สดร. เปิดตัว “ศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก” แห่งแรกของโลกในไทย

สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จัดพิธีลงนามความตกลงว่าด้วยการจัดตั้งศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก – International Training Centre in Astronomy under the auspices of UNESCO (ITCA) ระหว่างรัฐบาลไทยและองค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) โดยมี ดร. อรรชกา สีบุญเรือง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และ นางอิรีน่า โบโกว่า ผู้อำนวยการใหญ่องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ ร่วมลงนาม มีนายธีระเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ในฐานะประธานคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ ร่วมเป็นสักขีพยาน ณ ห้องสีฟ้า ตึกสันติไมตรี ทำเนียบรัฐบาล

นางอิรีน่า โบโกว่า ผู้อำนวยการใหญ่องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) กล่าวว่า ยูเนสโกเป็นเกียรติอย่างยิ่งที่ได้ร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการผลักดันให้เกิดการจัดตั้งศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก เพราะศาสตร์แขนงนี้เป็นศาสตร์ที่ส่งเสริมการเรียนรู้ที่ยั่งยืนอย่างแท้จริง ดาราศาสตร์เป็นสาขาวิชาวิทยาศาสตร์ที่เก่าแก่ของโลก ช่วยกระตุ้นการเรียนรู้ให้แก่เยาวชนตั้งแต่วัยเยาว์ เกิดการเรียนรู้ด้านสะเต็มศึกษาอย่างกว้างขวาง ช่วยลดช่องหว่างระหว่างเพศในสะเต็มศึกษา และตอบโจทย์หัวข้อการพัฒนาอย่างยั่งยืนของสหประชาชาติด้วย

ที่ผ่านมายูเนสโกมีส่วนร่วมในโครงการต่างๆ เพื่อสนับสนุนดาราศาสตร์มาอย่างต่อเนื่อง เช่น ร่วมกับสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล (The International Astronomical Union : IAU) กำหนดให้ปี 2009 เป็นปีดาราศาสตร์สากล (International Year of Astronomy : IYA 2009) เฉลิมฉลองครบรอบ 400 ปี ที่กาลิเลโอใช้กล้องโทรทรรศน์สำรวจดวงดาวเป็นครั้งแรก และที่ผ่านมาในป๊ 2015 ได้กำหนดให้เป็นปีแสงสากล (International Year of Light : IYL 2015) โดยเล็งเห็นความสำคัญของแสง และเทคโนโลยีต่างๆ ที่เกี่ยวกับแสงอันมีผลต่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนของมวลมนุษยชาติ กิจกรรมและโครงการต่าง ๆ มากมายสะท้อนให้เห็นความสำคัญของดาราศาสตร์ต่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ทั้งด้านการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรม แก่สังคมโดยกว้างอย่างแท้จริง นางอิรีน่า กล่าว

ดร. ศรัณย์ โปษยะจินดา ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ กล่าวว่า “ศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก” เป็นศูนย์ฝึกอบรมและวิจัยภายใต้ยูเนสโก ประเภทที่ 2 แห่งแรกในประเทศไทย และยังเป็นศูนย์ฝึกอบรมด้านดาราศาสตร์ระดับนานาชาติแห่งแรกของโลก ดำเนินงานโดยสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตั้งอยู่ภายในอุทยานดาราศาสตร์สิรินธร จังหวัดเชียงใหม่ จัดตั้งขึ้นเพื่อกระชับความสัมพันธ์ในมติทวีภาคีและพหุภาคีระหว่างรัฐบาลไทยและองค์การยูเนสโก ดำเนินการฝึกอบรมและถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านดาราศาสตร์ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม รวมถึงศาสตร์อื่นๆ ที่เกี่ยวข้องแก่ ผู้เชี่ยวชาญ นักวิจัย ครู นักเรียน นักศึกษา และผู้สนใจ โดยอาศัยความรู้ ความเชี่ยวชาญจากบุคลากรด้านดาราศาสตร์และโครงสร้างพื้นฐานทางดาราศาสตร์ของไทยทั้งในและต่างประเทศ ในกำกับของสดร. มุ่งหวังให้เกิดการพัฒนาศักยภาพบุคลากรในสาขาดังกล่าวทั้งในและต่างประเทศ เน้นกลุ่มประเทศกำลังพัฒนาและด้อยพัฒนาในภูมิภาคต่าง ๆ ทั่วโลก รวมถึงประเทศสมาชิกขององค์การยูเนสโก เพื่อให้ตอบรับกับนโยบายของรัฐบาล และ 17 หัวข้อการพัฒนาอย่างยั่งยืนขององค์การสหประชาชาติ (UN 17 Sustainable Development Goals)

ดร. ศรัณย์ กล่าวเพิ่มเติมว่า การลงนามความตกลงว่าด้วยการจัดตั้งศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโกในครั้งนี้ จะช่วยส่งเสริมบทบาทของรัฐบาลไทยในการดำเนินนโยบายขับเคลื่อนสังคมแห่งการเรียนรู้ โดยใช้ความรู้ด้านดาราศาสตร์เป็นเครื่องมือหลักในการพัฒนาบุคลากรของชาติและประชาคมโลก ทั้งยังตอกย้ำถึงบทบาทของไทยในฐานะประเทศสมาชิกองค์การยูเนสโก ในการขับเคลื่อนประเทศและภูมิภาคต่างๆ ไปสู่เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนขององค์การสหประชาชาติ กระชับความร่วมมือระหว่างไทยกับองค์การยูเนสโก ผ่านการแลกเปลี่ยน สนับสนุน และส่งเสริมผู้แทน ผู้เชี่ยวชาญ ในแขนงที่เกี่ยวข้องจากรัฐบาลไทยและองค์การยูเนสโก ทั้งนี้ ข้อตกลงดังกล่าวมีผลผูกพันเป็นระยะเวลา 6 ปี

ศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก ได้รับการรับรองจากที่ประชุมสมัยสามัญของยูเนสโก ครั้งที่ 38 เมื่อปี 2558 จากนั้นได้ดำเนินการจัดทำข้อตกลงความร่วมมือว่าด้วยการจัดตั้งศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก ระหว่างผู้แทนรัฐบาลไทยกับองค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) และกำหนดให้มีพิธีลงนาข้อตกลงความร่วมมือมฯ ดังกล่าวขึ้นในวันที่ 29 สิงหาคม 2560 ณ ทำเนียบรัฐบาล

ที่ผ่านมา สดร. มีการจัดกิจกรรมถ่ายทอดองค์ความรู้ทางดาราศาสตร์ การฝึกอบรมและการประชุมเชิงปฏิบัติการทางดาราศาสตร์ทั้งระดับภูมิภาคและนานาชาติ ในกรอบการดำเนินงานของศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโกมาอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ได้รับการรับรองจากยูเนสโก ซึ่งถือเป็นโอกาสอันดีที่ก่อให้เกิดกิจกรรมเพื่อการพัฒนาด้านดาราศาสตร์ในประเทศไทย และนำมาซึ่งความตระหนักด้านดาราศาสตร์ให้กับภูมิภาคฯ อันนำไปสู่การยกระดับวงการดาราศาสตร์ไทยให้ก้าวสู่การเป็นผู้นำทางด้านดาราศาสตร์ในระดับสากลต่อไปในอนาคต

ติดตามรายละเอียดกิจกรรมของศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโกได้ที่ www.narit.or.th/itca และ www.facebook.com/ITCAUNESCO