แอ่วเมืองวัฒนธรรมล้านนา “ลำพูน-ป่าซาง”

สถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่อยู่ไม่ไกลจากเชียงใหม่ไปทางใต้ ใช้เส้นทาง 106 เชียงใหม่ – ลำพูน เพียง 20 กม.ก็จะถึงเมืองวัฒนธรรมลำพูน ซึ่งเป็นเมืองเก่าแก่ที่สุดในภาคเหนือ ลำพูน เดิมมีชื่อว่า นครหริภุญชัย มีกษัตริย์ครองเมืองหลายราชวงศ์จนมาถึงสมัยธนบุรี เจ้ากาวิละได้รับการสนับสนุนจากพระเจ้ากรุงธนบุรี ทำการชับไล่พม่าออกจากล้านนาได้สำเร็จ พระเจ้ากาวิละจึงได้ครองเมืองเชียงใหม่ และให้เจ้าคำฝั้นน้องชายไปครองเมืองลำพูน ในสมัยรัตนโกสินทร์ ลำพูนมีฐานะเป็นเมืองขึ้น มีเจ้าครองนครสืบต่อกันมาจนถึงพลตรีเจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เป็นเจ้าผู้ครองนครองค์สุดท้าย

จากเชียงใหม่ขับรถล่องมาตามทาง ก่อนเข้าเมืองลำพูน ต้องแวะไปชมเจดีย์เหลี่ยมแบบพุทธคยา ชื่อ สุวรรณจังโกฏ หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า กู่กุด ที่วัดจามเทวี เชื่อกันว่าภายในบรรจุอัฐิของพระนางจามเทวีปฐมกษัตริย์แห่งนครหริภุญไชย เมื่อเข้ามาถึงตัวเมืองแวะเข้าไป ไหว้พระที่วัดพระธาตุหริภุยชัยวรมหาวิหาร วัดนี้ถือได้ว่าเป็นจุดเริ่มต้นของพุทธศาสนาในแผ่นดินล้านนา วัดนี้มีจุดที่น่าสนใจมากมาย เช่น ซุ้มประตูโขง วิหารหลวง องค์พระธาตุ เยื้องกับวัดพระธาตุหริภุญชัยเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ ภายในมีการจัดแสดงวัตถุโบราณ

สมัยหริภุญไชยและสมัยล้านนา ตรงข้ามกับวัดพระธาตุหริภุญชัยมีวัดพระยืน หรือชื่อเดิมพฤทธมหาสถานพระเจดีย์ เป็นเจดีย์ทรงมณฑปคล้ายกับอานันทเจดีย์ที่เมืองพุกาม ประเทศพม่าและเจดีย์ป่าสักที่อำเภอเชียงแสน ใกล้กับวัดพระยืนมีหมู่บ้านหัตถกรรมผ้าฝ้ายยกดอกบ้านเวียงยอง เป็นหมู่บ้านที่มีชื่อเสียงในการทอผ้าโบราณของลำพูน จนเป็นสินค้าโอท็อประดับ 5 ดาว หากมีเวลาลองขับรถไปชมสถานที่ต่างๆในเมืองเช่น กู่ช้าง เป็นสุสานช้างศึกคู่บารมีพระนางจามเทวี วัดมหาวัน ตำนานว่าสร้างขึ้นสมัยพระนางจามเทวีขึ้นครองเมืองหริภุญชัย เป็นต้นตำนานของพระรอดวัดมหาวันหนึ่งในพระเครื่องเบญจภาคี

ลำพูนยังมีสถานที่ท่องเที่ยวที่ขึ้นชื่ออีกหลายแห่ง เช่น อำเภอป่าซาง เป็นอำเภอที่มีชื่อในการทอผ้าฝ้าย ปัจจุบันมีร้านค้าจำหน่ายผ้าฝ้ายทอมือของอำเอป่าซางตั้งสองข้างถนน แต่หากนักท่องเที่ยวที่ชอบงานปฏิมากรรมเกี่ยวกับธรรมะและพุทธศาสนาก็แวะเข้าซอยข้าง ตลาดป่าซาง ประมาณ 500 เมตรก็จะพบอุทยานธรรมะแกลเลอรี่ รอบ ๆ อาคารมีแบบจำลองปฏิมากรรม

โดยศิลปินแห่งชาติอินสนธิ์ วงศ์สาม ออกจากป่าซางมาราว ๆ 6 กม. ตามถนนเส้นทางป่าซาง – ลี้ เลี้ยวซ้ายเข้าไปชมวัดพระพุทธบาทตากผ้า ปูชนียสถานที่สำคัญแห่งหนึ่งของลำพูน ตามตำนานการสร้างวัดเล่าว่าพระพุทธองค์เคยเสด็จมาประทับที่นี่แล้วทรงนำจีวรออกตากกับผาหิน

จากนั้นจึงอธิษฐานเหยียบพระบาทประดิษฐานรอยไว้บนผาลาด ซึ่งเป็นที่ตั้งของวัดในปัจจุบัน หากมีเวลา 2 – 3 วัน ลองขับรถท่องเที่ยวเมืองวัณนธรรมล้านนาลำพูน-ป่าซางดู นอกจากจะเป็นการเปลี่ยนบรรยากาศของการท่องเที่ยวแล้ว ยังเป็นการสัมผัสถึงวิถีชีวิต ประเพณีวัฒนธรรมอันทรงคุณค่าของชาวล้านนาได้ดีไม่น้อย

บทความโดย
จักรพงษ์ คำบุญเรือง