ผ้าไหม เฮลั่น อินเดีย” รับขึ้นทะเบียน “ผ้าไหมยกดอกลำพูน” เป็นสินค้าจีไอ

นายทศพล ทังสุบุตร อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา เปิดเผยว่า เป็นที่น่ายินดีอย่างยิ่งที่ประเทศอินเดีย ได้ประกาศขึ้นทะเบียน “ผ้าไหมยกดอกลำพูน” เป็นสินค้าสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (จีไอ) ณ ประเทศอินเดีย อย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 30 ธันวาคมที่ผ่านมา หลังจากประเทศไทย โดยความร่วมมือของกรมทรัพย์สินทางปัญญา กรมหม่อนไหม และสถาบันผ้าทอมือหริภุญชัย ได้ยื่นคำขอไปยังประเทศอินเดีย ตั้งแต่วันที่ 16 ตุลาคม 2558 ถือเป็นอีกความพยายามที่กรมฯ ร่วมผลักดันให้เกิดความคุ้มครองสินค้าจีไอ ไทยในเวทีต่างประเทศ และเป็นอีกหนึ่งในความภูมิใจของประเทศไทยที่สินค้า GI ไทยได้รับการยอมรับในเวทีระดับสากล

ทั้งนี้ ผ้าไหมยกดอกลำพูนได้รับการขึ้นทะเบียนจีไอในต่างประเทศแล้ว 2 ประเทศ คือ อินโดนีเซีย ปี 2559 และ อินเดีย ในปี 2560 ปัจจุบันกรมทรัพย์สินทางปัญญา อยู่ระหว่างส่งเสริมให้มีการขึ้นทะเบียนจีไอจีไอในต่างประเทศ 6 สินค้า ใน 3 ประเทศ ประกอบด้วย ประเทศจีน ได้แก่ ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ มะขามหวานเพชรบูรณ์ และส้มโอทับทิมสยามปากพนัง ประเทศกัมพูชา ได้แก่ กาแฟดอยตุง และประเทศเวียดนาม ได้แก่ มะขามหวานเพชรบูรณ์ และลำไยอบแห้งเนื้อสีทองลำพูน

ทั้งนี้ สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ GI : Thai Geographical Indication คือเครื่องหมายที่ใช้กับสินค้าที่มาจากแหล่งผลิตเฉพาะเจาะจง โดยคุณภาพหรือเอกลักษณ์ของสินค้านั้น เป็นผลมาจากการผลิตในพื้นที่ดังกล่าว จึงเปรียบเสมือนเป็นแบรนด์ของท้องถิ่น ที่บ่งบอกถึงคุณภาพและแหล่งที่มาของสินค้า

สำหรับประเทศไทย กรมทรัพย์สินทางปัญญาได้ออก ตราสัญลักษณ์สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ไทยให้แก่ผู้ผลิตสินค้าสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ซึ่งอยู่ในแหล่งภูมิศาสตร์ที่ได้รับการขึ้นทะเบียน เพื่อส่งเสริมและพัฒนาเศรษฐกิจในระดับชุมชน ตลอดจนยกระดับคุณภาพชีวิตและสร้างความยั่งยืนให้แก่ชุมชน

โดย 19 สินค้า GI จากทั่วประเทศไทย ตั้งแต่ภาคเหนือจนถึงภาคใต้ ประกอบด้วย สับปะรดนางแล สับปะรดพันธุ์น้ำผึ้ง โดดเด่นด้วยผลทรงกลมป้อม เปลือกบาง เนื้อละเอียด เส้นใยน้อย เนื้อเหลืองเหมือนน้ำผึ้ง ขึ้นชื่อเรื่องหวานฉ่ำเป็นพิเศษ ต.นางแล แหล่งปลูกสับปะรดที่ให้ผลผลิตคุณภาพดี มีแหล่งน้ำอุดมสมบูรณ์ ลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบเชิงเขา ลาดเอียง ดินจึงระบายน้ำได้ดี ไม่ทำให้เกิดโรครากเน่า

กาแฟดอยตุง กาแฟพันธุ์อาราบิกา ที่ดูแลอย่างใส่ใจตั้งแต่การบำรุงดิน และกำจัดศัตรูพืช ปลูกในพื้นที่โครงการพัฒนาดอยตุง เก็บเกี่ยวเฉพาะผลกาแฟสุกได้ที่ด้วยมือทีละผล ก่อนนำไปคั่วเป็นกาแฟสูตรต่างๆ จนได้กาแฟกลิ่นหอม รสชาติกลมกล่อม

