กองส่งเสริมการท่องเที่ยว ททท. แนะนำว่ากิจกรรมสำรวจและเที่ยวถ้ำ เป็นกิจกรรมที่นักท่องเที่ยวจะได้ศึกษาเรียนรู้กระบวนการเกิดถ้ำ ลักษณะของหิน แร่สัณฐานธรณี ประเภทของถ้ำ สิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในถ้ำ และการดูแลรักษาถ้ำ นอกเหนือจากความเพลิดเพลินและตื่นตากับความงาม ความมหัศจรรย์ของถ้ำแต่ละแห่งด้วย ในการเที่ยวถ้ำที่มีแสงสว่างไม่เพียงพอ ภายในวกวน จำเป็นต้องมีมัคคุเทศก์นำทางเพื่อความปลอดภัย
ในประเทศไทยจะพบถ้ำเพียง 2 ประเภทเท่านั้น คือ ถ้ำหินปูนและ ถ้ำโพรงหินชายฝั่ง ส่วนอีก 2 ประเภทที่จะไม่พบเลยคือถ้ำน้ำแข็งและถ้ำลาวา ถ้ำเกิดจากการเคลื่อนที่ของเปลือกโลก ทำให้เกิดการเปลี่ยน แปลงโครงสร้างของชั้นหิน เช่นการยกตัวและรอยแตกของชั้นหิน หรือบางส่วนจะเกิดเป็นรอยเลื่อนขนาดใหญ่ ทำให้หินแตกหักเกิดเป็นช่องว่าง หรือ ที่เรียกว่า”โพรงถ้ำ”
ภายในถ้ำมักจะมีหินรูปร่างแปลกๆ ซึ่งเกิดจากน้ำฝนซึมผ่านชั้นดิน ซากพืช ซากสัตว์ ทำให้มีสภาพเป็นกรดคาร์ บอนิกอย่างอ่อนๆ เมื่อซึมมาจนถึงชั้นหินปูนหรือซึมผ่านรอยแตกจะละลายเนื้อหินปูนออกเรื่อยๆ จนกลายเป็นโพรงถ้ำ และเมื่อมีความเข้มข้นมากๆ พร้อมกับเกิดตกผลึกของแร่แคลไซต์ ถ้าน้ำที่มีสารหินปูนละลายไหลหรือหยดมา
ตามเพดานถ้ำตกผลึกใหม่ ก็จะเกิดเป็นหินย้อย ส่วนน้ำที่หยดจากเพดานถ้ำลงสู่พื้น ก็จะตกผลึกพอกตัวสูงขึ้นจนกลายเป็น หินงอก การสำรวจถ้ำที่ลึก หรือถ้ำที่ยังไม่เคยมีการสำรวจมาก่อน การสังเกตการไหลเวียนของอากาศในถ้ำ เป็นสิ่งจำเป็นมาก เพราะหากร่างกายรับ อากาศที่มีคาร์บอนไดออกไซด์เจือปนเกิน 5.5% จะเกิดอาการหายใจติดขัดสมองจะมึนงงและหมดสติ จากนั้นอาจจะเสียชีวิตได้
ไกด์นำเที่ยวถ้ำแม่ออน เชียงใหม่ บอกว่า การตรวจสอบอากาศที่ปลอดภัยที่สุด อาจจะใช้อาการผิดปรกติของร่างกายเป็นตัววัด แต่จะต้องมีประสบการณ์จึงสามารถบอกได้ และความเย็นในถ้ำก็ถือว่าเป็นอันตรายรองลงมา ผู้เชี่ยวชาญด้านการเที่ยวถ้ำยืนยันว่า ปกติน้ำในถ้ำจะมี ความเย็นมากกว่าน้ำที่อยู่ภายนอกถ้ำ การแช่อยู่ในน้ำเป็นเวลานานทำให้ เสี่ยงต่อการเกิดอาการตัวสั่น เดินช้า ปล่อยของหลุดจากมือ กล้ามเนื้อ ไม่ค่อยเคลื่อนไหว พูดไม่สะดวก มองเห็นไม่ชัดเจน จิตใจไม่อยู่กับร่องกับรอย อาการเหล่านี้มีสาเหตุมาจากการสูญเสียความร้อนในร่างกาย หรือที่เรียกว่า ไฮโปเทอร์เมีย หากอุณหภูมิในร่างกายลดลง 5-6 องศา จะทำให้หมดสติ และเสียชีวิตได้
ดังนั้นในการนำเที่ยวทุกครั้ง การเตรียมชุดเสื้อผ้าและอุปกรณ์มีความจำเป็น ต้องเป็นชุดที่ให้ความอบอุ่น รักษาอุณห ภูมิของร่างกายได้ในระดับหนึ่ง คนไทยมีความคุ้นเคยกับถ้ำมาตั้งแต่โบราณ จากหลักฐานทางโบราณคดีพบว่า ถ้ำเคยถูกใช้เป็น ที่อยู่อาศัยของคน หรือ มนุษย์ถ้ำ ตลอดจนใช้เป็นสถานที่ทำกิจกรรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวพันกับวิถีชีวิตของผู้คน และถ้ำส่วนมากในไทยมักจะร้อยเรื่องตำนานแห่งความเชื่อเรื่องความลี้ลับ เกี่ยวกับถ้ำ ทำให้ถ้ำกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีมนต์เสน่ห์ และท้าทายความกระหายใคร่รู้ของนักท่องเที่ยว ที่ชอบผจญภัย 
สำหรับถ้ำที่ดังๆในกระแสนอกเหนือจากถ้ำหลวง อ.แม่สาย เชียงราย ในขณะนี้ก็จะมีมากมายหลายถ้ำ เช่น ถ้ำน้ำลอด อ.ปางมะผ้า แม่ฮ่องสอน ซึ่งจะมีถ้ำเสาหิน ถ้ำตุ๊กตา และถ้ำผีแมน เส้นทางท่องเที่ยวยอดนิยมของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และชาวต่างชาติ การเข้าชมถ้ำแต่ละแห่งจะมีกำหนดเวลา ข้อห้าม รวมถึงฤดูกาลเข้าชมถ้ำ หากจะทัวร์เที่ยวถ้ำ ต้องศึกษาข้อมูล เพื่อความสนุกสนาน เพลิดเพลินใจ ที่สำคัญคือ เพื่อความปลอดภัยของชีวิต หน้าฝนควรงดเที่ยวถ้ำ และควรปฏิบัติตามคำแนะนำ อย่าฝ่าฝืนข้อห้ามโดยเด็ดขาด
ขอบคุณ : ภาพสวยๆจากททท.และกรมอุทยานฯ
ร่วมแสดงความคิดเห็น