อ.แม่สะเรียง “ดินแดนพระธาตุสี่จอม” 4 วัด ตั้งอยู่บนดอย ทั้ง 4 ทิศของเมืองแม่สะเรียง ซึ่งสิ่งศักดิ์สิทธิ์คอยดูแลปกปักรักษาเมืองแม่สะเรียงแห่งนี้ มาเยือนสามารถเข้าไปนมัสการเพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ตนเอง ที่ว่ากันว่า ใครสักการะพระธาตุครบทั้งสี่จอม จะเป็นผู้ประเสริฐไปด้วยภูมิปัญญา
วัดพระธาตุจอมมอญ ตั้งอยู่ในเขตบริเวณ หมู่บ้านพะมอลอ หมู่ที่ 9 ตำบลบ้านกาศ อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีเนื้อที่ทั้งหมด 16 ไร่ ไม่ปรากฏสร้างขึ้นเมื่อใด เป็นที่ประดิษฐานเจดีย์สำคัญหนึ่งในสี่เจดีย์ประจำ
มุมเมือง เป็นพระเจดีย์เก่าแก่ ตั้งอยู่บนยอดเขาทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของเมือง ซึ่งมีความสวยงามไม่แพ้เจดีย์องค์อื่น ๆ
จากหลักฐานค้นพบที่กู่คำ สันนิษฐานว่าสร้างในสมัย พระเจ้าแสนเมืองมา กษัตริย์แห่งนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7
ราชวงศ์มังราย โดยให้อุปราช เจ้าแสนคำ เป็นผู้สร้าง ประมาณ พ.ศ. 1935 อัฐิ เจ้าแสนคำ ได้บรรจุไว้ที่กู่คำ
หรือกู่แสนคำ ตั้งอยู่บริเวณ อุโบสถในปัจจุบันนี้ พ.ศ. 2143 ในสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ได้กอบกู้บ้านเมือง
ได้เกลี้ยกล่อมชาวไทย ไทใหญ่ มอญ กะเหรี่ยง ละว้า จากพม่ามาเป็นสมัครพรรคพวกให้มาขึ้นกับไทย ประกอบกับกษัตริย์มอญได้หนีข้าศึก ทางพม่านุ่งห่มขาวลี้ภัยพร้อมด้วยบริวาร มาตั้งรกรากอยู่บริเวณนี้ จึงได้ช่วยกัน
บูรณปฏิสังขรณ์พระธาตุจอมมอญ กาลเวลาล่วงไปพระเจดีย์ ได้ชำรุดทรุดโทรม เหลือแต่ซากปรักหักพังเป็นหลุม
พ.ศ. 2453 โดยการนำของตระกูลกะเหรี่ยง พ่อเฒ่าหม่อนจอนุ แม่หม่อนโยแฮ พิกุล สร้างครอบองค์เก่า
ปี พ.ศ. 2540 ทางวัดจึงได้สร้างครอบองค์เดิมให้ใหญ่และสูงขึ้น เดิมบรรจุพระบรมธาตุพระหนุ(ส่วนคาง) และ
พระอูรุงคธาตุ มีการบรรจุพระธาตุเพิ่ม โดย คุณรัตนาภร จงจิตรนันท์ ผู้อัญเชิญพระธาตุแก้วเสด็จมาที่ห้องพระแล้ว
นำมาถวาย บรรจุในเจดีย์นี้ด้วย 1000 องค์
ปี พ.ศ. 2525 เมื่อชาวบ้านพะมอลอได้อารธนาพระภิกษุมาจำพรรษาจาก วัดพระพุทธบาทตากผ้า อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน ซึ่งเป็นศิษย์ของ พระสุพรหมยานเถร (พรหมมา พฺรหฺมจกฺโก) หรือ ครูบาพรหมมา พระภิกษุที่มาจำพรรษาในครั้งนั้น มีด้วยกัน 2 รูป คือ พระอธิการสวัสดิ์ นริสฺสโร และ พระอาจารย์พิมล ชาตวีโร จากนั้นก็มีหลวงพ่อตาคำ สํวโร จากวัดน้ำจำ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ มาสมทบ พระภิกษุทั้ง 3 รูปนี้ ถือเป็นกำลังสำคัญในการบูรณปฏิสังขรณ์วัดพระธาตุจอมมอญ การร่วมแรงร่วมใจกันทั้งทางฝ่ายบรรพชิต