น่าน – กำแพงเมืองเก่าน่าน หนึ่งในโบราณสถานสำคัญที่สะท้อนถึงความมั่นคงและเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของนครรัฐเล็ก ๆ ในอดีต ยังคงยืนหยัดท่ามกลางกาลเวลา กลายเป็นสัญลักษณ์ทางประวัติศาสตร์และแหล่งท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ที่หลอมรวมศิลปะและวิถีชีวิตพื้นบ้านของเมืองน่านได้อย่างลงตัว
ประวัติศาสตร์ยาวนานของกำแพงเมืองน่าน
จากการศึกษาทางประวัติศาสตร์พบว่า กำแพงเมืองเก่าน่านในอดีตสร้างขึ้นเพื่อปกป้องเมืองจากศัตรู โดยมีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า ความยาวกว่า 3,600 เมตร สูงประมาณ 3.8 เมตร และกว้าง 2.5 เมตร โดยเฉพาะทางทิศตะวันออกที่ทอดยาวไปตามลำน้ำน่าน พร้อมกับมีประตูชัยที่ใช้สำหรับการเสด็จทางชลมารคสู่กรุงรัตนโกสินทร์ ส่วนทิศใต้มีประตูเชียงใหม่และประตูท่าลี่ ซึ่งเป็นเส้นทางสัญจรสำคัญของชาวเมือง
ปัจจุบัน แนวกำแพงเมืองด้านทิศตะวันตกและทิศเหนือที่ยังคงอยู่ในสภาพสมบูรณ์ มีความยาว 25 เมตร สูง 5 เมตร ตั้งอยู่บริเวณถนนมหาวงศ์ที่เชื่อมต่อกับถนนอนันตวรฤทธิเดช หลังจากกรมศิลปากรได้บูรณะครั้งใหญ่เมื่อปี พ.ศ. 2536 และขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2537
พื้นที่สร้างสรรค์ กาดกำแพงเมืองเก่าน่าน
เพื่ออนุรักษ์และพัฒนากำแพงเมืองเก่าให้เป็นพื้นที่สร้างสรรค์ องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (อพท.) สำนักงานพื้นที่พิเศษ 6 ได้ร่วมมือกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน รวมถึงเครือข่ายเยาวชน จัดกิจกรรม “กาดกำแพงเมืองเก่าน่าน” เพื่อส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมและการท่องเที่ยวในบรรยากาศเมืองเก่าที่มีชีวิต
ครั้งแรกจัดขึ้นในปี 2564 ภายใต้แนวคิด “กาดกำแพงเมืองเก่าน่าน: พื้นที่สร้างสรรค์แห่งการเรียนรู้งานหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน” ซึ่งได้รับการตอบรับอย่างล้นหลามจากประชาชนและนักท่องเที่ยว จนมีการจัดงานครั้งที่ 2 ในปี 2565 ด้วยธีม “Creative Lighting: จุดไฟแห่งความคิดสร้างสรรค์ แสงสีแห่งกำแพงเมืองเก่าน่าน” ที่สร้างความประทับใจด้วยความงดงามของกำแพงเมืองในยามค่ำคืน
ล่าสุด ในปี 2566 เทศกาล “กาดกำแพงเมืองเก่าน่าน” จัดขึ้นเป็นครั้งที่ 3 ภายใต้แนวคิด “หัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้านเชื่อมโยงสายน้ำน่าน: Crafts and Folk Art in Water” โดยมีการจัดนิทรรศการ การแสดงศิลปะพื้นบ้าน การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น และกิจกรรมส่งเสริมการท่องเที่ยวที่เปิดโอกาสให้เยาวชนได้แสดงศักยภาพ พร้อมทั้งฝึกทักษะการทำงานร่วมกับผู้ใหญ่
แรงบันดาลใจสู่ความยั่งยืน
นางศุภรดา กานดิศยากุล รองผู้จัดการสำนักงานพื้นที่พิเศษ 6 กล่าวว่า แนวคิดการพัฒนากำแพงเมืองและคูเมืองน่านให้เป็นพื้นที่สร้างสรรค์ เป็นการบูรณาการความร่วมมือจากทุกภาคส่วน โดยมุ่งหวังให้เป็นสถานที่ที่คนทุกวัยสามารถใช้ประโยชน์ร่วมกันอย่างยั่งยืน ทั้งยังสร้างแรงบันดาลใจให้เกิดการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมของเมืองน่าน
นายธนากร แสนคำ ที่ปรึกษากองทุนพัฒนาศักยภาพเครือข่ายเยาวชนจังหวัดน่าน กล่าวเสริมว่า กิจกรรมดังกล่าวเป็นโอกาสสำคัญในการพัฒนาเยาวชนให้มีทักษะการทำงานจริง สร้างความรักในท้องถิ่น และความภาคภูมิใจในมรดกทางประวัติศาสตร์ของตนเอง
เมืองสร้างสรรค์ ความพร้อมสู่ UNESCO
ด้วยศักยภาพทางวัฒนธรรมและความร่วมมือของชุมชน การเปิดพื้นที่สร้างสรรค์ “กำแพงเมืองเก่าน่าน” ได้ช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจ การท่องเที่ยว และการสร้างสังคมที่มีส่วนร่วม กำแพงเมืองเก่าน่าน จึงไม่ใช่เพียงอนุสรณ์แห่งอดีต แต่ยังเป็นหัวใจสำคัญที่ขับเคลื่อนน่านให้ก้าวสู่การเป็น สมาชิกเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ของ UNESCO ด้านหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน ในอนาคต
กำแพงเมืองเก่าน่าน คือสัญลักษณ์แห่งประวัติศาสตร์ที่ไม่เคยหยุดนิ่ง กลายเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ที่เชื่อมโยงอดีตสู่อนาคต สร้างแรงบันดาลใจ พร้อมทั้งพัฒนาความยั่งยืนทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจให้กับชุมชนเมืองน่านอย่างแท้จริง
ร่วมแสดงความคิดเห็น