เกษตรวิถีสุขภาพ “ใบเหนี่ยง” ที่เปียงหลวง

เปียงหลวงเป็นตำบลหนึ่งของ อ.เวียงแหง จ.เชียงใหม่ ตั้งอยู่ติดชายแดนพม่า ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นคนเชื้อสายจีนยูนานและไทยใหญ่ โดยชาวจีนยูนานนั้นได้อพยพเข้ามาในสมัยนายพลเจียงไคเช็ค ส่วนชาวไทยใหญ่ได้เข้ามาตั้งแต่ครั้งสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ได้ทรงจัดทัพทหารอันเกรียงไกร 100,000 นาย มุ่งไปยึดเมืองนายกลับคืนจากพม่าเมื่อปี พ.ศ.2147 ซึ่งนักรบชาวไทยใหญ่ได้ร่วมทัพจับศึกในครั้งนั้นด้วยและในปัจจุบันทั้งคนไทยเชื้อสายจีนยูนานและไทยใหญ่ ยังคงรักษาไว้ซึ่งขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมและวิถีชีวิตดั่งเดิมไว้ เพื่อเป็นเอกลักษณ์ของชาติพันธุ์อยู่อย่างมั่นคง

การทำใบเหนี่ยงหรือใบชาของคนไทยใหญ่ ชาวไทยใหญ่เรียกขานใบชาว่าใบเหนี่ยง เป็นชาอัสสัมดั่งเดิมที่ปลูกต่อกันมาตั้งแต่อดีต ชาวบ้านนิยมเก็บยอดใบชาตั้งแต่รุ่งเช้า จากนั้นจะนำใบชามาคั่ว โดยใช้กระทะตั้งบนเตาไฟที่ใช้ “หลัว” หรือไม้ฟืนเป็นเชื้อเพลิง ใส่น้ำลงในกะทะประมาณ 1 ถ้วยแกง แล้วนำใบชาลงคั่ว โดยจะคนพลิกใบชาตลอดเวลาการคั่ว จนกระทั่งใบชาเป็นสีเขียวปนเหลืองอ่อนๆ ใช้เวลาประมาณ 15 นาที จากนั้นนำไปนวดด้วยมือจนอ่อนนุ่มและนำไปตากแดด 2-3 แดด จนแห้งสนิทนำไปบรรจุเก็บในถงุพลาสติดใสหรือในปิ๊ปขนมและปิดให้สนิท

ตามประเพณีนิยมของชาวไทยใหญ่ ใบชาที่ได้จะนำไปถวายพระสงฆ์ตามวัดต่างๆ เพื่อเป็นอานิสงแห่งผลบุญและที่เหลือจะใช้ชงดื่มกินกันในครัวเรือนและต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองผู้มาเยือน

การชงชาของชาวไทยใหญ่ นำใบชาที่ตากแห้งแล้วนั้น มาคั่วไฟอ่อนๆอีกครั้งและใส่ในกาน้ำชา พร้อมกับต้มน้ำร้อนใส่ตามไป รสชาติใบเหนี่ยงหรือใบชาของชาวไทยใหญ่นั้น จะมีรสฝาดและกลิ่นหอม ในสำรับชานั้นจะมีเกลือป่น สำหรับเติมรสชาติของผู้ที่ชอบเค็มด้วยและจะมีขนมถั่วพูแห้งเป็นของคบเคี้ยวกินควบคู่กันไป

ประโยชน์ของชา ในใบชานั้น จะมีสาร Theobromin ช่วยเพิ่มการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจ โดยสามารถลดปริมาณไขมันที่ไปเกาะตามผนังของเส้นเลือด ที่ทำหน้าที่สูบฉีดเลือดสู่หัวใจ และทำให้เส้นเลือดฝอยมีความยืดหยุ่น ไม่เปราะ และไม่แตกหักง่าย ลดความเหนียวและชะลอการจับตัวของเลือด เป็นการเพิ่มความคล่องตัวในการไหลของเลือดดีขึ้น ชาเป็นเครื่องดื่มที่มีกลิ่นหอม ช่วยกระตุ้นให้เกิดความสดชื่น ชาสามารถช่วยกระตุ้นระบบประสาททำให้ สมองแจ่มใส และร่างการทำงาน ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยชำระสารพิษในร่างกาย ระงับและรักษาอาการท้องเสียได้เป็นอย่างดี

คนไทยใหญ่ส่วนมากจะดื่มชากันเป็นหลัก แขกที่มาเที่ยวชุมชนชาวไทยใหญ่ถ้าไม่ได้ดื่มน้ำเหนี่ยง กินขนมถั่วพูแห้งและอาหารจากถั่วเน่า แสดงว่ามาไม่ถึงบ้านคนไทยใหญ่

ทิพย์พา…[email protected]