อานิสงส์ฝนตก ชาวบ้านแห่เก็บ”แมงมัน” ขายโลละเกือบ 2 พัน รวยกันทั่วหน้า

ฝนตกเชียงใหม่หลายวันส่งผลดี แมงมันแมลงหายากออกจากรูปีละครั้ง ออกมาให้ชาวบ้านเก็บกินและนำมาขายกัน สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ เพราะรสชาติอร่อยและราคาแพง ด้านแม่ค้าตลาดต้นลำไยเผย ราคาขายกิโลกรัมละ 1,400 – 2,000 บาท เหตุปีนี้ สภาพอากาศเปลี่ยนแปลง แมงมันออกรูน้อย

เมื่อวันที่ 22 พ.ค.59 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า จากสภาพอากาศที่ฝนตกหนักในพื้นที่เป็นช่วงๆ และสภาพอากาศที่ครึ้มฟ้า ครึ้มฝนอยู่ตลอด เนื่องจากเข้าสู่ช่วงฤดูฝน ในพื้นที่ของจังหวัดเชียงใหม่และหลายพื้นที่รอบนอก ส่งผลให้แมงมันที่ชาวบ้านพื้นเมืองและชาวเชียงใหม่รู้จักกันดี และเป็นอาหารขึ้นชื่อที่หารับประทานได้ยาก เนื่องจากแมลงชนิดนี้จะออกมาจากรูที่อยู่อาศัยใต้ติดเพียงปีละครั้งในช่วงย่างเข้าสู่ฤดูฝน โดยชาวบ้านและผู่ที่นิยมรับประทานนั้นนิยมนำมาคั่วหรือตำใส่น้ำพริกรับประทานกัน ซึ่งภายหลังที่ชาวบ้านพบเจอมันออกมาจากรูก็จะนั่งรอเพื่อจับมาทำเมนูอาหารกิน นอกจากนี้ยังมีชาวบ้างบางรายที่มีความชำนาญในการจับออกตามล่าหาที่อยู่และจับนำมาขายสร้างรายได้กันเป็นกอบเป็นกำ เพราะมีราคาที่สูง โดยทางผู้สื่อข่าวได้รับรายงานมาว่าในพื้นที่ อ.จอมทอง และในพื้นที่ตัวเมืองเชียงใหม่ มีบรรดาพ่อค้าและแม่ค้าบางรายนำมาวางขายเป็นถ้วยเล็กๆ ถ้วยละ 20 บาท และขายเป็นขีดๆละ 200 บาท และหากขายเป็นกิโลก็ตกอยู่ที่กิโลกรัมละ 1,400 – 2,000 บาท เลยทีเดียว

โดยต่อมาทางผู้สื่อข่าวได้เข้าสำรวจที่ตลาดต้นลำไย พบว่าเริ่มมีแม่ค้านำเอาแมงมันคั่วใส่เกลือออกมาวางขายกันแล้ว ซึ่งจากการสอบถามแม่ค้าขายผัก และนำแมงมันมาวางขายรายหนึ่ง เปิดเผยว่า แมงมันดังกล่าวตนเองจับมาเพิ่งออกจากรูเมื่อช่วงเย็นวานนี้ หลังจากที่เกิดฝนตกก็พบมันออกมาจากรูบริเวณในสวนผัก ซึ่งเมื่อจับได้ปริมาณมากจึงได้นำมาวางขายเพื่อเสริมรายได้อีกทางหนึ่ง เนื่องจากแมงมันนั้นหากินยาก โดยจะออกมาจากรูให้ได้จับกินกันเพียงปีละครั้งเท่านั้น ซึ่งทั่วไปจะออกมาในช่วงกลางเดือนพฤษภาคมหลังฝนตกหนักในพื้นที่แล้วถ้าฝนหยุดช่วงเย็นก็จะออกจากรูทันที จนถึงเวลา 2 – 3 ทุ่มก็จะไม่ออกจากรูแล้ว แต่ละปีจะออกติดต่อกัน 2 วัน แล้วก็ต้องรอออกอีกทีปีหน้า ชาวบ้านที่เคยเห็นว่าแมงมันออกจากรูไหน จะไปรอที่รูเดิม นำถุงหรือภาชนะไปรอจับที่ปากหลุมเลย โดยที่่ชาวบ้านจับมารับประทนได้เป็นแมงมันตัวเมียที่มีขนาดตัวใหญ่รสชาติหวานมัน แต่ตัวผู้จะไม่กินกันเพราะตัวเล็กและไม่มีความมันเลย โดยรูไหนที่เป็นของตัวเมียก็จะมีแต่ตัวเมียที่โตเต็มวัยออกมา ส่วนรูตัวผู้ก็จะมีตัวผู้ออกมาด้วย

