แบกเป้ไป “เมืองปาย” ยามลมหนาวมาเยือน

กว่า 10 ปี ที่อุทกภัยได้ทำร้ายจิตใจของพี่น้องเมืองปายด้วยการพัดพาเอาบังกะโลที่พักที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำปาย หายไปอย่างรวดเร็ว ทำให้ธุรกิจของเมืองท่องเที่ยวแห่งนี้ต้องหยุดชะงักลง ทว่าหนึ่งปีให้หลัง ปายกลับมาคึกคักด้วยนักท่องเที่ยวต่างชาติที่หลั่งไหลเดินทางเข้ามาเยือนเมืองปายอีกครั้ง

ผมเองมีโอกาสไปเยือนเมืองในฝันของคนเดินทางอีกครั้งเมื่อต้นฤดูหนาว เพื่อซึมซับบรรยากาศของเมืองปายยามสายหมอกมาเยือน ซึ่งเป็นฤดูแห่งการท่องเที่ยวที่ยังคงคราคร่ำไปด้วยนักท่องเที่ยวจากหลายชาติ

ชื่อเสียงของเมืองปายยังคงเลื่องลือระบือไกลไปในหมู่นักท่องเที่ยวในฐานะที่เป็นเมืองเงียบสงบและสวยงามในทุกฤดูกาล นอกเหนือจากธรรมชาติอันสมบูรณ์ วิถีชีวิตผู้คนที่ผสมผสานอย่างกลมกลืนระหว่างชาวไต มุสลิมและต่างชาติแล้ว ความงดงามแห่งศิลปวัฒนธรรมของผู้คนหลากหลายเผ่าได้ดึงดูดให้นักท่องเที่ยวพากันเดินทางเข้ามาสัมผัสเมืองปายอย่างไม่ขาดสาย กระทั่งนักท่องเที่ยวทั่วไปรู้จักชื่อเมืองปายในฐานะ “หมู่บ้านโลก”

ด้วยการเดินทางที่ต้องผ่านภูเขาสูงหลายร้อยโค้ง ซึ่งมากเป็นอันดับหนึ่งของประเทศอีกทั้งยังถูกโอบล้อมด้วยกำแพงขุนเขา อันเปรียบเสมือนปราการธรรมชาติที่แบ่งกั้นเมืองแห่งนี้ออกจากผืนประเทศ จึงทำให้เมืองปายกลายเป็นเมืองของคนที่ตั้งใจจะเดินทางมาเยือนอย่างแท้จริง

มีเรื่องเล่าปนตลกเกี่ยวกับเส้นทางเข้าสู่แม่ฮ่องสอนซึ่งมีโค้งอยู่มากมายหลายโค้งว่า ครั้งหนึ่งมีพระภิกษุอยากจะรู้ว่าตลอดเส้นทางที่คดโค้งไปตามไหล่เขานั้นมีจำนวนเท่าไหร่ จึงนำเมล็ดมะขามขึ้นรถไปแม่ฮ่องสอนด้วย ตลอดเส้นทางเมื่อรถแล่นผ่านโค้ง พระภิกษุรูปนั้นก็จะโยนเมล็ดมะขามลงไปหนึ่งเมล็ด เมื่อถึงแม่ฮ่องสอนท่านจึงนับเมล็ดมะขามที่เหลืออยู่ในย่ามดู ปรากฏว่าเมล็ดมะขามหายไป 1,864 เมล็ด

ความสำคัญของเมืองปายในอดีต มีฐานะเป็นเมืองหน้าด่านทางฝั่งตะวันตกของล้านนาที่ขึ้นตรงต่อเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ นอกจากนั้นยังเคยเป็นที่ตั้งทัพของแม่ทัพพม่าหลายสมัย รวมทั้งพระเจ้าบุเรงนองก็เคยใช้เมืองปายเป็นเส้นทางผ่านเข้าไปตีเมืองเชียงใหม่ได้สำเร็จ กระทั่งมีเหตุการณ์แย่งชิงเมืองปายเกิดขึ้นหลายครั้งในช่วงเวลาดังกล่าว