และคฤหัสถ์ในการบูรณปฏิสังขรณ์วัดพระธาตุจอมมอญ ทำให้เสนาสนะ ถาวรวัตถุ มีอยู่อย่างสัปปายะ พระอาจารย์สวัสดิ์ นริสฺสโร ได้ทำเรื่องไปยังกรมการศาสนา เพื่อยกวัดร้างขึ้นเป็นวัดมีพระสงฆ์อย่างถูกต้องตามกฎหมาย และกรมการศาสนาเห็นชอบได้ประกาศให้วัดพระธาตุจอมมอญ ขึ้นทะเบียนเป็นวัด เมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2542 แต่งตั้งให้พระอธิการสวัสดิ์ นริสฺสโร เป็นเจ้าอาวาส รูปที่ 1 ณ วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2543
พร้อมกันนั้นทางวัดพระธาตุจอมมอญ ยังได้รับการคัดเลือกให้เป็นอุทยานการศึกษาในปีเดียวกัน คือ วันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2543 ชาวอำเภอแม่สะเรียง เรียกขานชื่อ วัดพระธาตุจอมมอญ ว่าวัดจอมมอญ และเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า วัดพะมอลอ ตามชื่อหมู่บ้าน หลักฐานอะไรที่ทำให้เรียกชื่อวัดว่า วัดจอมมอญ เหตุเพราะศิลปะภายในวัดแทบจะไม่มีร่องรอยของศิลปะมอญอยู่เลย และบริเวณวัดก็เป็นชุมชนของชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยง จึงอนุมานว่า สมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ได้กอบกู้บ้านเมืองได้เกลี้ยกล่อมชาวไทย ไทใหญ่ มอญ กะเหรี่ยง ละว้า จากพม่าเป็นสมัครพรรคพวก ให้มาขึ้นกับไทย ประกอบกับกษัตริย์มอญได้หนีข้าศึกทางพม่านุ่งห่มขาวลี้ภัย พร้อมด้วยบริวาร มาตั้งรกรากอยู่บริเวณนี้ ได้ช่วยกันบูรณปฏิสังขรณ์พระธาตุจอมมอญ เพื่อเป็นอนุสรณ์สถานระลึกถึง กาลต่อมาวัดจอมมอญถูกทิ้งให้ร้างเป็นป่ารกชัฏเป็นเวลายาวนาน จนมาถึงการบูรณปฏิสังขรณ์ใหม่อีกครั้ง ทางวัดจึงมีการทำเรื่องถึงกรมการศาสนา ยกวัดร้างขึ้นทะเบีัยนเป็นวัดถูกต้องตามกฎหมาย แล้วมีการเปลี่ยนชื่อวัด โดยการเพิ่มคำว่า “พระธาตุ” จาก วัดจอมมอญ เป็น วัดพระธาตุจอมมอญ เหตุที่เพิ่มคำว่าพระธาตุขึ้นมา ด้วยเชื่อว่าองค์เจดีย์มีการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ
ชาวบ้านถือว่าเป็นพระธาตุที่มีความศักดิ์สิทธิ์องค์หนึ่ง มีงานฉลองในเดือนกรกฎาคมของทุกปี ตามคติของผู้คน
ท้องถิ่นเหนือ ที่นิยมสร้างเจดีย์ไว้ตามยอดดอยรอบๆ เมือง และจุดชมทิวทัศน์เมืองแม่สะเรียง เป็นภาพมุมกว้างที่เห็นบ้านเรือนกระจุกตัวอยู่ในหุบเขา ล้อมรอบด้วยทุ่งนาและสายน้ำยวม ที่ไหลคดเคี้ยวผ่านที่ราบซอกซอนลับสายตา
ไปตรงช่องเขาด้านใต้
การเดินทาง / จากตัวอำเภอแม่สะเรียง ข้ามสะพานข้ามแม่น้ำยวมไปตามทางหลวงหมายเลข 1194 (แม่สามแลบ) ประมาณ 1 กม. จะพบทางแยกให้เลี้ยวขวาไปราว 4 กม. ก็จะถึงที่ตั้งวัดทางขวามือ
ขอขอบคุณ / ททท.สำนักงานแม่ฮ่องสอน และ ภาพ FotoJourney เที่ยวไป ถ่ายไป
ร่วมแสดงความคิดเห็น