กาแฟดอยช้าง กาแฟพันธุ์อาราบิกา ที่ปลูกในหุบเขาดอยช้าง ต.วาวี อ.แม่สรวย เมื่อถึงฤดูเก็บเกี่ยว เกษตรกรจะเลือกปลิดผลกาแฟสุกและสมบูรณ์เต็มที่ด้วยมือทีละผล ก่อนนำไปตาก เก็บบ่ม และสี เพื่อผลิตกาแฟสาร คัดแยกเมล็ดตามขนาด จากนั้นคั่วในเครื่องคั่ว-บด โดยผู้ชำนาญจนได้กาแฟดอยช้างที่หอม รสชาติกลมกล่อมเป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น

ข้าวแต๋นลำปาง ด้วยจุดเด่นทางภูมิศาสตร์ของ จ.ลำปาง ที่มีพื้นที่เป็นแอ่งกระทะ และมีปริมาณฝนตกต่ำกว่าจังหวัดอื่นในภาคเหนือ ทำให้มีอากาศร้อนอบอ้าวตลอดทั้งปี จึงตากข้าวแต๋นได้แห้งสนิท ข้าวแต๋นลำปางทำจากข้าวเหนียวพันธุ์ กข.6 (ข้าวเหนียวขาว) หรือข้าวก่ำ (ข้าวเหนียวดำ) ภูมิปัญญาของชาวล้านนาที่นำข้าวเหนียวมาขึ้นรูป ก่อนจะนำไปตากแห้ง และทอดจนพองตัวสวย ราดด้วยน้ำอ้อย หวานหอม กรอบมัน อร่อยได้ทุกโอกาส

ข้าวก่ำล้านนา ปลูกเฉพาะในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน ซึ่งมีลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาสลับซับซ้อน ที่ราบมีดินอุดมสมบูรณ์ปานกลาง มีดินตะกอนน้ำพัด และมีฤดูหมุนเวียนเหมาะสมกับการปลูกพืชได้งอกงาม ข้าวก่ำล้านนา (ข้าวเหนียวดำ) มีเปลือกสีดำ เมื่อสีแล้วเมล็ดมีสีม่วงหรือดำ นิยมนำมาทำขนมหวาน ในเทศกาลประเพณีต่างๆ ของชาวล้านนา

มะขามหวานเพชรบูรณ์ จ.เพชรบูรณ์ เป็นพื้นที่ปลูกมะขามหวานที่ดีที่สุดของประเทศไทย ด้วยพื้นที่มีลักษณะเป็นแอ่งกระทะ มีแม่น้ำป่าสักไหลผ่าน ดินอุดมด้วยฟอสฟอรัส และโปแตสเซียม ที่เหมาะสำหรับปลูกผลไม้ โดยเฉพาะมะขามหวาน มะขามหวานเพชรบูรณ์มีเปลือกสีน้ำตาลเนียน เนื้อหนา สวยสม่ำเสมอ นุ่มเหนียว ไม่แข็งกระด้าง สาแหรกน้อย รสชาติหวานหอม

ข้าวไร่ลืมผัวเพชรบูรณ์ จ.เพชรบูรณ์ มีลักษณะภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อน มีเนินเขาสลับแอ่งน้ำ พื้นที่ดอนไม่มีน้ำขัง ดินเป็นดินตะกอนน้ำพัดอันอุดมสมบูรณ์ ทำให้ข้าวเหนียวพันธุ์ลืมผัวที่ปลูกบริเวณนี้อุดมด้วยคุณค่าที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ข้าวเหนียวพันธุ์ลืมผัวมีลักษณะเด่นคือเมล็ดสีม่วงดำป้อม เมื่อหุงจะมีกลิ่นหอมเคี้ยวมัน หนึบๆ กรอบนอกนุ่มใน

ข้าวเหนียวเขาวงกาฬสินธุ์ พื้นที่ปลูกเป็นที่ราบระหว่างภูเขา โอบล้อมด้วยภูเขาทุกทิศทางเป็นวงกลม จึงเป็นที่มาของชื่อ เขาวง พื้นที่เป็นแอ่งกระทะ ดินอุดมด้วยแคลเซียมและซิลิกอน และภูมิอากาศเย็น แห้งแล้ง น้ำน้อย ทำให้ข้าวเหนียวเขาวงเก็บเกี่ยวเร็วกว่าข้าวอื่น ข้าวเหนียวเขาวงกาฬสินธุ์ เป็นข้าวเหนียวพันธุ์กอเดียว และ กข 6 ปลูกได้เฉพาะนาปี เมื่อนึ่งสุกจะหอมนุ่ม ไม่แฉะติดมือ เก็บไว้ในภาชนะปิดก็ยังอ่อนนุ่ม

