“ท้องถิ่น”สร้างสวนหย่อม งบกระจายเป็นหย่อมๆ

ช่วงปีพศ.2554 “มหาดไทย” มอบหมายองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น(อปท.) ร่วมดำเนินการ “ท้องถิ่นไทย ร่วมใจภักดิ์ รักษ์พื้นที่สีเขียว” ดำเนินการก่อสร้างขยายปรับปรุงสวนสาธารณะ 84 แห่ง เพื่อร่วมถวายเป็นพระราชกุศลฯ
บนหลักการ ร่วมมือกัน ระหว่างหน่วยงานภาครัฐฯเพื่อจัดภูมิสถาปัตย์ สวนหย่อม สวนสาธารณะในชุมชน ในเขตเมือง ให้สวยงาม โดยไม่ใช่สวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติฯเดิมที่มีอยู่
การประสานงานเน้นให้ อปท.ทุกแห่ง หารือ ร่วมมือกับโยธาธิการและผังเมือง ,ทางหลวงชนบท,ทางหลวง,ธนารักษ์ ,ราชพัสดุ โดยใช้จ่ายงบประมาณของ อปท. ตามเหมาะสม
สำหรับแบบแปลน พันธุ์ไม้ การกำหนดจุด เนรมิตสวนสวยขึ้นมา ส่วนใหญ่ “ผู้บริหารท้องถิ่น”จะอาศัยประชาคมชุมชน กำหนด บวกกับความต้องการของพื้นที่
แต่ยังมีปัจจัยสำคัญอีกด้านคือ หากเป็นเมืองใหญ่ๆ เมืองท่องเที่ยว มักจะเจาะจง เลือกแต่ละสี่แยก ในเส้นทางสัญจร ผ่านไปมา
เพราะป้ายผู้ดำเนินโครงการ จะปรากฎเด่นชัด ว่าเป็นผลงานของใคร?
ความสำเร็จของโครงการนี้ ในอีก 4-5 ปีที่ผ่านมา ทำให้ชุมชน -เมือง- จังหวัด-ท้องถิ่นนั้นๆ มีภูมิทัศน์ที่สวยงาม ทั้งในรูปแบบ สวนสาธารณะ, แนวต้นไม้ริมคลอง, ต้นไม้สองฟากฝั่งถนนและตามสี่แยกต่างๆมากมาย

0…แต่สวน-ต้นไม้แบบนี้”อปท”…ต้องจัดการ..ยังไง
ในขณะเดียวกัน อปท. หลายๆแห่ง ก็เลือกที่จะพัฒนา ปรับปรุง ที่รกร้างว่างเปล่า ป่าเสื่อมโทรม ในชุมชน ให้เป็นพื้นที่สีเขียว ขึ้นอยู่ที่การตีโจทย์ แปรความหมายตามแนวคิด”ผู้ใหญ่”ในพื้นที่
แนะกรอบความร่วมมือ ร่วมแก้ไขปัญหาสภาวะโลกร้อนสร้างเมืองน่าอยู่เมืองสวยงาม ( Beautifield City )
กรณีมีพื้นที่ในเขตอุทยานฯ เขตป่าชุมชน ป่าสงวน พื้นที่ของหน่วยงานราชการ ก็ต้องขออนุญาติใช้พื้นที่
หลายๆสวนฯก็ยังฟ้องร้องให้รื้อถอนกันวุ่น

