ชาวบ้านจัดพิธีเลี้ยงดง ผีปู่แสะและย่าแสะ สืบสานประเพณี แบบ New Normal

พิธีเลี้ยงดงผีปู่แสะและย่าแสะ สืบสานประเพณี แบบ New Normal เกิดอัศจรรย์ผ้าพระบฏโบกสะบัดอย่างแรง โดยไม่มีลมพัด ปีนี้มีเพียงบุคคลสำคัญและผู้ประกอบพิธี เข้าร่วมตามประเพณีที่สืบทอดต่อกันมา และปฏิบัติกันมานานร่วม 100 ปีติดต่อกันมาแล้ว เพราะเป็นความเชื่อถือว่าหากผู้ใดได้เข้าร่วมพิธีแล้ว จะรอดพ้นจากภัยพิบัติทั้งปวง ไม่ป่วย ไม่เจ็บ ไม่ไข้ นอกจากตัวเองจะมีความสุขในชีวิตแล้วกับชุมชนที่ตั้งอยู่

นายธนวัฒน์ ยอดใจ นายกเทศมนตรีเมืองแม่เหียะ เป็นประธานการประกอบพิธีพิธีเลี้ยงดงผีปู่แสะและย่าแสะ บริเวณหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ ดอยสุเทพ-ปุย ที่ 4 เชิงดอยคำด้านทิศตะวันตก หมู่ 3 บ้านป่าจี้ ตำบลแม่เหียะ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ในปีนี้มีวิกฤตไวรัสโควิด-19 เกิดขึ้นทำให้การประกอบพิธีกรรมแตกต่างไป จากทุกปีที่สืบทอดกันมาเป็น 100 ปี ไม่มีชาวบ้านใน ตำบลแม่เหียะ และชาวเชียงใหม่ ที่มีความเชื่อเข้าร่วม แต่ในปีนี้จะมีเพียงบุคคลสำคัญในพื้นที่และผู้ประกอบพิธีเท่านั้น เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ซึ่งเป็นการประกอบพิธี เพื่อสืบสานประเพณี แบบ New Normal สวมหน้ากากอนามัย เว้นระยะห่าง ไม่อยู่ร่วมกัน เน้นล้างมือของผู้มาร่วมงานในครั้งนี้

ตามปกติพิธีเลี้ยงดงปู่แสะย่าแสะก่อนพิธีจะเริ่มขึ้น มีการเตรียมจัดหาร่างทรง และกระบือดำหรือควาย และจัดซื้อข้าวของบางส่วนสำหรับใช้ในการประกอบพิธีกรรมใน “ประเพณีเลี้ยงดง” ซึ่งเป็นประเพณีที่ชาวบ้านต้องฆ่าควาย เพื่อถวายให้ผียักษ์ 2 ตน คือ ผีปู่แสะ และย่าแสะ เพราะเชื่อกันว่าเป็นผู้ปกป้องคุ้มครองชาวบ้านให้อยู่ดีกินดี ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล หากปีไหนไม่ฆ่าควายเซ่นผี เชื่อว่า จะทำให้เกิด โรคระบาดและเกิดทุกข์ภัยขึ้นได้ โดยได้จัดหากระบือดำหรือควาย ที่จะนำมาฆ่าถวายผีดง (ผีปู่แสะย่าแสะ) มาเตรียมไว้ก่อน จากนั้นก็ต้องนำมาเลี้ยงดูให้อิ่มหนำสำราญก่อนการเข้าพิธี ส่วนของเซ่นและเครื่องบูชาอื่น ๆ ก็มีผลไม้ต่าง ๆ สุรา เป็นต้น แต่ในปีนี้มีการกราบไหว้มีขบวนเชิญ เครื่องเซ่นไหว้ ไปกราบสักการะหอจำนวน 12 หอ และรูปปั้น ปู่แสะย่าแสะ แต่เกิดอัศจรรย์ขึ้นมาช่วงประกอบพิธีแล้วเสร็จ ผ้าพระบฏ เริ่มแกว่งอย่างแรง ทั้งๆที่ไม่มีลมพัดเลย

 

โดยขั้นตอนของพิธีเริ่มจากการนำ ควายดำตัวผู้ที่มีลักษณะเขายาวเท่าหู จะถูกพามาเชือดที่บริเวณลานโล่ง ซึ่งชาวบ้านเรียกว่า “ดง” จากนั้นจะมีการแห่ผ้าบฏ ผ้าซึ่งเป็นภาพของพระพุทธเจ้า ปางห้ามญาติ อายุเก่าแก่ประมาณ 100 ปีเข้ามาที่ดง เพื่อเป็นตัวแทนของพระพุทธเจ้า จากนั้นจะมีผู้เฒ่าผู้แก่เชิญวิญญาณผีปู่แสะย่าแสะ และเหล่าบรรดา ลูก ๆ อีก 32 ตน มาเข้าร่างทรง เพื่อให้มารับสิ่งของเครื่องเซ่นที่ลูกหลานเตรียมไว้ในพิธี ซึ่งไม่เปิดเผยชื่อสลับกับเสียงพระสวดเมื่อผีปู่แสะและผีย่าแสะเข้าร่างทรงพร้อมด้วยบริวารแล้ว ผีทั้งหมดก็จะมากินเครื่องเซ่นที่เตรียมไว้โดยเฉพาะ เนื้อควาย และเลือดสดของควายที่เชือดกลางพิธีมากัดกินอย่างอร่อย ท่ามกลางสายตาผู้มาร่วมงานในพิธีนับ 100 คน รวมของเซ่นอื่น ๆ อีกหลายอย่างในคราวเดียวกันด้วย ร่างทรงจะกินจนอิ่มแล้วจะออกจากร่างไปถือว่าเป็นเสร็จพิธี

พิธีเลี้ยงดงปู่แสะย่าแสะนี้ ปฏิบัติกันมานานร่วม 100 ปีติดต่อกันมาแล้ว เพราะเป็นความเชื่อถือว่าหากผู้ใดได้เข้าร่วมพิธีแล้ว จะรอดพ้นจากภัยพิบัติทั้งปวง ไม่ป่วย ไม่เจ็บ ไม่ไข้ นอกจากตัวเองจะมีความสุขในชีวิตแล้ว ชุมชนที่ตั้งอยู่โดยรอบจะมีความสงบสุขไปด้วย ไม่มีภัยพิบัติหรือโรคระบาด เพราะได้เลี้ยงหรือให้ทานกับผีปู่แสะย่าแสะ ซึ่งเป็นผียักษ์ที่ปกปักรักษาพื้นที่แห่งนี้อยู่ ทั้งหมดเป็นความเชื่อของชาวบ้านในชุมชน จึงมีพิธีนี้ที่ทำสืบต่อกันมานานร่วม 100 กว่าปีแล้ว

ร่วมแสดงความคิดเห็น