พลิกฟื้นผืนดินที่ไร้ค่า กลายเป็นผืนป่าที่มีชีวิต ณ หมู่บ้านปางแดงใน

บ้านปางแดงในตั้งอยู่ในตำบลเชียงดาว อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่เป็นหมู่บ้านเล็กๆ ท่ามกลางหุบเขาเฆมไม้ที่เต็มไปด้วยทรัพยากรที่หลากหลาย ในอดีตนั้น บ้านปางแดงใน เป็นหมู่บ้านชาวปะหล่อง (ดาราลิ้ง) ที่อพยพมาจากรัฐฉาน ประเทศพม่าด้วยเหตุภัย สงครามการเมือง ทั้งที่ไม่มีที่ทำกิน เมื่อปี 2526 ชาวดาราอั้งกลุ่มหนึ่ง ได้อพยพมาอยู่ที่ดอยอ่างขาง อ.ฝาง จ.เชียงใหม่ ลักษณะของหมู่บ้านปางแดงในเป็นหมู่บ้านที่สร้างตามไหล่เขาลักษณะของตัวบ้านส่วนใหญ่จะเป็นบ้านยกสูงสร้างด้วยไม้เป็นส่วนใหญ่

การแต่งตัวของคนในหมู่บ้านจะแต่งตัวด้วยผ้าพื้นเมือง หรือเขาจะเรียกตัวเองว่าเป็นชาวดาราอั้ง (Dara-Ang) หรือปะหล่อง ชุมชนบ้านปางแดงใน เป็นชนเผ่าที่อพยพมาจากประเทศพม่า เอกลักษณ์ของชนเผ่านี้ คือการแต่งกายของผู้หญิง มีการสวมใส่ผ้าถุงสีแดงสดและสวมหวงหวายคาดเอวที่เรียกว่า “หน่องว่อง” ตลอดเวลาแม้กระทั่งเวลานอนเพราะเชื่อว่าเป็นสัญลักษณ์การเป็นลูกหลานของนางฟ้าร้อยเงินอีกทั้งจะช่วยป้องกันสิ่งอัปมงคลต่างๆเข้าตัวและเมื่อตายไปแล้วจะได้ขึ้นสวรรค์ โดยตามตำนานเล่าว่า นางฟ้าร้อยเงินได้ลงมายังโลกมนุษย์แต่เกิดโชคร้ายไปติดแร้วดักสัตว์ของชาวมูเซอ จึงทำให้กลับสวรรค์ไม่ได้ ต้องอยู่บนโลกมนุษย์ และเป็นบรรพบุรุษของมนุษย์หลายกลุ่มซึ่งรวมถึงชนเผ่าปะหล่องนี้ด้วย

อาชีพหลักของชาวบ้านทำอาชีพเพาะปลูก ทำการเกษตรทำไร่ข้าวโพดแต่จากการใช้ประโยชน์จากพื้นที่อย่างต่อเนื่องทำให้บริเวณดังกล่าวขาดความอุดมสมบูรณ์ ต่อมา ในปี 2549 มูลนิธิโครงการหลวง ได้เข้าไปฟื้นฟูความอุดมสมบูรณ์ด้วยการปลูกหญ้าแฝก เพื่อเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เนื่องในวโรกาสทรงครองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี พร้อมกับมอบหมายให้สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูงซึ่งได้จัดตั้งโครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการ หลวงปางแดงใน และเข้าไปดำเนินงานพัฒนาการเกษตรเพื่อให้ชาวบ้านมีรายได้เพิ่มขึ้นไม่ว่าจะเป็นการปลุก องุ่น ผักกาด เคพกูสเบอร์รี่ เพื่อสนับสนุนให้ประชาชนมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

หมู่บ้านปางแดงในได้พัฒนาด้านการเกษตร และพัฒนาศูนย์เรียนรู้ด้านการเกษตรแบบผสมผสานขึ้น ภายในหมู่บ้าน จึงทำให้เริ่มมีกลุ่มนักท่องเที่ยวที่เป็นกลุ่มเกษตรกรที่เข้ามาศึกษาดูงานและนักท่องเที่ยวที่ ต้องการเข้ามาท่องเที่ยวในชุมชนเพิ่มมากขึ้น มีการรวมกลุ่มกันพัฒนาบ้านเป็นบ้านพักโฮมสเตย์ สร้างรายได้สู่ชุมชน และอีกอย่างหนึ่งที่มีความน่าสนใจของหมู่บ้านปางแดงในก็คืออาหารที่เป็นเอกลักษณ์ของชนเผ่า ดาราอั้ง dara-ang หรือ ปะหล่อง เป็นชนเผ่าพื้นเมืองของที่นี่พร้อมทั้งวัฒนธรรม การแต่งตัวและการแสดงที่เป็นเอกลักษณ์ของชนเผ่าที่พร้อมที่จะต้อนรับนักท่องเที่ยวอีกด้วย

เรียบเรียง : นายรัฐศักดิ์ ไกยะแสง นักศึกษาฝึกประสบการณ์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

นางสาวสุภัค พูลจันทร์ นักศึกษาฝึกประสบการณ์ คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์