หากพูดถึงงานหัตถกรรมไม้แกะสลัก ที่มีชื่อเสียงโด่งดังในประเทศไทย คงไม่มีใครไม่รู้จัก “หมู่บ้านถวาย” ตำบลขุนคง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ หมู่บ้านเล็ก ๆ ที่เต็มไปด้วยเสน่ห์ของภูมิปัญญาพื้นบ้าน ที่ถูกถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นจนกลายเป็นแหล่งผลิตงานศิลปะไม้แกะสลักที่สำคัญ และเป็นชุมชนต้นแบบในโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP)
จุดเริ่มต้นจากวิกฤตเกษตรสู่ความรุ่งเรืองในงานไม้แกะสลัก
ตามคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ หมู่บ้านถวายมีประวัติความเป็นมายาวนานกว่า 300 ปี เดิมทีชาวบ้านมีอาชีพเกษตรกรรม แต่ช่วงปี พ.ศ. 2500-2505 หมู่บ้านประสบปัญหาภัยแล้งและเศรษฐกิจตกต่ำ ชาวบ้านบางส่วนจึงเดินทางออกไปรับจ้างในตัวเมืองเชียงใหม่ หนึ่งในนั้นคือ “พ่อใจมา อิ่นแก้ว” และเพื่อนอีกสองคนที่ไปทำงานในร้านน้อมศิลป์ ย่านวัวลาย ร้านที่มีชื่อเสียงด้านงานไม้แกะสลัก
ด้วยความสนใจและการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง สามคนนี้ได้เรียนรู้เทคนิคการแกะสลักจากช่างฝีมือในร้าน ก่อนจะนำทักษะกลับมาพัฒนาฝีมือที่บ้านถวาย โดยมีญาติพี่น้องช่วยเหลือ จนเกิดเป็นการถ่ายทอดภูมิปัญญาการแกะสลักสู่ชาวบ้าน ทำให้หมู่บ้านค่อย ๆ กลายเป็นแหล่งผลิตงานหัตถกรรมไม้แกะสลักที่ได้รับความนิยม
การรวมตัวเพื่อสืบสานภูมิปัญญาและขยายศูนย์หัตถกรรม
ในปี พ.ศ. 2532 ภายใต้การนำของพ่อหลวงคำมูล บุตรชัย ชาวบ้านถวายที่มีใจรักในงานหัตถกรรมได้รวมตัวกันจัดงาน “ศิลปหัตถกรรมไม้แกะสลักบ้านถวาย” ร่วมกับหน่วยงานท้องถิ่น เพื่อประชาสัมพันธ์งานฝีมือของชาวบ้าน และต่อมาได้พัฒนาศูนย์หัตถกรรมไม้แกะสลักบ้านถวายขึ้น ณ บริเวณสองฝั่งคลองชลประทาน
แม้ว่าจะเคยประสบปัญหาการขอใช้พื้นที่จากกรมชลประทาน แต่ด้วยความมุ่งมั่นของชาวบ้าน สุดท้ายพื้นที่ดังกล่าวก็ได้รับอนุญาตให้พัฒนาเป็นตลาดค้าขายถาวร ทำให้ร้านค้าเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ จนกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงหัตถกรรมที่มีชื่อเสียง
ก้าวสู่การเป็นชุมชนต้นแบบและย่านการค้าระดับประเทศ
ในปี พ.ศ. 2543 หมู่บ้านถวายได้รับการส่งเสริมให้เป็น “กลุ่มหัตถกรรมบ้านถวายเพื่อการส่งออก” และต่อมาในปี พ.ศ. 2547 ได้รับการคัดเลือกให้เป็น “หมู่บ้าน OTOP ต้นแบบ” แห่งแรกของประเทศไทย อีกทั้งยังได้รับรางวัลชุมชนดีเด่นด้านการท่องเที่ยวในปี พ.ศ. 2550 และในปี พ.ศ. 2554 ได้รับรางวัล “สุดยอดย่านการค้าพาณิชย์ไทย” จากกระทรวงพาณิชย์
สัญลักษณ์แห่งภูมิปัญญาที่ยั่งยืน
ปัจจุบันหมู่บ้านถวายได้กลายเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้และท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่สำคัญของเชียงใหม่ นักท่องเที่ยวสามารถชมงานแกะสลักไม้ที่ประณีตงดงาม เลือกซื้อของที่ระลึก และสัมผัสวิถีชีวิตของชาวบ้านที่ยังคงอนุรักษ์ภูมิปัญญาไทยไว้อย่างงดงาม
ที่มา : bantawaicenter.com
https://www.bantawaicenter.com/creative-craft-village
https://siamwoodcarving.blogspot.com/2015/09/blog-post_66.html
ร่วมแสดงความคิดเห็น