หากสืบค้นตำนานเมืองโบราณเก่าแก่ในแอ่งที่ราบลุ่มปิง วัง ยม น่าน จะพบร่องรอยอดีตเชื่อมโยงอาณาจักรแต่ละราชธานีชวนตื่นตา ตื่นใจ
ตามตำนานสิงหนติกล่าวถึงโยนกนครและพ่อขุนมังราย กษัตริย์ลำดับที่25 แห่งราชวงศ์ลาวหรือ”ลวจักราช” กษัตริย์ผู้ครองแผ่นดินลุ่มน้ำกก สร้างเวียงเชียงราย ก่อนจะแผ่อำนาจ บารมี มายังดินแดนหริภุญไชยนคร ซึ่งมี”พระนางจามเทวี”ธิดากษัตริย์เมืองละโว้ ครองราชย์ช่วงปีพศ. 1310-11
“พ่อขุนมังราย”ทรงรวบรวมหัวเมืองฝ่ายเหนือจนถึงสิบสองพันนา และยึดหริภุญไชยนคร ประทับอยู่ไม่นาน ทรงย้ายราชธานีมาสร้าง เวียงกุมกาม ราวๆพศ.1837 เนื่องจากพระนครเผชิญปัญหาภัยธรรมชาติ จาก น้ำปิงไหล่เอ่อท่วมยามน้ำหลาก จึงย้ายมาสร้างราชธานีแห่งใหม่คือ ” นพบุรีศรีพิงค์เชียงใหม่” ประมาณปีพศ. 1839
ตำนานเมือง ค่อนข้างหลากหลาย เฉพาะตำนานสิบห้าราชวงศ์บันทึกว่า โปรดให้ก่อสร้างปราสาท ราชมณเฑียร หอนอน ราชวัง ปราการกำแพงเมือง และขุดคูเมืองล้อมรอบทั้ง 4 ด้าน เสร็จในปี จ.ศ.658 (พ.ศ.1839) ในจารึกหลักที่76วัดเชียงมั่น เชียงใหม่ ระบุวันสร้างเมืองเชียงใหม่ความว่า
“…ศักราช 658 ปีรวายสัน เดือนวิสาขะ ออก 8 ค่ำ วัน 5 วันไทย เมิงเปล้า ยามแตรรุ่งแล้ว 2 ลูกนาที ปลาย 2 บาทน้ำ ลัคนาเสวยนวางค์พฤหัสบดี ในมีนราศี พญามังรายเจ้า และพญางำเมือง พญาร่วง ทั้งสามคน ตั้งหอนอนที่ชัยภูมิ ราชมนเทียร ขุดคือเมือง ก่อตรีบูรทั้งสี่ด้าน…
ปัจจุบันวันสร้างเมืองเชียงใหม่ แม้จะกำหนดให้ตรงกับวันที่12 เมษายน พ.ศ.1839 แต่ยังมีข้อคิดเห็นด้านวิชาการประวัติศาสตร์ที่ยังหาบทสรุปไม่ได้ว่า หากเป็นวันที่12 เม.ย.คือถือตามปฏิทินจูเลียน ถ้าคำนวณเป็นปฏิทินเกรกอเรียนจะตรงกับวันที่ 19 เม.ย. พ.1839
ช่วงสมโภชเมืองเชียงใหม่ 700 ปี พ.ศ. 2539 มีการโหวตในที่ประชุม ปรากฏว่าส่วนใหญ่เห็นควรกำหนดให้วันที่ 12 เมษายน 1839 เป็นวันสร้างเมืองเชียงใหม่
พลิกอ่านตำนานเมืองเชียงใหม่ ถ้าอ้างอิง ตำนานมูลศาสนา ชินกาลมาลีปกรณ์และจามเทวีวงศ์ ตำนานสุวรรณคำแดงหรือตำนานเสาอินทขิล เชียงใหม่ อาจฉงนว่ากลุ่มลัวะเป็นชนกลุ่มแรกที่สร้างชุมชนเมืองที่นี่ เรียกว่าเป็น”เจ้าถิ่น”ก่อนจะมีผู้ครองราชธานี ก่อร่างสร้างอาณาจักร และผู้ชนะย่อมเป็นผู้เขียนประวัติศาสตร์เสมอมา
“เมือง”ทุกแห่งหนในโลกต่อให้ยิ่งใหญ่สักเพียงใด ย่อมมีพัฒนาการ เกิดความเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา สภาพเมืองตั้งแต่ปีพศ.1839 จนถึง 2562 ครบ 723 ปี ในวันที่ 12 เม.ย.นี้แทบไม่น่าเชื่อว่า “เชียงใหม่” จะกลายเป็นเมืองท่องเที่ยวติดอันดับโลก มีเที่ยวบินทั้งในประเทศและต่างประเทศเฉลี่ยวันละ กว่า 200 เที่ยวบิน เป็นเมืองเศรษฐกิจแถวหน้าของประเทศ ที่มีค่าดัชนีทางเศรษฐกิจ รายได้สู่ท้องถิ่นปีละหลายแสนล้าน บาท ค่าครองชีพพุ่งทยาน ไม่แน่ชัดว่าพอๆกับคุณภาพชีวิตผู้คนในเมืองใหญ่แห่งนี้หรือไม่
วันรำลึกปฐมกษัตริย์ล้านนา ผู้สร้างแผ่นดินเชียงใหม่ อันสุขสงบร่มเย็นสืบมา งานพิธีที่กำหนดจัดขึ้นจากความร่วมมือของหลายภาคส่วน ณ ลานราชานุสาวรีย์ 3 กษัตริย์ นครเชียงใหม่ ในวันที่ 12 เมษายนนี้ น่าจะเป็นปีที่สร้างปรากฎการณ์ร้อยรัดใจ เป็นหนึ่งเดียว แสดงพลังเทิดทูนสถาบันกษัตริย์ “พระเจ้าแผ่นดิน” ทั้งในอดีตและปัจจุบัน สืบไป
ร่วมแสดงความคิดเห็น