คนเชียงใหม่ในยุค 40 – 50 ปีที่แล้วหลายคนคงจำหนังสือพิมพ์คนเมือง ซึ่งถือเป็นหนังสือพิมพ์รายวันฉบับแรกของเมืองเชียงใหม่ได้ หนังสือพิมพ์คนเมือง เกิดขึ้นจากกลุ่มนักหนังสือพิมพ์หัวก้าวหน้านำโดยนายสงัด บรรจงศิลป์ ซึ่งได้ชักชวนเพื่อนฝูงเข้ามาร่วมทุนเพื่อออกหนังสือพิมพ์ของชาวเชียงใหม่ใช้ชื่อว่า “หนังสือพิมพ์คนเมือง” โดยครั้งแรกก่อตั้งเป็นบริษัทชื่อลานนาการพิมพ์ ประกอบด้วยคณะกรรมการคือ นายสุจิตต์ เกื้อวงศ์ นายแพทย์อุทัย สนธินันทน์ นายนิกร ทองเจิม อ.ไกรศรี นิมมานเหมินท์และนายสงัด บรรจงศิลป์
หนังสือพิมพ์คนเมืองออกวางแผงเป็นครั้งแรกในเชียงใหม่เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2496 มีนายสงัด บรรจงศิลป์ เป็นบรรณาธิการคนแรก เสนอข่าวประเภทการเมือง สังคม เศรษฐกิจที่เกิดขึ้นในจังหวัดเชียงใหม่ สมัยนั้นหนังสือพิมพ์คนเมืองมีจำนวนพนักงานที่ทำงานทั้งสิ้นประมาณ 40 คน โดยพิมพ์หนังสือพิมพ์ออกจำหน่ายแบบรายสะดวก 6 วันต่อมาก็ได้พัฒนามาเป็นหนังสือพิมพ์รายวันฉบับแรกของเชียงใหม่ นอกจากนี้หนังสือพิมพ์คนเมืองยังได้จัดพิมพ์วารสารฉบับพิเศษออกในช่วงเดือนเมษายนของทุกปีเรียกว่า “ฉบับดำหัว” และได้พัฒนามาเป็นวารสารรายเดือนฉบับแรกของเชียงใหม่โดยวางแผงเมื่อเดือนกรกฏาคม 2497 นายสงัด บรรจงศิลป์ เป็นบรรณาธิการหนังสือพิมพ์คนเมืองได้ประมาณ 4 ปี จึงได้ลาออก จากนั้นในปี พ.ศ.2499 นายวิจิตร ไชยวัณณ์ จึงได้ขึ้นเป็นบรรณาธิการต่อเรื่อยมา ซึ่งถือเป็นนักหนังสือพิมพ์คนเมืองในยุคบุกเบิก
วิจิตร ไชยวัณณ์ ปัจจุบันท่านมีอายุ 85 ปี เล่าย้อนถึงอดีตของการทำงานในแวดวงสื่อมวลชนเชียงใหม่สมัยนั้นว่า การทำงานหนังสือพิมพ์ในสมัยก่อนจะต้องใช้เงินทุนเป็นจำนวนมาก รายได้หลักของหนังสือพิมพ์ร้อยละ 80 มาจากค่าโฆษณา ส่วนที่เหลือเป็นค่าจำหน่ายหนังสือพิมพ์ ซึ่งสมัยนั้น (ประมาณปี พ.ศ.2496) หนังสือพิมพ์คนเมืองมีราคาฉบับละ 1 บาท ส่วนค่าจ้างพนักงานจะจ่ายเป็นรายสัปดาห์ เช่น หัวหน้ากองบรรณาธิการได้สัปดาห์ละ 200 บาท ท่านได้ค่าจ้างสัปดาห์ละ 170 บาท ประมาณเดือนละ 680 บาท
ก่อนที่วิจิตร ไชยวัณณ์จะเข้ามาทำงานในแวดวงหนังสือพิมพ์นั้น อดีตท่านเคยเป็นครูสอนภาษาอังกฤษอยู่ที่โรงเรียนปรินส์รอยแยลวิทยาลัย ก่อนที่จะลาออกแล้วไปทำงานที่บริษัทน้ำมันคาลแท็กซ์ หลังจากนั้นท่านจึงกลับมาอยู่เชียงใหม่แล้วเข้าสู่วงการนักหนังสือพิมพ์โดยการชักชวนของคุณเรือง นิมมานเหมินท์ ดังนั้นวิจิตร ไชยวัณณ์ จึงมีความรู้ภาษาอังกฤษเป็นอย่างดี
