เรียนรู้วิถีคนเลี้ยงช้าง “โฮมสเตย์หมู่บ้านควาญช้าง”

ถ้าเราจะเรียนรู้เรื่อง “ช้าง” เราก็ต้องเรียนรู้เข้าใจเรื่อง “ควาญ” ด้วยเช่นกัน เพราะว่าช้างและควาญเป็นของคู่กัน การทำงานของช้างนั้นก็มักจะมีควาญช้างมาคลุกคลีอยู่ด้วยเสมอทำให้ไม่ต้องสงสัยอะไรเลยว่า การที่จะเรียนรู้เรื่องราวต่างๆที่หาได้ยาก เราจึงมาลองเรียนรู้เรื่องช้างที่ “โรงเรียนควาญช้าง” กันสิว่าจะได้ประสบการณ์ที่น่าสนใจอย่างไร

โรงเรียนควาญช้าง ตั้งอยู่ภายในสถาบันคชบาล จังหวัดลำปาง มีกิจกรรมบ้านพัก Home stay ในหมู่บ้านควาญช้างเพื่อให้นักท่องเที่ยวที่สนใจเรียนรู้เรื่องควาญช้างได้สัมผัส โดยมีโปรแกรม อยู่ 4 โปรแกรมให้เลือกตามความเหมาะสมของนักท่องเที่ยว

เป้กระเป๋าเดินทางได้นำมายัง “โฮมสเตย์หมู่บ้านควาญช้าง” ตั้งบนเนินเขาเล็กๆบ้านเรือนที่ปลูกด้วยไม้ไผ่เรียงรายไล่ระดับกันไป เราได้พักกันที่ “โฮมสเตย์บ้านพังหมี” ไม่นานนักพระอาทิตย์ลาลับทิวเขาเหนืออ่างเก็บน้ำความมืดเข้ามาปกคลุมอีกครั้ง สักครู่ควาญได้แสดงฝีมือพ่อครัวทำอาหารให้เราได้ชิมกัน และได้ร่วมพูดคุยเรื่องเล่าจากพี่ๆควาญช้างกัน จนดูเวลาแล้วเราคงต้องขอตัวเข้านอนเก็บแรงไว้พรุ่งนี้ไปตะลุยกันต่อ
…..เอ้ก….อี….เอ๊ก….เอ้ก…. เสียง “ไก่ขัน” เป็นสัญญานาฬิกาปลูกตื่นนอนที่ดี ที่ไม่ได้ยินแบบนี้มานานแล้ว เรารีบตื่นออกไปรับช้างออกจากป่าพาช้างมาอาบน้ำตอนเช้าๆจะได้อารมณ์ดีแจ่มใสก็หากใครที่ว่ายน้ำไม่เป็นก็ไม่ควรลงน้ำนะครับ เรื่องอาบน้ำนี่เราจะสังเกตได้ว่าเค้าจะมีความสุขในการลงอาบน้ำกันมาก จนควาญช้างร้องเรียกก็ไม่ค่อยจะยอมขึ้น ยามเช้าเป็นอีกจุดที่เราจะชมพระอาทิตย์ขึ้นที่ริมอ่างน้ำกันพอดีเลย

เรานั่งช้างกับมาที่ โรงเรียนฝึกควาญช้างกันอีกครั้ง ที่บริเวณลานกว้าง ที่เราจะได้เรียนรู้การออกคำสั่งช้าง การขึ้นและลงช้าง เช่น ช้างเองก็เข้าใจคำสั่งกันอย่างดี และเราเองก็ต้องพูดไพเราะกับเค้าด้วยโปรแกรม 9.00 น.นี่เราเดินทางเข้าป่าไปกับ “พังจันทร์” ช้างอายุ 42 ปี ควาญสมชาย สายก้อนแก้ว “พังยม” ช้างอายุ 60 ปี ควาญจำรัส ชื่นบาน กับนักท่องเที่ยวทั้ง 2 คน จากประเทศออสเตเลีย Amanda Hudy และ Melissa Morthorpe

