นกติ๊ดแก้มเหลือง (Yellow- cheeked tit)

นกติ๊ดแก้มเหลือง (Yellow- cheeked tit) เป็นนกในวงศ์นกติ๊ด (Paridae) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Parus spilonotus เป็นนกที่มีรูปร่างน่ารักและมีสีสันตัดกันสวยงาม นกตัวผู้และตัวเมียมีสีต่างกันเล็กน้อย นกตัวผู้มีหัว และ หงอนซึ่งตั้งฟูสีดำ แก้ม คอด้านหลังและสีข้างสีเหลือง มีแถบสีดำเล็กๆ ลากจากตาไปยังท้ายทอย หลังไหล่สีดำสลับด้วยริ้วเป็นแนวไปตามความยาวของลำตัวสีเหลืองอมเขียวอ่อนๆ ปีกสีดำสลับขาว หางดำ ด้านท้องมีแถบสีดำ เป็นแนวยาวตั้งแต่คางมายังคอ อกถึงก้น ตัวเมียสีซีดกว่าตัวผู้เล็กน้อยและไม่มี แถบดำบริเวณด้านล่างของลำตัวเขตแพร่กระจายของนกชนิดนี้มีตั้งแต่อินเดีย เนปาล สิกขิม ภูฐาน ทิเบต บังกลาเทศ พม่า จีน นกติ๊ดแก้มเหลืองที่พบในเมืองไทยนั้นเป็นชนิดย่อย Parus spilonotus subviridis ซึ่งพบได้ทางภาคเหนือ ตะวันออกเฉียงเหนือ และทางด้านตะวันตกตอนบนของประเทศ

นกติ๊ดแก้มเหลืองชอบอาศัยอยู่ตามป่าดงดิบในระดับความสูงมากกว่า 900 เมตร พบบ่อยตามป่าดิบบนดอยต่างๆ บางครั้งออกมาเกาะอยู่ตามสายไฟฟ้าหรือตามสายโทรศัพท์ริมทาง หากินรวมกันกับนกเล็กๆ ชนิดอื่น โดยเฉพาะนกกินแมลง เช่น นกกะรองทองแก้มขาว นกกินแมลงหัวสีทอง นกพญาไฟ นกไต่ไม้ นกปรอด และนกกินปลี ออกหากินตั้งแต่เช้าตรู่ เป็นนกที่แคล่วคล่องว่องไว มีการเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลา หากินอยู่ ในทุกระดับของต้นไม้ ตั้งแต่เรือนยอดสูงลงมาถึงพุ่มเตี้ยๆ สูงประมาณ 1 เมตร กระโดดไปตามกิ่งก้านและใบไม้ เพื่อหาแมลงกิน สามารถเกาะกิ่งไม้ได้ทุกๆ ด้าน ทั้งด้านบนและด้านล่างของกิ่งไม้ ทั้งในแนวตั้งและในแนวนอน เมื่อจับอาหารมาได้แล้วจะใช้เท้าเหยียบอาหารเอาไว้กับกิ่งไม้ แล้วใช้ ปากจิกกินทีละชิ้นจนหมด ในบางครั้งมันยังกินลูกไม้สุกเล็กๆ ด้วย เมื่อกินอิ่มแล้วจะบินไปเกาะบนยอดไม้เพื่อร้องเพลง ขณะร้องเพลงมันจะหันหน้าไป ทางซ้ายทีขวาที ด้วยท่าทางน่ารักน่าเอ็นดูเป็นอย่างยิ่ง
ฤดูผสมพันธุ์ของนกติ๊ดแก้มเหลืองอยู่ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์-เดือนมีนาคม ทำรังอยู่ตามโพรงไม้ ถ้าหาโพรงไม้ไม่ได้ ก็จะสร้างรังอยู่ตามซอกหิน นกตัวเมียจะเป็นผู้สร้างรังโดยใช้ใบหญ้า มอส เส้นใยพืช มาวาง ซ้อนๆ กันในโพรงไม้ แล้วบุรังให้นุ่มด้วยขนนก ขนสัตว์ หรือวัสดุอื่นๆ วางไข่ครั้งละ 4-5 ฟอง นกตัวเมียจะเป็นผู้กกไข่แต่เพียงผู้เดียว โดยนกตัวผู้จะหาอาหารมาเลี้ยงดูตลอด

ข้อมูล / http://bicycle2011.com สนุก กับการดูนก ดร.ประภากร ธาราฉาย