เมืองปายนั้น เป็นเมืองที่สงบเงียบ มีวัฒนธรรม ประเพณีและธรรมชาติที่สวยงาม รวมทั้งผู้คนมีอัธยาศัยไมตรีอันดี ในความที่เป็นเมืองเล็ก ๆ เช่นนี้ ทำให้นักท่องเที่ยวผู้หลงใหลในธรรมชาติมักไม่พลาดที่จะเข้ามาทักทายเมืองปายแห่งนี้

หลังปี 2535 ชื่อเสียงของเมืองปายเริ่มเป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยว ด้วยว่าเป็นเมืองที่มีความสวยงามของธรรมชาติ วัฒนธรรมประเพณีอันโดดเด่น ผู้คนน้ำใจดี ส่งผลให้บริษัททัวร์บางแห่งตอบสนองความต้องการของนักท่องเที่ยวด้วยการบรรจุเข้าไปในโปรแกรมของการท่องเที่ยว ทำให้มีผู้คนจากทั่วสารทิศแห่แหนเดินทางมาเยือนเมืองปายทั้งชาวไทยและต่างชาติในปีหนึ่งเป็นจำนวนหลายหมื่นคน ในบางปีจำนวนเกสต์เฮาท์ไม่พอรองรับนักท่องเที่ยว การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวส่งผลให้จำนวนเกสต์เฮาท์เพิ่มมากขึ้นพร้อม ๆ กับบาร์เบียร์และคอฟฟี่ชอป

เมื่อเดินทางเข้าสู่ตัวเมืองปาย จะสังเกตว่าเมืองแห่งนี้มีนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติพากันออกมาเดินกันอยู่ทั่วเมือง ขณะบริการรถจักรยานและมอเตอร์ไซด์ให้เช่าได้รับความนิยมมากที่สุด ร้านจักรยานที่เปิดให้เช่ามีทั้งรถจักรยานจ่ายกับข้าวที่แสนธรรมดาไปจนถึงจักรยานเสือภูเขาคันละหลายหมื่นบาท สนนราคาค่าเช่าเริ่มตั้งแต่คันละ 20 บาทถึง 100 บาท ในประเภทเสือภูเขาเช่นกันได้ 24 ชั่วโมง คนไหนถีบไปไกลนึกอยากอยู่หลายวัน วันที่กลับเอารถมาคืนค่อยจ่ายเงินก็ยังได้

เส้นทางที่นักท่องเที่ยวนิยมเที่ยวภายในหนึ่งวันก็คือ เส้นทางจากตัวเมืองปายเข้าสู่น้ำตกหมอแปง ซึ่งตัดผ่านทุ่งนา หมู่บ้านชาวเขา เข้าสู่น้ำตกระยะทางประมาณ 10 กว่ากิโลเมตร ส่วนใครที่อยากไปเที่ยวไกลกว่านี้คงต้องพึ่งบริการรถมอเตอร์ เพราะสามารถขับไปเที่ยวชมบ่อน้ำพุร้อนและแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่อยู่ไกลออกไป ซึ่งมีให้เลือกมากมายในเมืองแห่งนี้

ส่วนวัดวาอารามในเมืองปายนั้น ถือว่าเป็นสิ่งที่นักท่องเที่ยวควรแวะเข้าไปเที่ยวชม เพราะเป็นแหล่งประวัติศาสตร์ที่รวมเอางานสถาปัตยกรรมของชาวไทยใหญ่ซึ่งมีอายุเก่าแก่หลายร้อยปี เช่นที่ วัดกลาง และวัดน้ำฮู มีการฉลุลวดลายขนมปังขิงประดับตามเชิงชายหลังคาที่ลดหลั่นกันเป็นชั้นลงมาอย่างสวยงาม ถือเป็นรูปแบบเฉพาะวัดของชาวไทยใหญ่

ขณะที่บรรยากาศยามเย็นในตัวเมืองปายที่แสนอบอุ่นด้วยตลาดที่จำหน่ายสินค้าพื้นเมืองรวมไปถึงอาหารการกินของคนในท้องถิ่น ดึกอีกนิดก้มีร้านค้าจำหน่ายเครื่องดื่มไว้บริการนักท่องเที่ยวในสไตล์บ้านไม้ชนบท ทว่าข้างในตกแต่งด้วยรูปลักษณ์ตะวันตก นับเป็นการผสมผสานระหว่างสองวัฒนธรรมไว้อย่างกลมกลืนลงตัว

