ในแต่ละวัน เราไม่สามารถรู้ได้เลยว่า เรารับสารพิษหรือสิ่งที่ทำให้เกิดโทษต่อร่างกายมากน้อยเพียงใด และสิ่งเหล่านั้นอาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันของเรา จากที่เห็นได้ชัดคือ การเกิดโรคภัยไข้เจ็บ ซึ่งเป็นปัญหาที่ใครหลายๆคนไม่อยากเจอ
วันนี้ “เชียงใหม่นิวส์” จะมาพาคุณไปรู้จักกับ “โรคไซนัส” ที่เป็นภัยใกล้ตัว ร้ายแรงกว่าที่คิด รวมถึงบอกวิธีการป้องกันการเกิดซ้ำของโรค
ไซนัสคืออะไร ?
ไซนัส (Sinusitis) คือ โพรงอากาศหรือช่องว่างภายในโพรงจมูก มี 4 ตำแหน่ง ได้แก่ โพรงไซนัสบริเวณโหนกแก้ม โพรงไซนัสรอบโพรงจมูก โพรงไซนัสระหว่างเบ้าตา และ โพรงไซนัสที่หน้าผากระหว่างคิ้ว
โพรงไซนัสช่วยให้เวลาพูดเสียงของเราก้องกังวาน ช่วยปรับสภาพอากาศที่เราหายใจเข้าไปให้เหมาะสมกับร่างกาย เช่น อุณหภูมิ ความชื้น ความบริสุทธิ์ต่างๆ ช่วยป้องกันอันตรายของสมองหากถูกกระทบกระเทือน
ไซนัสอักเสบได้อย่างไร ?
เกิดจากเชื้อโรคที่เข้าสู่โพรงจมูกขณะที่หายใจ เมื่อเชื้อโรคที่อยู่ในจมูกเข้าไปในโพรงอากาศของไซนัสทำให้เกิดการติดเชื้อขึ้น และมีการอักเสบของเยื่อบุจมูก คนที่มีอาการจากภูมิแพ้ที่มีอาการจาม คัดแน่นจมูก และคันจมูกเป็นประจำ มักจะทำให้ทางเชื่อมระหว่างไซนัสกับโพรงจมูกมีอาการบวมและเกิดการอุดตัน นำไปสู่การเป็นสาเหตุอันหนึ่งที่จะเป็น “โรคไซนัสอักเสบ” ได้
ไซนัสอักเสบมี 3 ชนิด
- โรคไซนัสอักเสบแบบเฉียบพลัน (Acute sinusitis) เป็นชนิดหลักๆ ที่พบได้ทั่วไป ซึ่งอาการผู้ป่วยจะค่อนข้างแย่ในช่วง 10 วันสุดท้าย แต่ส่วนใหญ่แล้วอาจจะไม่ได้เกิดจากสาเหตุที่อันตรายหรือรุนแรง
- โรคไซนัสอักเสบแบบเรื้อรัง (Chronic sinusitis) อาการจะเป็นน้อยกว่าโรคไซนัสอักเสบแบบเฉียบพลัน โดยจะมีระยะเวลาอยู่มากกว่า 12 สัปดาห์ และอาจจะต้องใช้ระยะเวลาพอสมควรในการรักษา
- โรคไซนัสอักเสบกึ่งเฉียบพลัน (Subacute sinusitis) จะมีระยะเวลาในการติดเชื้อไม่เกิน 8 สัปดาห์ และมีวิธีที่สามารถรักษาให้หายได้ง่าย
สาเหตุที่ทำให้ไซนัสอักเสบ
- การติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย เช่น โรคหวัด ไข้หวัดใหญ่ หัด
- สิ่งแปลกปลอมเข้าจมูก เช่น การสำลักทำให้สิ่งแปลกปลอมติดโพรงจมูก
- สารเคมีเข้าจมูก ควัน หรือ ฝุ่นละอองที่มีปริมาณมากจนระคายเคืองเยื่อบุและโพรงจมูก
- โรคภูมิแพ้ โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาโรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจ จะทำให้มีสารคัดหลั่งออกมามากผิดปกติ
- ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ทำให้ เกิดการติดเชื้อได้ง่าย เช่น ภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ โลหิตจาง เป็นต้น
- โรคเนื้องอกในระบบทางเดินหายใจ หรือ มะเร็งจมูก เป็นต้น
อาการของไซนัสอักเสบ
โดยทั่วไปอาการไซนัสอักเสบ จะมีอาการหวัดนำมาก่อน หรือ อาการของโรคภูมิแพ้ เช่น ไอ มีน้ำมูก คัดจมูก และอาการที่บ่งชี้ว่ามีความผิดปกติที่ไซนัส หรือ ไซนัสอักเสบ ได้แก่
- อาการปวดศีรษะ และปวดบริเวณโพรงไซนัสที่อักเสบ เช่น ปวดโหนกแก้ม ปวดหัวตาทั้ง 2 ข้าง หรือหน้าผาก ปวดบริเวณโพรงจมูกร่วมด้วย เป็นต้น