สำหรับราคาแมงมันในท้องตลาดทั่วไปจะอยู่ที่ราคากิโลกรัมละ 1,400 – 2,000 บาท และขีดละ 200 บาท แต่ที่ตนนำมาขายนี้ตนไปจับมาเองจึงนำมาขายในราคาขีดละ 170 บาทเท่านั้น ซึ่งในแต่ละวันที่ออกจะมีคนไปจับได้วันละ 1 – 1.5 กิโลกรัม ทำให้สร้างรายได้อีกทางหนึ่ง แต่อย่างไรก็ตามในปีนี้พบว่าแมงมันที่ออกมามีปริมาณน้อยกว่าทุกปี อาจเป็นเพราะสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลง และสภาพอากาศที่แล้งจัดฝนตกน้อย จึงทำให้แมงมันไม่ค่อยออกจากรู และคาดว่าราคาจะพุ่งขึ้นสูงอีกหากมีปริมาณน้อย

ขณะเดียวกัน จากการสอบถามประชาชนที่นิยมรับประทานแมงมันบอกว่า สาเหตุที่ลงทุนควักเงินซื้อแม้ว่าจะราคาแพงนั้น เนื่องจากแมงมันนั้นเป็นอาหารที่มีรสชาติอร่อย และหารับประทานได้ยาก เนื่องจากจะหากินได้เฉพาะช่วงฤดูนี้เท่านั้น นอกจากนี้ราคาที่ค่อนข้างแพงนั้นก็ไม่แปลก เนื่องจากว่าการออกหาและกว่าจะจับมาขายได้นั้นก็ค่อนข้างยากลำบาก หากจะจับมาขายในจำนวนมากๆ แต่ถ้าหากหาจับมาทำเป็นอาหารก็พอได้ จึงทำให้ราคาขายพุ่งสูงอย่างที่เห็น

สำหรับแมงมัน หรือชื่อภาษาอังกฤษว่า The subterranean ants และชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Carebara เป็นชื่อเรียกของมดชนิดหนึ่งซึ่งทำหน้าที่เป็นมดราชินี สามารถนำมารับประทานเป็นอาหารได้ แมงมันตัวเมีย มีสีแดงคล้ำ ตัวใหญ่ มีรสมันนิยมนำมาบริโภคเป็นอาหาร เรียกกันทั่วไปว่า “แมงมันแม่” แมงมันตัวผู้ มีสีเหลือง ตัวเล็กกว่าแมงมันตัวเมีย ไม่นิยมรับประทานเพราะมีรสขม เรียกกันทั่วไปว่า “แมงมันปู๊” หรือ “แมงมันคา” แมงมันชอบอาศัยอยู่ตามที่ดินที่เป็นที่ดอนน้ำท่วมไม่ถึง ชอบดินแข็งและชอบอยู่ใกล้รากไม้ใหญ่ๆ คล้ายปลวก แต่ไม่ก่อ ดินหรือพูนดินขึ้นเป็นจอมปลวก ในรอบหนึ่งปีแมงมันจะออกจากรูเฉพาะเดือนพฤษภาคม คือฤดูฝน เพราะน้ำฝนที่ซึมลงดินทำให้ แมงมันอยู่ไม่ได้จะออกจากรูขึ้นมาอยู่บนผิวดิน แมงมันจะไม่ย้ายรังถ้าไม่ถูกรบกวนจากคน ก่อนที่ลูกแมงมันจะออกมาแม่จะออกมา ก่อนเพื่อขยายรูให้กว้างขึ้น เพราะลูกแมงมันตัวโตกว่า แม่แมงมันจะใช้เวลาขยายรูประมาณ 3 ชั่วโมง ลูกแมงมันถึงจะต้องออกมา