ถั่วเน่าแผ่นเป็นผลผลิตจากถั่วเหลือง นำมาเป็นเครื่องปรุงอาหารของคนล้านนา

วันนี้จะขอแนะนำกลุ่มอุตสาหกรรมครอบครัว (ถั่วเน่าแผ่นและถั่วเน่าผง) หมู่ที่ 3 ตำบลศรีคํ้า อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอแม่จัน องค์การบริหารส่วนตำบลศรีคํ้า สำนักงานเกษตรอำเภอแม่จัน

นายประเสริฐ และนางจุ้ม สมบูรณ์ เปิดเผยว่า ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพด้านการเกษตรกรรมเป็นอาชีพหลักคือการทำนา ทำสวนทำไร่ ซึ่งมักจะประสบปัญหาด้านการผลิตและราคาผลผลิตตกตํ่าเนื่องจากเกษตรกรไม่สามารถกำหนดราคาเองได้ทำให้รายได้จากการประกอบอาชีพด้านการเกษตรกรรมไม่เพียงพอต่อการดำรงชีพจึงต้องแสวงหาอาชีพเสริม เพื่อเพิ่มรายได้ให้ครอบครัวอาชีพเสริมแตกต่างกันไปแล้วแต่สภาพภูมิศาสตร์ส่วนมากเป็นอาชีพที่เกิดจากภูมิปัญญาของชาวบ้านที่สืบทอดกันมาครั้งบรรพบุรุษเป็นการนำเอาวัสดุที่มีอยู่ในท้องถิ่นมาประกอบประยุกต์ให้เกิดผลิตภัณฑ์ที่มีคุณค่าและเกิดรายได้ ประกอบกับตนได้รับความรู้การทำถั่วเน่าจากญาติพี่น้อง ซึ่งเป็นไทยใหญ่ ซึ่งมาจากจังหวัดเชียงใหม่เป็นการทำถั่วเน่านึ่ง เมื่อ ปี พ.ศ. 2495ซึ่งถือว่าเป็นการเก็บรักษาถนอมอาหารอีกรูปแบบหนึ่งอีกทั้งยังเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภค เนื่องจากช่วยรรเทาการขาดแคลนอาหาร ช่วยให้เกิดการกระจายอาหารทำให้มีอาหารบริโภคนอกฤดูกาล

จากการที่กลุ่มประสบผลสำเร็จในการดำเนินงานเนื่องมาจากกลุ่มเน้นการทำงานระบบกลุ่มคือร่วมกันผลิต ร่วมกันจำหน่าย โดยใช้ภูมิปัญญาชาวบ้าน พัฒนาไปสู่ธุรกิจชุมชนให้สามารถพึ่งตนเองเป็นสินค้า “หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์”

ณ ปัจจุบันนี้ทางกลุ่มได้จัดตั้งศูนย์ขึ้นมาเพื่อการประชาสัมพันธ์และเผยแพร่การทำงานของกลุ่ม อย่างต่อเนื่อง คือ
1.เป็นสถานที่ ทัศนศึกษาดูงานของกลุ่มอาชีพ 2.การนำผลิตภัณฑ์ของกลุ่มออกงานแสดงสินค้าและจัดจำหน่ายตามเทศกาลต่างๆที่หน่วยงานภาครัฐและเอกชนจัดขึ้น ทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัดทั่วประเทศ 3.การสมัครเป็นสมาชิกเครือข่ายกลุ่มอาชีพในทุกระดับ เพื่อเป็นการเผยแพร่และแลกเปลี่ยนความรู้ ประสบการณ์

ความสำเร็จที่กลุ่มได้รับรางวัลผลงานดีเด่น ผลิตภัณฑ์ของกลุ่มและบุคลากรของกลุ่ม ได้รับการคัดเลือกและได้รับรางวัลจากการประกวดของหน่วยงานต่างๆได้รับมาตรฐาน อย. มีกลุ่มเข้ามาศึกษาดูงานของกลุ่มมีการลงบันทึกสมุดตรวจเยี่ยม

สำหรับขั้นตอนการทำถั่วเน่าแผ่นดังนี้ 1.คัดล่อนเม็ดหินดินทรายและกากเปลือกถั่วที่เจือปนในถั่วเหลืองออกให้หมด 2.นำถั่วเหลืองมาล้างให้สะอาดอย่างน้อย 2 ครั้ง จนนํ้าที่ล้างใส 3.ต้มถั่วเหลืองให้สุกจนเปื่อย 4.หลังจากต้มสุกจนเปื่อยแล้วเทใส่ตะกร้าซึ่งใช้ใบตองรองไว้ หมักไว้ 2-3 คืน 5.นำถั่วเหลืองหมักมาบดให้ละเอียด 6.นำถั่วเน่าที่บดแล้วมาทำเป็นแผ่น แล้วนำไปตากแดดประมาณ 8 ชั่วโมง

แหล่งจำหน่ายในงานออกร้านเทศกาลต่างๆ ที่ภาครัฐและเอกชนจัดขึ้น ทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัด ทั่วประเทศ จำหน่ายตามที่ลูกค้าสั่ง (Order) ปัจจุบันด้านการตลาดมีการประชาสัมพันธ์ อย่างกว้างขวางมากขึ้น โดยเฉพาะการที่กลุ่มได้รับการคัดเลือกผลิตภัณฑ์ของกลุ่มให้เป็นสินค้า “หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์” ทำให้มีหลายหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนได้เข้ามาจัดทำประชาสัมพันธ์เผยแพร่การทำงานของกลุ่ม