แม้จะมีมุมให้ ผู้บริหารอปท.เลือกกำหนด ขอบเขตงาน ในการอนุมัติงบฯที่มีอยู่ตามกำลังของท้องถิ่น มาบริหารจัดการในโครงการที่กำหนดขึ้น
ผลงานที่ปรากฎในอีก4-5ปีต่อมา คงเป็นสิ่งพิสูจน์ได้ว่า กึ๋น วิสัยทัศน์ แต่ละอปท. เป็นอย่างไร
โดยมีผลการคัดเลือก “ต้นแบบ”จากจังหวัดต่างๆนำเสนอสู่สังคม
ซึ่งสามารถ สำรวจตรวจสอบได้จาก”ท้องถิ่นจังหวัด”แต่ละพื้นที่
บางอปท.ไม่ว่าจะเป็น อบจ.เทศบาลนคร,เทศบาลเมือง,เทศบาลตำบล,และอบต. จากจำนวน 7,853 แห่ง แค่พิจารณาเฉพาะเชียงใหม่ที่มีอปท.211 แห่ง
ศักยภาพในการจัดการงบฯ คงแตกต่างกันแน่นอน
จากจุดเริ่มในปี 2554 ขยายผลสู่การอ้างอิง แนวคิด หลักการ เพื่อสร้างพื้นที่สีเขียวในเขตรับผิดชอบ
น่าสนใจที่ว่า บางอปท.ใช้หลักความพอเพียง กับวิธีประสานงานขอรับกล้าพันธุ์ไม้จาก หน่วยงานเพาะกล้าไม้ฯในพื้นที่และการบริจาคของภาคเอกชน
แต่บางท้องถิ่น เลือกที่จะ เนรมิตสวนหย่อมสวยๆหน้าอาคารสำนักงาน ด้วยวงเงินงบฯที่เข้าเกณฑ์ ไม่ต้องประกวดราคา ก็อาจมีบางอปท. ใช้กันบาน 7-8 ล้านบาทก็เยอะ
เมื่อมีการก่อสร้าง พัฒนาอาคารสถานที่ ก็รื้อทิ้ง ละลายงบฯไปโดยไม่หลงเหลือเศษซาก
การจัดการงบฯระดับนี้คงมี อปท.ไม่กี่ประเภทที่ดำเนินการได้
ต้องทำความเข้าใจว่า การดูแลพื้นที่สวนหย่อม ทั้งเกาะกลางถนน ริม 2 ฝั่งทางสัญจรสายหลักๆ มีหน่วยงาน รับผิดชอบ
ส่วนใหญ่ ถ้าเป็นถนน เส้นทางสายหลักๆนั้นจะมีทางหลวง,ทางหลวงชนบท ดูแล โดยมีหมวดการทาง,แขวงการทางในพื้นที่ บริหารจัดการ บางพื้นที่ก็อาจมีการถ่ายโอนให้อปท.ดูแล

ถ้าเป็นเมืองท่องเที่ยว จะพบว่า สวนหย่อม จะอยู่ในความดูแลของ “อบจ.” ยกตัวอย่างบริเวณแยกวงแหวนรอบที่ 3 แยกแม่โจ้-ลิขิตชีวัน-หนองจ๊อม

ช่วงปี 53นั้นงานจัดภูมิทัศน์บริเวณนี้ประมาณ 1,905,000-บาท โดยมีกิจการเกษตรรายหนึ่งรับเหมางาน
ช่วงปี 59 อบจ.เชียงใหม่มีประมูลจ้างตกแต่งเมืองถนนเชียงใหม่ 4017 บ้านแม่ใจใต้ สะเมิง ราวๆ4.9 ล้านบาท
และอีกหลายเส้นทาง ในวงเงินราวๆนี้เช่นกัน
การจัดภูมิทัศน์เมืองให้สวยงาม ใช่ว่าจะมีเพียงสิ่งปลูกสร้าง ปรากฎในรูปแบบสวนฯแบบต่างๆเท่านั้น ยังอาจหมายรวมถึง การจัดงานสวยๆงามๆเกี่ยวกับพืชพรรณไม้ เพื่อร่วมลดโลกร้อน ร่วมส่งเสริมภาคการท่องเที่ยวอีกด้วย

0..เทศกาลงานดอกไม้สวยๆ ในหลายๆจังหวัดจัดกันแบบไม่บันยะบันยัง
ในจังหวัดใหญ่ๆทางภาคเหนือ
สวนเฉพาะกิจที่จัดขึ้นในงาน ด้วยมูลค่า หลายสิบล้าน กำลังเป็นปมปัญหาที่ กำลังมีการหยิบยกมาตรวจสอบ

0..เชียงใหม่มีสวนสวยๆหลายแห่งที่อปท.ทุ่มงบฯสร้างขึ้นมาเช่น หลังศาลากลางซึ่งอบจ.เสกสร้างขึ้น
เช่นเดียวกันกับ การผูกขาด ” งานรับจ้าง” และการใช้เทคนิค แบบ 3 อาร์ -ใช้ซ้ำ นำกลับมาใช้ใหม่
“อปท”ที่กำลังจะมีการตรวจสอบ จะเป็นจังหวัดใดบ้าง -อปท.ใดนั้น
” หน่วยงาน”ที่กำลังพิจารณา พยานหลักฐาน ตรวจสอบ…คงเฉลยคำตอบว่า..ที่ไหน..ถ้าเจตนา มุ่งมั่น ตั้งใจ ไม่มีผลประโยชน์ใดแอบอิง ทำเพื่อท้องถิ่น เพื่อประชาชน ก็อย่าเครียด…ครับ

0..เทศบาลนครเชียงใหม่ก็เป็นอีกอปท.ที่สร้างสรรค์สวนสวยๆเพื่อสาธารณะมาอย่างต่อเนื่องตามภารกิจ

0….ล่าสุดกำลังพัฒนาพื้นที่ริมแม่น้ำปิง ใกล้ๆสะพานนครพิงค์