5 ธันวาคม ของทุกปี “วันดินโลก” (World Soil Day)

5 ธันวาคม ของทุกปี “วันดินโลก” (World Soil Day) Be the Solution to Soil Pollution เน้นความสำคัญของการมีส่วนร่วมป้องกัน และแก้ไขปัญหามลพิษทางดิน

วันที่ 5 ธันวาคม ของทุกปี เป็นวันดินโลก ที่องค์การสหประชาชาติ มีมติยอมรับให้วันนี้เป็นวันสำคัญสากล ซึ่งเราชาวไทยทุกคนก็ควรได้รู้ถึงประวัติวันดินโลก ไว้เป็นความประทับใจที่ชีวิตนี้ ได้เกิดในรัชกาลที่ 9

นอกจากวันที่ 5 ธันวาคม ของทุกปี จะเป็นวันพ่อแห่งชาติมาตลอด ในรัชกาลที่ 9 แล้ว ทั่วโลกยังให้ความสำคัญต่อวันนี้ ในฐานะวันดินโลก ตามมติของ UN อีกด้วย ซึ่งวันนี้เราจะพาทุกคนมาทราบถึงประวัติวันดินโลก และความสำคัญของวันดินโลก พร้อมด้วยโครงการพระราชดำริเกี่ยวกับดิน อันเป็นเหตุผลสำคัญยิ่งที่ทำให้มีวันดินโลก

วันดินโลก (World Soil Day) ถูกกำหนดขึ้นตามมติขององค์การสหประชาชาติ ในระหว่างการประชุมคณะกรรมการด้านเศรษฐกิจ และการเงินของที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติ สมัยสามัญที่ 68 ณ สำนักงานใหญ่สหประชาชาติ นครนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อปี พ.ศ. 2556 ให้วันที่ 5 ธันวาคม ของทุกปี เป็นวันดินโลก (World Soil Day) และกำหนดให้ปี พ.ศ.2558 เป็นปีดินสากล (International Year of Soils) โดยมีจุดประสงค์เพื่อเป็นการส่งเสริมและสร้างความตระหนักรู้ เกี่ยวกับความสำคัญของทรัพยากรดิน ต่อการพัฒนาด้านการ เกษตร โภชนาการ และความมั่นคงทางอาหาร ทั้งในระดับประเทศและระหว่างประเทศ

ทั้งนี้ สาเหตุที่กำหนดให้วันดินโลก ตรงกับวันที่ 5 ธันวาคมนั้น สืบเนื่องจากการประชุมสภาโลกแห่งปฐพีวิทยา (World Congress of Soil Science) ครั้งที่ 17 เมื่อปี พ.ศ.2545 ทางสหภาพวิทยาศาสตร์ทางดินนานาชาติ (International Union of Soil Sciences) ได้ตระหนักถึงพระราชกรณียกิจของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในการพัฒนาทรัพยากรดิน โดยเฉพาะการพัฒนาด้านการเกษตร จึงได้เลือกวันที่ 5 ธันวาคม ของทุกปี ซึ่งตรงกับวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพ เป็นวันดินโลก เพื่อเทิดพระเกียรติพระวิริยะอุตสาหะของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในด้านการปกป้องและพัฒ นาทรัพยากรดิน

ถ้าให้กล่าวถึงพระราชกรณียกิจของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ด้านการพัฒนาทรัพยากรดิน เราก็ขออนุญาตพาคนไทยทุกคน มาทบทวนโครงการในพระราช ดำริเกี่ยวกับดินของในหลวง รัชกาลที่ 9 ได้แก่ โครงการศึกษาฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้ม (อันเนื่องมาจากพระราชดำริ) โครงการทดลองแก้ปัญหาดินเปรี้ยว โครงการหญ้าแฝก โครงการแกล้งดิน โครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน โครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย โครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้

สำหรับวันดินโลกปี 2561 ปีนี้ จัดขึ้นภายใต้หัวข้อ “Be the Solution to Soil Pollution เน้นความสำคัญของการมีส่วนร่วมป้องกัน และแก้ไขปัญหามลพิษทางดิน ซึ่งส่งผลถึงความมั่นคงและปลอดภัยทางอาหาร เพื่อตอบสนองต่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน และการขจัดความหิวโหย หรือ Zero Hunger ให้ได้ภายในปี พ.ศ.2573

ปัญหามลพิษทางดินส่วนใหญ่ เกิดจากกิจกรรมทางด้านอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น เหมืองแร่ โรงถลุงแร่ อุตสาหกรรมการผลิต รวมไปถึงกิจกรรมทางการเกษตร ได้แก่ ปศุสัตว์ การเพาะปลูกที่ใช้ปุ๋ยและยาปราบศัตรูพืช การปล่อยของเสียจากชุมชนเมือง และการคมนาคม ขนส่ง ต่างก็เป็นสาเหตุของปัญหามลพิษทางดิน และยิ่งไปกว่านั้น ปัจจุบันขยะพลาสติก และขยะอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งสลายตัวได้ยากและมีแนวโน้ม จะทำลายด้วยการฝังกลบมากกว่า การนำกลับมาใช้ใหม่ กำลังเป็นปัญหาสำคัญ

ทั้งนี้ ในปี 2561 กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จึงมีแผนจะจัดกิจกรรมวันดินโลกอย่างต่อเนื่องตลอดทั้งปี โดยบูรณาการทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐ เอกชน รวมถึงสถาบันการศึก ษา ชุมชน และเกษตรกร เพื่อสร้างการรับรู้เกี่ยวกับวันดินโลก และสร้างความตระหนักให้เห็นถึงความสำคัญของทรัพยากรดิน โดยตั้งเป้าไปที่ หน่วยงานภาครัฐ และหน่วยงานต่างประ เทศที่เกี่ยวข้อง สำหรับกิจกรรมที่จะดำเนินการ จะแบ่งเป็น 2 ส่วน ได้แก่

