ข้าวแคบ ข้าวควบ ละอ่อนกินได้ คนใหญ่ซ้ำมัก

ข้าวแคบ ข้าวควบ ของกินละอ่อนสมัยก่อน ปัจจุบันถือว่าหากินยากมาก หลายคนรู้จักเพียงแต่ข้าวควบ หรือรู้จักแต่ข้าวแคบ และมีอีกหลายคนที่คิดว่าข้าวแคบ กับข้าวควบ เป็นขนมแบบเดียวกัน ต่างกันแค่ชื่อ

วันนี้ “เชียงใหม่นิวส์” จะพามารู้จักกับข้าวแคบ และข้าวควบ ขนมพื้นบ้านน่ารับประทานกันค่ะ

ข้าวแคบคืออะไร

เป็นอาหารว่างชนิดหนึ่ง มีรสชาติเค็มนิด ๆ วิธีทำคล้ายข้าวเกรียบปากหม้อ แต่การทำข้าวแคบ เป็นการนำเอาแผ่นแป้งไปตากแดดให้แห้ง ทำให้สุกโดยปิ้งหรือทอด ในอดีตการทำข้าวควบนิยมทำช่วงฤดูร้อน เพราะในช่วงฤดูร้อนนั้นมีแสงแดดที่ร้อนจัด เพียงพอที่จะตากข้าวแคบให้แห้ง ได้ภายในวันเดียว แต่ในปัจจุบันอาจมีการนำเครื่องใช้ไฟฟ้าเข้ามาช่วย

เมื่อจะกินก็นำมาภิงไฟ คือเอาไม้ไผ่แบนขนาดเล็ก ยาวประมาณหนึ่งศอก มาผ่าด้านใดด้านหนึ่งให้เป็นไม้คีบ แล้วนำแผ่นข้าวแคบมาเสียบไว้ จากนั้นจึงนำไปอังบนเตาไฟ ยกให้สูงพอประมาณ แผ่นข้าวแคบก็จะเริ่มสุก และเปลี่ยนสีจากสีใส ๆ เป็นแผ่นข้าวแคบสีขาว และสามารถเก็บไว้ได้นาน นอกจากวิธีภิงไฟแล้ว ยังสามารถนำไปทอดในน้ำมันก็ได้ เรียกว่า “จื๋นข้าวแคบ” การทอดจะทำให้แผ่นข้าวแคบ ขยายตัวใหญ่กว่าเดิมเกือบเท่าตัว แต่หากเราใช้วิธีการทอด ไม่ควรเก็บไว้นาน เพราะเมื่ออากาศชื้นจะอ่อนตัว และเหม็นหืนได้

ข้าวควบคืออะไร

ข้าวควบ คือข้าวเกรียบใส่นํ้าตาลอ้อย มีรสหวานแบบข้าวเกรียบว่าว เป็นขนมพื้นบ้านที่มีมาช้านาน สำหรับผู้หญิงที่กำลังอยู่ในช่วงอยู่ไฟ จะนิยมกินข้าวแคบข้าวควบเป็นอาหารหลัก เพราะมีความเชื่อว่าเมื่อทานแล้ว จะไม่เกิดผลข้างเคียงในขณะอยู่ไฟ ข้าวควบนั้นจะมีรสชาติหวาน ผู้ใหญ่มักจะห้าม ไม่ให้เด็กกินข้าวควบมากเกินไป เพราะจะทำให้เจ็บลิ้นได้

ข้าวควบมีลักษณะการทำคล้ายกับข้าวแคบ เมื่อจะกิน เราจะนำข้าวควบที่เป็นแผ่นมาภิงไฟคล้ายกับข้าวแคบ แต่เพียงการภิงข้าวควบ จะใช้ไม้ไผ่นำมาทำเป็นรูปร่างคล้ายมือ ใช้ 2อัน แทนมือซ้ายขวา ปิ้งแผ่นข้าวควบโดยพลิกไปมาจนกว่าจะเหลือง อาจต้องใช้ประสบการณ์ และความชำนาญในเวลาปิ้ง เพราะถ้าปิ้งไม่เป็นแผ่น ข้าวควบจะไม่พองขยาย ไม่สุก และไหม้ได้ นอกจากความชำนาญแล้ว การคุมความร้อนของถ่าน ให้ได้ความร้อนที่เหมาะสมก็เป็นเรื่องสำคัญเช่นกัน

ข้าวแคบ ข้าวควบ กับเทศกาลเมือง

ในอดีตนิยมรับประทานในงานเทศกาลสำคัญ เช่น ปี๋ใหม่เมืองเมือง งานบวชลูกแก้ว งานปอยหลวง งานแต่ง เป็นต้น

ข้าวแคบ ข้าวควบซื้อที่ไหนดี

ข้าวแคบ ข้าวควบในปัจจุบันถือว่าหาซื้อยากมาก และหากใครอยากกินเราแนะนำไปที่ตลาดต้นลำไยเลย มีขายทั้งข้าวแคบ และข้าวควบ โดยข้าวแคบจะขาย 5 ถุง 40 บาท ส่วนข้าวควบ แผ่นใหญ่ ๆ จะขายถุงละ 20 บาท

สรุป

ไม่ใช่มีเพียงเชียงใหม่เท่านั้นนะคะที่มีขนม 2 ชนิดนี้ เพราะทั้งสอง ถือเป็นขนมพื้นบ้านล้านนา ที่นิยมทานกันทั้งภาคเหนือเลยค่ะ ใครที่ชอบทานหวานต้องทานข้าวควบ ส่วนใครที่ชอบความจืดนิด เค็มหน่อยต้องทานข้าวแคบเลยค่ะ และหากใครอยากลิ้มรสข้าวแคบ กับข้าวควบ ลองไปตามคำแนะนำที่เราได้บอกไว้นะคะ รับประกันความอร่อย จนกินได้ทั้งวันเลยค่ะ

เรียบเรียงโดย : “เชียงใหม่นิวส์”

อ้างอิงข้อมูลจาก
http://lanna-foods.blogspot.com
http://www.sri.cmu.ac.th
http://library.cmu.ac.th
http://culturelampang-chit130512.blogspot.com

ขอบคุณภาพจาก
Food Travel TV Channel