเลิก ใช้ถุงพลาสติก และโฟม ในเขตอุทยานอย่างต่อเนื่อง ภายใต้โครงการทำความดีด้วยหัวใจ ลดภัยสิ่งแวดล้อม

ซึ่งปัญหาตรงนี้ ที่ผ่านมาดูเหมือนจะไม่มีผลกระทบ ต่อสิ่งแวดล้อม แต่วันนี้ได้มีกวางป่า มาเสียชีวิต การพิสูจน์ ก็มีผลที่ชัดเจนว่าเสียชีวิตเนื่องจากมีขยะในท้องมากจนเกินไป ดังนั้น จึงควรมีมาตรการ วางแผนงาน ในการจัดการเรื่องขยะพลาสติก เป็น 3 ระยะ คือ

ระยะสั้น เป็นการถือเอา วิกฤตครั้งนี้ เป็นโอกาส เชิญชวนประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนที่อยู่บริเวณรอบอุทยาน ออกมารณรงค์ ช่วยกันเก็บขยะจัดการขยะ ที่มีอยู่ทั่วไป ในพื้นที่อุทยานและรอบอุทยาน

ระยะกลาง ตั้งคณะทำงาน เพื่อกำหนดแผนในการบริหารจัดการเรื่องขยะ ของอุทยานแห่งชาติ และขยะของชุมชน โดยมีการบูรณาการ ร่วมกันกับทุกภาคส่วน

ระยะยาว ให้มีการ ให้ความรู้กับนักเรียน พี่น้องประชาชน ตลอดจนนักท่องเที่ยว ที่เข้ามาท่องเที่ยวในอุทยานแห่งชาติขุนสถาน ให้เห็นผลเสียของ ขยะพลาสติก หรือให้มีการทำป้ายประชาสัมพันธ์รณรงค์อย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในช่วงฤดูกาลท่องเที่ยว

ทั้งนี้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้รณรงค์ให้หน่วยงานในสังกัดซึ่งเป็นหน่วยงานที่ดูแลป่าอนุรักษ์ ได้แก่ อุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขตห้ามล่าสัตว์ป่า วนอุทยาน ส่วนรุกขชาติ ส่วนพฤกษศาสตร์ ลด เลิกใช้ถุงพลาสติกแก้ปัญหามลพิษ ตามความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2562 ที่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) เสนอกลไกการขับเคลื่อนการงดใช้ถุงพลาสติก เพื่อลดและเลิกใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว (Single–Use Plastic) ที่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมภายใต้ Roadmap การจัดการขยะพลาสติก พ.ศ. 2561–2573 หน่วยงานภาคสนามในสังกัดได้การรณรงค์ประชาสัมพันธ์งดใช้พลาสติกแบบครั้งเดียว และงดใช้โฟม รณรงค์ในลักษณะนับถอยหลัง ซึ่งจะใช้มาตรการนี้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2563 เป็นต้นไป