ขึด-อาถรรพ์!! ไม่เชื่ออย่าลบหลู่ เข้าอยู่บ้านใหม่ บ้านมือสองต้องทำพิธีให้ถูกต้อง

คำว่า”ขึด-อาถรรพ์” ตามความเชื่อของชาวเหนือล้านนา แปลว่า ไม่ดี อัปมงคล เสนียด จัญไร หมายถึง การกระทำหรือเหตุการณ์ใดๆ ที่เมื่อผู้ใดทำหรือเกิดขึ้นกับบุคคล กับชุมชนสังคมใดแล้ว จะโดยเจตนา หรือเป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติก็ตาม จะนำความหายนะ วิบัติ อัปมงคลมาสู่บุคคลหรือชุมชนนั้นต้องแก้ไขด้วยการทำพิธีถอนขึดตามจารีตประเพณี หรือหากแก้ไขไม่ได้ บุคคลที่ตกขึดก็ต้องรับผลกรรมแห่งการกระทำของตนไปตามระเบียบ ขึดจึงเป็นเสมือนคำสอนของคนล้านนาโบราณ ที่ใช้อบรมสั่งสอนลูกหลาน คนในครอบครัวคนในสังคม เพื่อให้ประพฤติปฏิบัติตาม ถ้าเป็นสิ่งที่ดี แต่ถ้าไม่ดีก็ห้ามประพฤติปฏิบัติ ช่วยให้สังคมสงบสุข ร่มเย็น และยังคงรักษาวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามได้อย่างยาวนาน

เรื่องราวของต้อตอการเกิด ขึด-อาถรรพ์ นั้นมีมากมายหลายเรื่อง ที่ชาวเหนือล้านต่างยึดถือกันมายาวนานสืบรุ่นต่อรุ่น ณ ที่นี้ขอพูดถึงการเข้าอยู่ที่อยู่อาศัยจะเป็นบ้านใหม่ หรือบ้านมือสอง ก่อนที่จะเข้าอยู่ต้องพิธีอย่างถูกต้อง โดยผู้รู้ประจำหมู่บ้านก็คือ “ปู่จ๋าน” หรือมัคทายก จะเป็นผู้แนะนำประกอบพิธีกรรมตามความประเพณี หลังจากทำพิธีกรรมตามขั้นตอนเสร็จ จึงนำครอบครัวเข้าอยู่อาศัยได้

ในปัจจุบันวิถีชีวิตของคนรุ่นใหม่ ไม่ค่อยยึดถือประเพณีชาวเหนือล้านนามากนัก ยึดถือเอาแต่ความพร้อม ความสะดวกและรวดเร็วเป็นที่ตั้ง โดยไม่ได้คำนึงถึงว่าบ้านที่จะเข้าไปอยู่อาศัยนั้น จะอาศัยอยู่กันอย่างยาวนาน ชั่วลูกชั่วหลาน และความเป็นมาของบ้านหลังนั้นๆ ก็แทบไม่ทราบเลยว่ามีอะไรเคยเกิดขึ้นมาก่อน กับพื้นดินที่ปลูกสร้างบ้าน หรือเกิดอะไรขึ้นกับบ้านมือสอง เช่น ฆ่ากันตาย หรือตายผิดธรรมชาติ เป็นต้น ได้มีตัวอย่างที่เกิดขึ้นมากมาย สำหรับบ้านที่ไม่ได้ทำตามประเพณี เมื่อเข้าอยู่อาศัยแล้วคนโบ ราณเชื่อว่า มักจะไม่เป็นสุขเกิดหย่าร้าง ล้มหายตายจากด้วยวัยอันควร เจ็บไข้ได้ป่วย ทำมาหากินไม่ประสบความสำเร็จ มีแต่ความวุ่นวาย ครอบครัวไม่อยู่สุข “เรื่องเก่ายังไม่ทันหายเรื่องใหม่เข้ามาแทรก”อีก

อย่างไรก็ดี ถึงแม้ว่าแต่ละบุคคลจะเป็นคนละเชื้อชาติ ต่างศาสนา การปฎิบัติตามพิธีกรรมนั้นแตกต่างกันไปก็ตาม ผู้ที่เข้ามาอยู่อาศัยในพื้นแผ่นดิน ถิ่นล้านนา ก็ควรที่จะปฎิบัติตามประเพณีนั้นๆไม่ควรลบหลู่ แม้นคำว่า”ขึด-อาถรรพ์”นั้น เป็นสิ่งที่มองไม่เห็นก็ตาม