ปี พ.ศ.2503 เมื่อรัฐบาลสหรัฐอเมริกา ได้เชิญให้ท่านไปเที่ยวในฐานะแขกพิเศษของรัฐบาล ระหว่างนั้นมีข่าวว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ จะเสด็จประพาสอเมริกา วิจิตร ไชยวัณณ์ จึงได้ตัดสินใจเดินทางไปเยือนสหรัฐอเมริกาตามคำเชิญในช่วงเวลาดังกล่าว เพื่อทำข่าวเกี่ยวกับการเสด็จประพาสอเมริกาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ โดยท่านเป็นนักหนังสือพิมพ์เพียงคนเดียวที่ได้เฝ้ารับเสด็จที่สนามบินกรุงวอชิงตัน มีโอกาสถ่ายภาพพระองค์อย่างใกล้ชิดและตามเสด็จไปทุกที่
วิจิตร ไชยวัณณ์ใช้ชีวิตอยู่ในสหรัฐอเมริกานานถึง 5 เดือน ท่านตระเวนเดินทางไปเกือบทุกประเทศ ระหว่างที่อยู่อเมริกาท่านได้ส่งภาพมาลงในหนังสือพิมพ์คนเมืองอย่างต่อเนื่อง ท่านยังถือว่าเป็นนักหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นที่นำเสนอเรื่องราวของอเมริกาให้คนเชียงใหม่ได้ทราบข้อมูลข่าวสารอีกด้วย
หลังจากที่วิจิตร ไชยวัณณ์ เดินทางกลับถึงเชียงใหม่ ท่านได้ปรึกษากับคุณเรือง นิมมานเหมินท์ ว่าจะออกหนังสือพิมพ์คนเมืองเป็นรายวัน จึงได้จัดซื้อเครื่องพิมพ์ เครื่องบล็อคใหม่ ออกหนังสือพิมพ์คนเมืองฉบับรายวัน เมื่อปี พ.ศ.2503และดำเนินกิจการต่อมาได้อีก 8 ปี จนถึงปี พ.ศ.2511 หนังสือพิมพ์คนเมืองประสบภาวะขาดทุน จึงต้องปิดบริษัท จากนั้นวิจิตร ไชยวัณณ์ ยังไม่ย่อท้อ ท่านได้รวบรวมพรรคพวกมาช่วยกันทำหนังสือพิมพ์คนเมืองขึ้นใหม่ โดยเปิดเป็นห้างหุ้นส่วนเวียงพิงค์การพิมพ์ จำกัด ทำหนังสือพิมพ์คนเมืองต่อไปได้อีก 10 ปี
จนถึงปี พ.ศ.2521 หนังสือพิมพ์คนเมืองจึงปิดตัวเองลงอย่างถาวรหลังจากที่ดำเนินกิจการมายาวนานถึง 22 ปี กลายเป็นประวัติศาสตร์หน้าหนึ่งของชุมชนท้องถิ่นไปอย่างน่าเสียดาย แต่ด้วยความที่มีชื่อเสียงโดดเด่นขององค์กรและการทำงานอย่างซื่อสัตย์ในอาชีพ การทำหน้าที่และความพยายามที่จะรับใช้สังคมตามกำลังความสามารถ ทำให้วันนี้หนังสือพิมพ์คนเมืองมีความสำคัญเพียงพอที่จะถูกหยิบยกขึ้นมาศึกษาเรียนรู้เพื่อเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นและนักหนังสือพิมพ์ยุคปัจจุบัน
บทความโดย
จักรพงษ์ คำบุญเรือง
ร่วมแสดงความคิดเห็น