หากใครที่มีโอกาสเดินทางมาเที่ยวแม่ฮ่องสอนก็อย่าลืมแวะทักทายเมืองปาย บางทีสิ่งที่คุณตื่นเต้นอาจไม่ใช่การเดินทางที่ยากลำบากในการผ่านขุนเขามาหลายร้อยโค้ง หากแต่เป็นความลุ่มรวยของวัฒนธรรม ธรรมชาติและการดำรงอยู่อย่างเอื้ออารีระหว่างคนต่างถิ่นกับเจ้าของพื้นที่ต่างหาก

แหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญในเมืองปาย

ปายเป็นเมืองท่องเที่ยวใหญ่ของแม่ฮ่องสอน บรรยากาศคึกคักไปด้วยนักท่องเที่ยวตลอดทั้งปี โดยเฉพาะชาวต่างชาติ การบริการส่วนใหญ่จึงเป็นไปในสไตล์ตะวันตก เช่นที่พักส่วนใหญ่มักเป็นเกสต์เฮาท์ราคาถูก ร้านอาหารฝรั่ง บาร์เบียร์ ร้านกาแฟ บริการอินเตอร์เน็ต บริการซักอบรีดและรถเช่า ที่เมืองปายยังมีแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญมากมาย

วัดน้ำฮู มีพระพุทธรูปอุ่นเมือง ซึ่งเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง พระพุทธรูปองค์นี้มีเศียรกลวง ส่วนบนสามารถเปิดปิดได้และมีน้ำซึมออกมาอยู่ตลอดเวลา นอกจากนั้นในบริเวณวัดยังมีเจดีย์อัฐพระสุพรรณกัลยา อยู่หลังพระวิหาร

วัดพระธาตุแม่เย็น ตั้งอยู่บนเนินเขาทางตะวันออก ในวัดมีเจดีย์เก่าสร้างในสมัยใดไม่ปรากฏหลักฐานสันนิษฐานว่าภายในบรรจุพระบรมธาตุ ในบริเวณวัดนี้ยังมีจุดชมวิว สามารถมองเห็นทิวทัศน์ของเมืองปายเบื้องล่างได้อย่างชัดเจน โดยเฉพาะในช่วงเย็นจะได้ชมพระอาทิตย์ตกโดยมีเทือกดอยจิกจ้องเป็นฉากหลังที่งดงาม

น้ำตกหมอแปง เป็นน้ำตกขนาดกลาง รอบ ๆ มีป่าไม้ที่ร่มรื่นเหมาะแก่การพักผ่อนปิคนิก ตัวน้ำตกมี 3 ชั้น สูงประมาณ 15 เมตร ในช่วงฤดูฝนน้ำจะมากไหลลดหลั่นลงมาตามแผ่นดิน นักท่องเที่ยวสามารถลงเล่นน้ำได้
น้ำตกแม่เย็น จัดได้ว่าเป็นน้ำตกที่สวยงามที่สุดในอำเภอปาย มีความสูง 3 ชั้น ต้นน้ำตกกำเนิดมาจากดอยห้วยน้ำดัง มีน้ำไหลตลอดปี

โป่งน้ำร้อนท่าปาย เป็นบ่อน้ำพุร้อนธรรมชาติไหลออกมาจากใต้ดิน จากที่จอดรถต้องเดินเท้าต่อไปอีกประมาณ 300 เมตรเลียบเลาะไปตามธารน้ำร้อน ในบางช่วงเป็นแอ่งน้ำอุ่นสามารถลงแช่น้ำได้ โป่งน้ำร้อนท่าปายมีบ่อน้ำร้อน 4 บ่อ แวดล้อมด้วยป่าไม้ที่ร่มรื่น น้ำร้อนมีอุณหภูมิเฉลี่ย 80 อาศาเซลเซียส มีไอหมอกปกคลุมอยู่เต็มพื้นที่ ในฤดูหนาวนักท่องเที่ยวจะนิยมมานั่งผิงไออุ่นของน้ำพุร้อน

กองแลน เป็นภูเขาที่ถูกน้ำกัดเซาะเกิดรอยเว้าแว่ง เป็นปรากฏการณ์ที่ธรรมชาติสร้างขึ้นอย่างสวยงาม

จักรพงษ์ คำบุญเรือง
[email protected]