“แป๊ะยิ้ม” สัญลักษณ์ของตรุษจีน

“ตุ้งแช่…ตุ้งแช่…” เสียงของดนตรีประกอบจังหวะกับสิงโตที่กำลังโลดโผนอยู่ในขบวนเชิดสิงโตในเทศกาล “ตรุษจีน” ของทุก ๆ ปีและยังมีอีกหนึ่งองค์ประกอบที่สำคัญและเป็นหนึ่งในเอกลักษณ์ของประเพณีเชิดสิงโตนี้ นั่นก็คือ “แป๊ะยิ้ม” นั่นเอง

วันนี้ “เชียงใหม่นิวส์” จะพาไปทำความรู้จัก “แป๊ะยิ้ม” กัน

“แป๊ะยิ้ม” คืออะไร

แป๊ะยิ้ม มีที่มาจากคำว่า อาแปะ ที่แปลว่า คุณลุง รวมกับคำว่ายิ้ม เป็นคำว่า อาแปะยิ้ม แปลว่า คุณลุงผู้ยิ้มแย้ม และด้วยการออกเสียงให้เป็นภาษาพูดและกำชับขึ้น จึงกลายเป็นคำว่า แป๊ะยิ้ม

แป๊ะยิ้มเป็นหนึ่งในองค์ประกอบของขบวนเชิดสิงโตที่มักจะมีขึ้นในช่วงเทศกาลสำคัญ ๆ ในประเพณีของชาวจีน โดยจะใช้เป็นหน้ากาก หรือทำเป็นแบบครอบหัวที่จะเรียกกันว่า “หัวเซียน” หรือ “หัวแป๊ะยิ้ม”

ประวัติความเป็นมา “แป๊ะยิ้ม”

แป๊ะยิ้มในขบวนเชิดสิงโตนั้น มีที่มาจากความเชื่อในอดีตที่มีเรื่องเล่ากันมาว่า คนที่ใส่หัวแป๊ะยิ้มที่คู่กับสิงโตนั้น คือ “หัวเซียน” มาจากเทพนิยายเรื่อง “แปดเซียน” ตอนที่แปดเซียนเดินทางไปอวยพรวันเกิด “อ๊วงบ๊อ” ซึ่งเป็นเซียนสูงสุดบนสวรรค์ ขณะผ่านทะเลต้งไฮ้ ปรากฏว่ามีสัตว์ประหลาดโผล่มาจากทะเล ชาวจีนเรียกว่า “สี่ปุ๊กเสียว” ซึ่งมีลักษณะเหมือนม้า มีเกล็ดคล้ายปลา มีหางคล้ายสิงโตและมีหัวคล้ายมังกร ในครั้งนั้น “แน่ไซฮัว” เซียนจิ๋ว ที่มีรูปร่างคล้ายผู้หญิงทำผมแกละ มีกระเช้าดอกไม้ประกอบด้วยดอกเบญจมาศ ดอกไหน กิ่งไผ่ และใบไผ่ เป็นอาวุธพิเศษ และด้วยความเป็นเด็กจึงเข้าไปแหย่เจ้าสัตว์ประหลาดให้ติดตามเพื่อที่จะนำไปถวายอ๊วงบ๊อ และอีกความเชื่อนั่นก็คือ ในศาลเจ้าจีนจะมีสิงโตเฝ้าทางเข้าอยู่ ในขณะที่สิงโตกำลังเฝ้าศาลเจ้าอยู่นั้น มีแป๊ะยิ้มจะเข้าไปไหว้ศาลเจ้า สิงโตมันขวางอยู่ แป๊ะยิ้มจึงยั่วมาไล่มาตีให้สิงโตมันตื่น สิงโตเลยไล่กัด แป๊ะยิ้มก็เลยวิ่งหนี

ลักษณะของ “แป๊ะยิ้ม”

ลักษณะของหัวแป๊ะยิ้มที่มักจะพบนั้นจะมีลักษณะเป็นชายวัยกลางคน ไม่แก่จนเกินไป ใบหน้ากลมป้าน แก้มใหญ่อวบอิ่มสีชมพู จมูกได้รูป ตาเรียวเล็กยาวรี ริมฝีปากบนและล่างเรียวบางโค้งมน ยิ้มปากกว้างเห็นทั้งฟันบนและฟันล่าง คิ้วหนายาวปลายหางคิ้วคว่ำลงปลายหางคิ้วเกือบชิดขอบตา ศีรษะล้านหน้าผากสูง หูยาวเรียวเสมอปลายคาง สีหน้าแสดงถึงอารมณ์ที่มีความสุข และมักจะมีพัดติดตัวอยู่เสมอ

บทบาทของ “แป๊ะยิ้ม”

หัวหุ่นแป๊ะยิ้มนับเป็นสีสันที่สร้างความคึกคักสนุกสนานในขบวนเชิดสิงโต โดยแปะยิ้มจะคอยไล่แหย่สิงโตที่หลับให้ลุกขึ้นมาเต้นเป็นการเพิ่มสีสันให้กับขบวนเชิดสิงโตนั่นเอง

อ้างอิงข้อมูลจาก :  เพจเฟสบุ๊ก  คกเท้า ช่างฝีมือหุ่นจีน

ภาพจาก : ผู้ใช้บัญชี PALADADALAPA ในเว็บไซต์ pantip “เมืองสี่แควแห่มังกรที่คอนหวัน” และ mgronline.com

เรียบเรียงโดย : “เชียงใหม่นิวส์”

ร่วมแสดงความคิดเห็น