- คัดและแน่นจมูก หายใจลำบาก หายใจลำบากต้องหายใจทางปากช่วย มีน้ำมูกหรือเสมหะสีเขียวเหลืองได้ มีความรู้สึกน้ำมูกไหลงลงคอเรื่อยๆ บางรายมีกลิ่นเหม็นในจมูก หรือ เหม็นคาวในลำคอ
- มีไข้ร่วมกับอาการปวดบริเวณโพรงไซนัส และปวดศีรษะ
- เบื่ออาหาร ไม่ได้กลิ่นหรือ รสชาติอาหาร
- เจ็บคอมาก มีเสมหะ หรือกลืนลำบาก
- มีอาการได้ยินลดลง หูอื้อ ปวดในหู
ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากไซนัสอักเสบ
- การติดเชื้อ ผู้ป่วยโรคไซนัสอักเสบ การติดเชื้อถือเป็นอาการของภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นได้เป็นปกติ แต่การติดเชื้อก็จะค่อยๆ ดีขึ้นตามลำดับตามระยะเวลาของโรค
- การรับรู้ด้านการสัมผัสลดลง โดยเฉพาะการสัมผัสกลิ่น ซึ่งประสิทธิภาพในการรับรู้กลิ่นจะลดลง หากก็เกิดขึ้นแค่เพียงชั่วคราวเท่านั้น หรือบางรายก็อาจจะสูญเสียแบบถาวร ในกรณีที่เกิดการอุดตันบริเวณรูจมูก จะทำให้เส้นประสาทสำหรับการดมกลิ่นอักเสบตามมา
- ต่อมน้ำลายอุดตัน สาเหตุมาจากเมือกที่อยู่ในโพรงไซนัสมาอุดตันต่อมน้ำลาย ทำให้กลายเป็นไวรัส ซึ่งสามารถขยายไปสู่โครงสร้างทั่วไปภายในระบบหายใจ
การรักษา มี 3 วิธี
- การใช้ยารักษา
- การล้างไซนัส
- การผ่าตัด
ผู้ที่มีความเสี่ยงเกี่ยวกับไซนัส
ที่จริงแล้วไม่ว่าใครก็สามารถเป็นไซนัสอักเสบได้แม้แต่เด็กแรกเกิดซึ่งมีไซนัสขนาดเล็กๆ แต่บุคคลที่มีโอกาสเป็นไซนัสอักเสบได้ง่ายกว่าคนทั่วไป ได้แก่
- คนที่เป็นโรคภูมิแพ้ทางจมูก เมื่อเกิดอาการแพ้จะเหมือนคนเป็นหวัด เยื่อบุจมูกจะบวม รูเปิด ไซนัสจะตีบตันทำให้เกิดการอักเสบในไซนัสได้
- คนที่มีความผิดปกติของช่องจมูก เช่น ผนังกั้นระหว่างช่องจมูกคด ทำให้ช่องจมูกแคบกว่าปกติเกิดอาการแน่นคัดจมูก และขัดขวางการไหลเวียนตามปกติของน้ำมูกที่จะไปทางด้านหลังทำให้มีโอกาสเกิดการอักเสบติดเชื้อง่ายขึ้น
- คนที่สูบบุหรี่ และคนที่อยู่ในเขตมลภาวะเป็นพิษ จะมีผลทำให้ภูมิต้านทานต่อการติดเชื้อลดลง มีโอกาสเป็นไซนัสอักเสบมากขึ้น
- การว่ายน้ำสระที่ใส่น้ำยาคลอรีน หรือฆ่าเชื้อด้วยโอโซน อาจทำให้มีโอกาสเป็นไซนัสอักเสบเกิดขึ้น เพราะว่ามีการระคายเคืองของเยื่อบุเกิดขึ้น
สรุป
โรคไซนัสสามารถเป็นซ้ำได้ เกิดขึ้นได้ในทุกเพศทุกวัยและสร้างความไม่สุขสบายให้กับผู้ที่เป็น อย่างไรก็ตาม การดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ และทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย จะช่วยให้เราปลอดภัยจากโรคได้
เรียบเรียงโดย : “เชียงใหม่นิวส์”
บทความที่เกี่ยวข้อง
- มลภาวะเป็นพิษ
- ไข้หวัดใหญ่
บทความสุขภาพที่เกี่ยวข้อง
ระบบทางเดินหายใจ
• สงสัยจะมีปัญหากับโพรงจมูก “ไซนัส” ร้ายแรงกว่าที่คิด เป็นแล้วเป็นอีกได้!!!
• “ภูมิแพ้” คืออะไร ทำไมหลายคนเป็นแล้วไม่หาย
• เลือกให้ถูก ! หน้ากากอนามัยแต่ละแบบใช้อย่างไร
ไข้หวัด
• ฝนตกปรอยๆ…ระวังโรคตามมา
• รู้ทันไข้หวัดใหญ่ ป้องกันไว้สบายใจกว่า
• งูสวัด หรือที่ภาษาเหนือเรียกว่า “มะเฮ็ง” ร้ายแรงถึงตายได้จริงหรือ
ร่วมแสดงความคิดเห็น