“เตาเผาถ่านไม้”

เตาเผาถ่านในประเทศไทย ที่เหมาะสมสำหรับผลิตถ่านไม้ เพื่อใช้สอยในครัวเรือนพอจำแนกได้ดังนี้

1.เตาหลุมกรมป่าไม้ (P T K LN) มีขนาดกว้าง x ยาว x ลึก = 2 x 3 x 0.5 เมตร ตัวเตาใช้อิฐมอญ ทรายละเอียด และดินเหนียวก่อขึ้นให้เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีปล่องควัน 3 ปล่อง และช่องสำหรับจุดไฟ 1 ช่อง

วิธีการเผา  เริ่มจากการเรียงไม้ เผาถ่าน โดยมีการเรียงไม้หนุนพื้นเตา เพื่อให้อากาศร้อนไหลเวียนได้ดี เมื่อเรียงไม้เต็มเตาจึงใช้สังกะสีหรือแผ่นเหล็กปิดทับ และใช้ทรายละเอียด หรือดินปกคลุมอีกชั้นหนึ่ง จุดไฟที่ช่องจุดไฟ เมื่อควันออกทางปล่องควันทั้ง 3 ด้านแล้ว จึงปิดช่องจุดไฟคอยสังเกต เมื่อควันสีฟ้าใสปล่องควันแห้งและควันขาดเหนือปล่องควัน จึงทำการปิดปล่องควันยุติการเผาถ่าน

2.เตาอิฐก่อ (BR CK BEEH VE K LN) มีขนาดความจุ 1.0-2.0 ม. แต่อาจสร้างเตาขนาดใหญ่สำหรับผลิตเพื่อการค้าได้เนื่องจากมีรูปทรงสมมาตร มีการรับน้ำหนักของวัสดุทำเตาได้ดี เตาอิฐก่อเป็นเตาเผาถ่านที่มีประสิทธิภาพชนิดหนึ่ง สร้างจากอิฐมอญ ผสมทรายละเอียด ดินเหนียว และน้ำในสัดส่วนที่พอเหมาะ
ลักษณะของเตาเป็นทรงครึ่งวงกลม (Dome Shape) มีปล่องควัน 4 ปล่อง ปล่องเร่ง 1 ปล่อง ช่องใส่ไฟหน้าเตา และประตูเตาสำรับนำไม้เข้าและนำถ่านออก

วิธีการเผาถ่านเริ่มจากบรรจุไม้เข้าเตาจนเต็ม ปิดประตูเตา

3.เตาถังเดี่ยว (S NGLE DRUM K LN) มีขนาดความจุ 0.2 ม. วิธีการสร้างเตาชนิดนี้ ทำโดยนำถังน้ำมันขนาด 200 ลิตร มาเจาะทะลุทั้ง 2 ด้าน และเจาะปล่องควันขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2 ซม. เป็น 3 ชั้นในแนวดิ่งจำนวนปล่องควัน 6-12 รูต่อระดับ (จำนวนรูมากจะทำให้เวลาการเผาถ่านสั้นลงและผลผลิตถ่านจะได้น้อยเช่นกัน) สำหรับฝาปิดด้านบนเจาะรู 6-8 รู หรือกรณีที่ต้องการเก็บน้ำส้มควันไม้อาจจะเจาะรูใหญ่ขนาด 5-8 ซม. เพียงรูเดียวก็ได้

วิธีการเผาถ่าน เริ่มจากเรียงอิฐมอญก้อน เพื่อปิดช่องให้อากาศเข้าได้ทางด้านล่าง จากนั้นนำเชื้อไฟเรียงด้านล่างพอสมควรและนำไม้สำหรับเผาถ่านเรียงด้านบนจนเต็มเตาแล้วจุดไฟทางด้านล่างเพื่อสันดาปเชื้อเพลิงให้ติดไฟ จากนั้นจึงปิดฝาด้านบนปิดบริเวณรอยต่อของฝาปิด ด้วยดินเหนียวผสมทรายและน้ำ คอยสังเกตทางปล่องควัน เมื่อเห็นไม้ติดไฟลุกแดงให้ปิดปล่อควันนั้นๆ ด้วยดินเหนียวผสมทรายและน้ำไล่จากด้านล่างขึ้นบน ปิดปล่องควันทุกปล่องตลอดจนรอยต่อทั้งทางด้านบน และด้านล่างด้วยดินเหนียวผสมทรายและน้ำ เพื่อมิให้อากาศเข้าเป็นการยุติการเผาถ่าน จากนั้นจุดไฟหน้าเตารอจนกระทั่งควันออกสม่ำเสมอจึงทำการปิดปล่องเร่ง ให้ควันออกทางปล่องควันทั้ง 4 ปล่อง

เมื่อการเผาถ่านดำเนินมาจนกระทั่งมีควันสีฟ้าจาง ปล่องควันแห้งและควันขาดเหนือปล่องควัน 1-2 นิ้ว ให้ทำการปิดปล่องควันทั้ง 3 ปล่อง จากนั้นให้ปิดช่องจุดไฟก่อนจึงจะทำการปิดปล่องควันปล่องสุดท้าย เพื่อป้องกันมิให้ไฟย้อนออกมาที่ช่องจุดไฟสำหรับการเผาถ่านไม้เพื่อให้ได้คุณภาพสูงขึ้น ก่อนปิดปล่องควันตามขั้นตอนปกติให้เปิดปล่องควันทั้ง 4 ปล่อง จากนั้นทำการปิดปล่องควันตามปกติ ซึ่งวิธีนี้เรียกว่า “Refining” การทำเช่นนี้จะเร่งสันดาปภายในเตา เนื่องจากออกซิเจนที่เข้าไปภายในเตามากขึ้น จะช่วยปลดปล่อยสารแทรกในเนื้อไม้มากขึ้น ทำให้ได้ถ่านที่มีคุณภาพสูงขึ้น เหมาะสำหรับใช้ประโยชน์ที่เกี่ยวกับสุขภาพต่างๆ

การใช้ประโยชน์ถ่านไม้

1.ในครัวเรือน ใช้เป็นเชื้อเพลิงหุงต้ม ปิ้งย่าง พร้อมทั้งช่วยดูดซับกลิ่นในอากาศและในน้ำ

2.ในทางการเกษตร ใช้เป็นวัสดุปรับปรุงดิน ทำให้ดินร่วนซุย เป็นแหล่งสะสมแร่ธาตุ ช่วยให้ผลไม้สุกช้าลง และช่วยลดระยะเวลาในการผลิตปุ๋ยหมัก

3.ในการปศุสัตว์ ใช้รองพื้นคอกปศุสัตว์ เพื่อดูดซับแก๊สจากมูลสัตว์ และใช้ผสมอาหารสัตว์

4.ในการอุตสาหกรรม ใช้เป็นวัตถุดิบผลิตสารเคมีต่างๆ ใช้ในระบบกรองของเสียในโรงงานอุตสาหกรรม เป็นตัวลดสนิมในโลหะและเพื่อปริมาณคาร์บอน ในกระบวนการผลิตโลหะหล่อ และในอุตสาหกรรมผลิตฉนวนป้องกันความร้อน, รังสี, คลื่นไฟฟ้า, เสียง