1.กิจกรรมด้านวิชาการ ประกอบด้วยการสัมมนาระดับประเทศ และระดับนานาชาติ
2.กิจกรรมการส่งเสริมการรับรู้เรื่องวันดินโลก โดยจะเน้นกิจกรรมประชาสัมพันธ์ กิจกรรมรณรงค์ กิจกรรมส่งเสริมความรู้ในโรงเรียน และกิจกรรมของหมอดินอาสา เป็นต้น

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์จัดงาน “วันดินโลก ปี 2561” “Be the Solution to Soil Pollution : ร่วมคิดร่วมทำแต่วันนี้ เพื่อปฐพีไร้มลพิษ” พร้อมกันทั่วประเทศ โดยปีนี้สมัชชาประเทศไทย ได้รับอนุมัติจากสมัชชาวันดินโลก (FAO) ให้เป็นเจ้าภาพจัดงานวันดินโลก ถือเป็นปีที่มีความสำคัญที่คนไทยควรจะร่วมกัน เฉลิมฉลองและรำลึกถึงพ่อของแผ่นดิน ซึ่งนอกจากไทยจะเป็นเจ้าภาพจัดงานวันดินโลกแล้ว FAO ยังถวายรางวัลนักวิทยาศาสตร์ดินเพื่อมนุษยธรรมและยังได้รับการอนุมัติจากสมัชชาวันดินโลก ให้เป็นผู้ก่อตั้งศูนย์อัจฉริยะด้านการวิจัยเรื่องดินแห่งเอเชีย โดยไทยเป็นผู้มอบรางวัลดินโลกทุกปี

และในปีนี้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้กราบบังคมทูลขอใช้พระนามพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ใช้เป็นชื่อรางวัล King Bhumiphol Word Soil Day Awards โดย FAO มีข้อสรุปตรงกันให้ Be the Solution to Soil Pollution คือ จะร่วมกันดูแลดินไม่ให้มีมลภาวะเป็นธีมในการจัดงานปีนี้ ถ้าดินไม่มีพิษ ไม่มีมลภาวะก็จะทำให้มนุษย์มีความแข็งแรง โดยทุกพื้นที่จะประกาศลงนามความตกลง (MOU) ร่วมกันจะใช้หญ้าแฝก เพื่ออนุรักษ์หน้าดิน จะไม่เผาทำลายความอุดมสมบูรณ์ในดิน ไม่ใช้สารพิษเพาะปลูกพืช

เนื่องจากปีนี้ทั่วโลกวิตกกังวลเรื่องมลภาวะที่จะลงไปในดิน เมื่อฝนตกจะชะล้างสารพิษลงไปในน้ำและในทะเล ซึ่งองค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ ได้ชื่นชมไทยในการเตรียมการจัดงานวันดินโลก ที่ไม่เคยมีประเทศใดจัดได้เท่านี้มาก่อน

ปีนี้มีพิธีเปิดงานวันดินโลก วันที่ 5 ธันวาคม 2561 ณ พิพิธภัณฑ์เกษตรเฉลิมพระเกียรติ คลอง 1-2 โดยเชิญสมาชิกสมัชชาวันดินโลกร่วมงาน โดยเฉพาะปีนี้ประเทศที่ได้รับรางวัลดินโลก คือ ประเทศบังคลาเทศ จะมาร่วมงานด้วย จากนั้นจะเชิญผู้แทนจากประเทศต่างๆ ร่วมเปิดศูนย์อัจฉริยะด้านการวิจัยเรื่องดินแห่งเอเชีย ที่ปากช่อง และวันที่ 7 ธันวาคม สมเด็จพระสังฆราช ทรงมีพระเมตตาเสด็จมาที่พิพิธภัณฑ์เฉลิมพระเกียรติ สถานที่จัดงานวันดินโลก เทศนาให้โอวาทกับประชาชนที่มาร่วมงาน นอกจากนั้นยังพระราชทานกัณฑ์เทศพิเศษร่วมกันเทศนา สอนคนไทยให้เห็นคุณค่าของดิน

ทั้งนี้ ขอให้ทุกคนร่วมกันเฉลิมฉลองวันสำคัญนี้ ด้วยการทำให้ดิน อาหารและน้ำ ของไทยปราศจากมลภาวะ เช่น งดใช้สารพิษทำการเกษตร งดใช้พลาสติก อุดหนุนสินค้าเกษตรที่ไม่มีมลภาวะ หรือร่วมกันปลูกต้นไม้ เพื่อเฉลิมฉลองร่วมกัน

เมื่อหวนนึกถึงพระราชกรณียกิจของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เมื่อใด เมื่อนั้นก็รู้สึกว่าเราช่างโชคดีเหลือเกิน ที่ได้เกิดมาเป็นประชาชนของพระองค์ ซึ่งนอกจากวันดินโลกเกิดขึ้นเพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติ พระวิริยอุตสาหะของในหลวง ร.9 แล้ว เชื่อว่าชาวไทยทุกคนต่างทราบกันดี ถึงความหมายของพระนามพระองค์ท่านอันหมายถึง “กำลังของแผ่นดิน”

“อันที่จริงเราชื่อ “ภูมิพล” ที่แปลว่า “กำลังของแผ่นดิน” แม่ก็อยากให้เธออยู่กับดิน เมื่อฟังคำพูดแล้วกลับมาคิด ซึ่งแม่คงจะสอนเราและมีจุดมุ่งหมายว่า อยากให้ติดดินและอยากให้ทำงานให้แก่ประชาชน”…พระราชดำรัสของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

ร่วมแสดงความคิดเห็น