ข้าวฮางหอมทองสกลทวาปี ข้าวกล้องที่ได้จากการแปรรูปข้าวเปลือกเหนียวพันธุ์ กข. 6 หรือข้าวเปลือกพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 จ.สกลนคร มีลักษณะพื้นที่เป็นแอ่งกระทะ ดินเป็นลอนคลื่น มีแหล่งน้ำธรรมชาติขนาดใหญ่สำหรับทำการเกษตร จึงเหมาะปลูกข้าวคุณภาพดี ข้าวฮางหอมทองสกลทวาปี มีเมล็ดแกร่งสีเหลืองทอง เรียวใส กลิ่นหอม ผ่านกรรมวิธีการทำข้าวฮางตามประเพณีที่สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน

ข้าวหอมมะลิสุรินทร์ จ.สุรินทร์ มีแหล่งน้ำธรรมชาติ ดินเป็นดินร่วนปนทรายและดินเหนียว ไม่อุ้มน้ำ มีการกักเก็บถ่ายเทน้ำได้ดี และมีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ จึงเหมาะปลูกข้าวหอมมะลิสุรินทร์ ซึ่งเป็นข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 และพันธุ์ กข.15 ขึ้นชื่อเรื่องกลิ่นหอมตั้งแต่ยังเป็นต้นกล้า เมล็ดเรียวยาว ขาวใส เป็นมัน หุงสุกแล้วมีกลิ่นหอม มีสีขาวสวย สัมผัสนุ่มชุ่มลิ้น กินอร่อย

น้ำหมากเม่าสกลนคร น้ำหมากเม่าสกลนคร ผลิตจากผลหมากเม่าหลวงสด บีบอัดแยกน้ำและกาก เพื่อให้ได้น้ำหมากเม่าแท้ น้ำหมากเม่าพร้อมดื่ม และน้ำหมากเม่าเข้มข้น รสชาติหวานอมเปรี้ยว บรรพชนบนเทือกเขาภูพาน จ.สกลนคร มักเตรียมน้ำหมากเม่า เพื่อดื่มระหว่างเดินทางเข้าป่า มีสรรพคุณช่วยแก้ร้อนในและถอนไข้พิษ

ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ ทุ่งกุลาร้องไห้ มีสภาพเป็นแอ่งกระทะขนาดใหญ่ ปลูกพันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105 และ กข. 15 ในพื้นที่ที่มีลักษณะเป็นดินร่วนปนทราย ความอุดมสมบูรณ์ต่ำ การปลูกข้าวในพื้นที่แห้งแล้ง และดินเค็มเช่นนี้ส่งผลให้ข้าวเกิดความเครียดและหลั่งสารหอม ทำให้ข้าวมีกลิ่นหอมจัด เมล็ดเรียวยาวเป็นมัน เมื่อหุงสุกจะนุ่ม มีกลิ่นหอมตามธรรมชาติ

ข้าวเจ๊กเชยเสาไห้ ข้าวเจ๊กเชยเสาไห้ ปลูกช่วงฤดูนาปี ในพื้นที่ลักษณะดินเป็นตะกอนน้ำ น้ำไหลผ่านหน้าดินช้า ระบายน้ำไม่ดี ทำให้เกิดการสะสมของเม็ดปูนสีขาว ลักษณะดินเช่นนี้ ทำให้ปลูกข้าวได้คุณภาพดี ข้าวเจ๊กเชย เป็นข้าวพื้นแข็ง หุงขึ้นหม้อ เมื่อหุงสุกแล้วร่วนเป็นตัว นุ่ม ไม่แฉะ ไม่แข็งกระด้าง ไม่เหนียวเละ และไม่บูดง่ายเมื่อทิ้งข้ามวัน

สับปะรดศรีราชา สับปะรดพันธุ์ปัตตาเวีย ปลูกในพื้นที่ลาดเนินเขา ที่ราบลุ่ม และที่ราบชายฝั่งทะเลของ จ.ชลบุรี มีฝนตกชุกจากลมมรสุมตะวันออก ทำให้ปลูกสับปะรดศรีราชาได้ผลผลิตดี มีลักษณะเด่นของพันธุ์คือ ผลกลมรี ผลสุกมีสีเขียวอมเหลือง ตาสีดำแบนและตื้น เนื้อละเอียด สีเหลืองอ่อน รสชาติหวาน ฉ่ำน้ำและมีกลิ่นหอม