เสบียงอาหารพร้อม เราออกเดินทางไปตามถนนคอนกรีตออกจากถนนคอนกรีต สู่ทุ่งหญ้ากว้าง พังจันทร์ ก็อดใจกับยอดไม้อ่อนๆเสียมิได้ เราผ่านป่าไผ่ ลำธารเล็กๆ ช้างทั้งสองหยุดใช้งวงดูดน้ำมาพ่นตามลำตัวเพื่อช่วยคลายร้อนลงไป เส้นทางเดินป่าราวสัก 5 กิโลเมตร มาสิ้นสุดที่พักริมลำห้วย มีเรือนไม้ไผ่เปิดโล่งทั้ง 3 หลัง ที่สำหรับทำครัว และห้องส้วม พร้อมกิจกรรมแค้มปิ้งเลย เราปล่อยให้ช้างทั้ง 2 เชือกได้พักกินอาหารริมห้วย

ควาญสมชาย ชวนเดินต่ออีก 1 กิโลเมตรขึ้นเขาไปยังน้ำตก “ตาดหมากลิ้ง” ชื่อนี้ฟังๆดูแล้วจะแปลกหูนิดดูลักษณะของพื้นที่แล้วอาจจะลาดชันทำให้หมากลิ้งตกได้นะครับ จนเป็นที่มาของชื่อน้ำตก ช่วงนี้อาจจะดูน้ำตกน้อยไปนิดซึ่งหากว่าเป็นช่วงฤดูฝนแล้วคงจะเป็นภาพที่สวยมาก ตามลำห้วยที่พอมีน้ำขังบนทรายเปียกๆก็มีผีเสื้อหลากสีสันลงกินเกลือแร่ด้วยอีกเช่นกัน

ได้เวลาพักทานข้าวเที่ยงท่ามกลางป่าเขาเป็นอีกมื้อที่อร่อยมาก แล้วนั่งช้างเดินทางกลับในเส้นเดิม บ่ายๆแดดแรงๆแบบนี้ความสุขของช้างก็คือการได้พาลงเล่นเราพาช้างลงเล่นน้ำอ่างเมื่อเช้าอีกครั้ง สังเกตได้ว่า “พังจันทร์”จะสนุกสนานกับการเล่นน้ำมาก จะเอางวงตีน้ำแกว่งไปมาดำน้ำขึ้นลง ส่วน “พังยม”จะชอบแช่น้ำอยู่นิ่งๆไม่แคร์ใครๆทั้งนั้น ดูท่าทางทั้ง 2 เชือกไม่อยากจะขึ้นจากน้ำเลย แล้วกลับมาที่ โรงเรียนควาญ เพื่อที่จะรับใบประกาศเพื่อแสดงว่าได้เรียนการฝึกฝนตามโปรแกรมที่กำหนดได้ผ่านเรียบร้อยแล้ว

ช่วงเวลานี้ดูเศร้าๆจากแววตาของช้าง พังจันทร์ พังยม และควาญ Amanda และ Melissa ที่จะต้องจากลากัน คงบอกความรู้สึกผ่านสายตาและด้วยการสัมผัสจากฝ่ามือลงบนงวงเบาๆ และเก็บภาพผ่านไอโพนเป็นครั้งสุดท้าย สัญญาว่าจะกลับมาเยี่ยมอีกครั้ง

……………………………………….
ข้อมูล/สวนป่าทุ่งเกวียน,บ้านของช้าง,คชาสาส์น ขอขอบคุณ/อาจารย์แดง และมงคล

ติดต่อ สถาบันคชบาลแห่งชาติ ในพระอุปถัมภ์
กม.25-26 ถ.ลำปาง-เชียงใหม่ ต.เวียงตาล อ.ห้างฉัตร โทร.0-5482-9300,0-5482-9329,0-5482-9333
www.thailandelephant.org , E-mail:[email protected]