ลำปาง “ช่องประตูผา” หนึ่งในเส้นทางธรรมชาติที่สำคัญของภูมิภาคล้านนา ได้รับการขนานนามว่าเป็นประตูสู่ประวัติศาสตร์อันยาวนานของชุมชนในแถบลุ่มน้ำวังและล้านนาเหนือ ด้วยบทบาทที่หลากหลายในด้านยุทธศาสตร์ การเดินทาง และการเชื่อมโยงชุมชนมาตั้งแต่อดีตกาล
ตั้งอยู่ในเขตภูมิประเทศที่รายล้อมด้วยภูเขาสลับซับซ้อน ช่องประตูผาทำหน้าที่เป็นเส้นทางข้ามเขาที่เชื่อมโยงระหว่างนครลำปางและเมืองงาว สู่พื้นที่แถบพะเยาและเชียงราย ความสำคัญของช่องเขาแห่งนี้สามารถย้อนไปได้ถึงยุคก่อนประวัติศาสตร์ ซึ่งหลักฐานทางโบราณคดีบ่งชี้ว่าชุมชนในอดีตใช้เส้นทางนี้เป็นช่องทางติดต่อและแลกเปลี่ยนทรัพยากรระหว่างชุมชน
จากเส้นทางธรรมชาติสู่ยุทธศาสตร์ล้านนา
ในยุคที่อาณาจักรล้านนารุ่งเรือง ช่องประตูผาทำหน้าที่เป็นทั้งเส้นทางการค้าขายและการเดินทัพของกองกำลังในสงคราม ระหว่างศตวรรษที่ 16-18 เส้นทางนี้เป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายคมนาคมที่เชื่อมโยงระหว่างเมืองสำคัญ เช่น เชียงใหม่ ลำปาง และเชียงแสน บันทึกจากพงศาวดารล้านนาระบุว่า ช่องประตูผาถูกใช้เป็นเส้นทางหลักในการเคลื่อนพลในช่วงที่กองทัพล้านนาปะทะกับพม่า บทบาททางยุทธศาสตร์ดังกล่าวทำให้ช่องเขาแห่งนี้มีความสำคัญต่อความมั่นคงของแคว้นล้านนาในยุคนั้น
ยุคกรุงรัตนโกสินทร์และการเปลี่ยนผ่านสู่ปัจจุบัน
ในสมัยรัตนโกสินทร์ ช่องประตูผายังคงเป็นเส้นทางหลักในการเดินทางระหว่างภาคเหนือและภาคกลาง โดยเฉพาะในช่วงสงครามมหาเอเชียบูรพา กองทัพญี่ปุ่นได้ใช้ช่องเขานี้ในการขนส่งกำลังพลและเสบียงไปยังพื้นที่ตอนบนของลุ่มน้ำโขง
ปัจจุบัน ช่องประตูผาได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของถนนพหลโยธิน (ทางหลวงหมายเลข 1) ซึ่งเป็นเส้นทางคมนาคมที่สำคัญสำหรับการขนส่งสินค้าและการเดินทางในภาคเหนือ อีกทั้งยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์และธรรมชาติ โดยมีจุดชมวิวที่สามารถมองเห็นความงามของภูมิประเทศโดยรอบ นักท่องเที่ยวยังสามารถสัมผัสเรื่องราวในอดีตผ่านศาลเจ้าพ่อประตูผา ซึ่งชาวบ้านเชื่อว่าเป็นจุดศักดิ์สิทธิ์ที่คุ้มครองผู้เดินทาง
อนุรักษ์อดีตเพื่ออนาคต
ช่องประตูผาไม่เพียงเป็นสัญลักษณ์ของการเดินทางผ่านกาลเวลา แต่ยังสะท้อนถึงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์และภูมิประเทศที่สอดคล้องกันมาตลอดประวัติศาสตร์ การอนุรักษ์และการศึกษาประวัติศาสตร์ของช่องทางนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการเชื่อมโยงอดีตกับปัจจุบัน และเปิดโอกาสให้คนรุ่นให ม่ได้เรียนรู้และชื่นชมความสำคัญของพื้นที่ทางประวัติศาสตร์แห่งนี้
“ช่องประตูผา” ไม่ได้เป็นเพียงช่องทางผ่านของผู้คน หากแต่เป็นประตูสู่เรื่องราวแห่งอดีตที่ยังคงหายใจในปัจจุบัน”
ที่มา : https://lek-prapai.org/home/view.php?id=778 ,https://province.mots.go.th/ewtadmin/ewt/lampang/news_view.php?nid=922
รูปภาพจาก : https://province.mots.go.th/ewtadmin/ewt/lampang/news_view.php?nid=922
ร่วมแสดงความคิดเห็น