ส้มโอทับทิมสยามปากพนัง โดดเด่นด้วยเนื้อสีแดงคล้ายทับทิม และรสชาติหวานนุ่ม ไม่มีรสขมติดลิ้น ผลสีนวลอมเหลือง เปลือกนุ่ม เรียบเนียน ปลูกใน อ.ปากพนัง ซึ่งเป็นป่าชายเลนน้ำกร่อย ดินเหนียว อากาศไม่ร้อนหรือหนาวจัด ทำให้ได้ผลผลิตส้มโอทับทิมสยามที่มีรสชาติอร่อย เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของ อ.ปากพนัง

ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง เปลือกเมล็ดข้าวมีสีฟาง ถ้าเป็นข้าวกล้องมีสีแดงถึงแดงเข้มในเมล็ดเดียว แต่หากเป็นข้าวสารจะมีสีขาวปนแดงแกมชมพูเมล็ดเรียวเล็ก ปลูกในพื้นที่ราบกว้าง มีแหล่งน้ำจากทะเลสาบสงขลาหนุน และมีการทับถมของตะกอน ทำให้ได้ผลผลิตข้าวสังข์หยดที่มีคุณภาพดี

ข้าวเหลืองปะทิวชุมพร ปลูกได้ดีในพื้นที่ลุ่มน้ำขังที่มีดินเค็มน้ำกร่อยหรือพื้นที่ใกล้ทะเล ฝนตกชุกตลอดทั้งปี ข้าวเหลืองปะทิวชุมพร ข้าวพันธุ์พื้นเมืองดั้งเดิมของ อ.ปะทิว เป็นข้าวพันธุ์เหลืองปะทิว 123 ข้าวเปลือกมีเปลือกสีเหลือง ข้าวกล้องมีสีเหลืองอ่อน ส่วนข้าวสารมีเมล็ดเรียวยาวสวย หุงขึ้นหม้อ เมื่อหุงสุกจะร่วนเป็นตัว ไม่เกาะเป็นก้อน รสชาติอร่อย

ไข่เค็มไชยา ของดีขึ้นชื่อของ จ.สุราษฎร์ธานี เพราะขนาดใหญ่ ไข่แดงร่วนเป็นทราย หอมมัน เนื้อไข่ขาวนุ่ม ไม่เค็มจัด ไม่คาว มีแหล่งผลิตอยู่ที่ อ.ไชยา ด้วยเป็นพื้นที่เลี้ยงเป็ดขนาดใหญ่ และเป็นที่ราบลุ่ม ฝนตกตลอดปี ติดกับชายฝั่ง มีกุ้งหอยปูปลา ซึ่งเป็นแหล่งอาหารที่สมบูรณ์ของเป็ด ทั้งยังเสริมด้วยอาหารข้าวเปลือก เพื่อให้ได้ไข่เป็ดคุณภาพเยี่ยม สำหรับนำไปทำไข่เค็มไชยา

กาแฟเขาทะลุ ต.เขาทะลุ มีสภาพอากาศเป็นแบบพิเศษ คือฝนแปดแดดสี่ เนื่องจากได้รับมรสุมจากฝั่งอ่าวไทย – อันดามัน และมีสภาพดินสมบูรณ์ด้วยแร่ธาตุเชิงเขา กาแฟพันธุ์โรบัสต้าที่ปลูกในพื้นที่ ต.เขาทะลุ ใช้เวลาปลูก 11 เดือน และเก็บเกี่ยวเฉพาะผลสุกสมบูรณ์ด้วยมือก่อนนำไปทำเป็นกาแฟสารและกาแฟคั่วบด ทำให้มีเอกลักษณ์แตกต่างจากกาแฟในพื้นที่อื่น ด้วยความเข้ม หนักแน่น และกลิ่นหอมเฉพาะตัว

สินค้าสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ไทย เป็นแนวทางที่ช่วยส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจในระดับชุมชน อีกทั้งเป็นเครื่องมือทางการตลาดที่สร้างความยั่งยืน ให้คนในชุมชนมีคุณภาพชีวิตที่ดียิ่งขึ้น อันนำไปสู่การขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศให้ก้าวหน้าอย่างมั่นคง