itsariyapron

เวียงกุมกาม เป็นเมืองโบราณที่ตั้งอยู่ห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ไปทางทิศใต้เพียง 5 กิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ราว 3 ตารางกิโลเมตร ในเขตตำบลท่าวังตาล ตำบลหนองผึ้ง อำเภอสารภี และตำบลป่าแดด อำเภอเมืองเชียงใหม่ เมืองนี้เคยเป็นราชธานีแห่งแรกของอาณาจักรล้านนาและแม้ว่าจะเคยจมหายไปใต้ตะกอนทรายของแม่น้ำปิงมาเป็นเวลานาน แต่ในปัจจุบันเวียงกุมกามกลายเป็นแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญและมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์อย่างยิ่ง เวียงกุมกามเริ่มเป็นที่รู้จักในปี พ.ศ. 2527 เมื่อกรมศิลปากรเริ่มขุดค้นทางโบราณคดีที่วัดกานโถม (หรือที่รู้จักกันในชื่อวัดช้างค้ำ) และพบพระพิมพ์ดินเผาที่มีลักษณะเฉพาะของช่างหริภุญไชยจากลำพูน การค้นพบนี้เป็นจุดเริ่มต้นของการศึกษาเกี่ยวกับเมืองโบราณแห่งนี้ ต่อมาการขุดค้นยังคงดำเนินต่อเนื่อง โดยในปี พ.ศ. 2546 พบประติมากรรมมกรคายมังกรที่วัดกู่ป้าด้อมและเครื่องถ้วยจีนโบราณที่จมอยู่ในชั้นดินที่วัดหนานช้างเหล่านี้เป็นหลักฐานสำคัญที่ช่วยให้เราทราบถึงความรุ่งเรือง ในอดีตเวียงกุมกามเคยเป็นเมืองหลวงแห่งแรกของอาณาจักรล้านนา ก่อตั้งขึ้นโดยพญาเม็งรายในช่วงปลายพุทธศตวรรษที่ 18 เมืองนี้ได้รับการออกแบบอย่างสวยงาม มีวัดและโบราณสถานสำคัญหลายแห่ง เช่น วัดเจดีย์เหลี่ยม และวัดช้างค้ำ รวมถึงวัดอื่น ๆ กว่า 20 แห่ง โดยเมืองนี้มีลักษณะทางสถาปัตยกรรมที่แสดงถึงความเจริญรุ่งเรืองของอารยธรรมล้านนาในสมัยนั้น อย่างไรก็ตามด้วยปัญหาน้ำท่วมซ้ำซากในพื้นที่ ทำให้เวียงกุมกามถูกทิ้งร้างและจมหายไปใต้ตะกอนทรายของแม่น้ำปิง จนกระทั่งถูกค้นพบในปี พ.ศ. 2527 และได้รับการขุดค้นจากนักโบราณคดี ปัจจุบันเวียงกุมกามกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญ ซึ่งดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติที่สนใจเรียนรู้เกี่ยวกับอารยธรรมล้านนา นักท่องเที่ยวสามารถเยี่ยมชมโบราณสถานต่าง ๆ เช่น กำแพงเมืองและซากเจดีย์ที่ยังคงหลงเหลืออยู่ ซึ่งบ่งบอกถึงความรุ่งเรืองของเมืองในอดีต ศิลปะและสถาปัตยกรรมที่พบในเมืองโบราณนี้ยังคงสะท้อนถึงความงดงามและความยิ่งใหญ่ของอารยธรรมล้านนา ที่มา […]

คลองแม่ข่า หรือ แม่น้ำข่า เป็นเส้นทางน้ำสำคัญทางประวัติศาสตร์ของเชียงใหม่ มีความยาวประมาณ 30 กิโลเมตร เกิดจากสายน้ำบนดอยสุเทพ เช่น น้ำแม่สา ห้วยชะเยือง และห้วยแก้ว ไหลรวมกันกลายเป็นคลองที่โอบล้อมตัวเมืองเชียงใหม่ มีบทบาทสำคัญในยุคพญามังรายที่เลือกพื้นที่นี้สร้างเมืองเมื่อกว่า 700 ปีก่อน คลองแม่ข่าทำหน้าที่เป็นคูเวียงชั้นนอกสำหรับป้องกันน้ำท่วมและรักษาเมือง สะท้อนให้เห็นภูมิปัญญาด้านการจัดการน้ำของคนล้านนาในอดีต อย่างไรก็ตาม การขยายตัวของเมืองเชียงใหม่ ในฐานะศูนย์กลางเศรษฐกิจและวัฒนธรรมของภาคเหนือ ทำให้เกิดการบุกรุกพื้นที่ริมคลองและการทิ้งน้ำเสียโดยไร้การบำบัด ส่งผลให้คลองแม่ข่าเน่าเสียและทรุดโทรม กลายเป็นปัญหาเรื้อรังมานาน ต่อมาในปี 2560 มีการฟื้นฟูคลองแม่ข่าครั้งใหญ่ ด้วยงบประมาณกว่า 50 ล้านบาท เพื่อขุดลอกคลอง ติดตั้งเครื่องเติมอากาศ และปรับปรุงภูมิทัศน์ ปัจจุบันคลองแม่ข่าได้รับการพัฒนาให้กลายเป็นแลนด์มาร์กใหม่ที่เปี่ยมเสน่ห์ โดยจำลองบรรยากาศคล้ายคลองโอตารุของญี่ปุ่น สองฝั่งคลองถูกปรับให้เป็นพื้นที่เดินเล่นและพักผ่อนมีแสงไฟประดับในยามค่ำคืน กลายเป็นจุดท่องเที่ยวใหม่ที่ดึงดูดนักท่องเที่ยว ทั้งยังเป็นตัวอย่างความสำเร็จของการฟื้นฟูพื้นที่ประวัติศาสตร์ให้กลับมามีคุณค่าอีกครั้ง ด้วยความร่วมมือจากชุมชน ภาครัฐ และเอกชน เชียงใหม่ได้แสดงให้เห็นถึงการผสมผสานประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และการท่องเที่ยวเข้าด้วยกันอย่างลงตัว ที่มา : กรมศิลปากร https://www.finearts.go.th/chiangmaiarchives/view/37681-%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2

ในยุคสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) พระองค์ทรงมีพระบรมราโชบายสำคัญในการขยายการศึกษาให้กับพสกนิกรชาวไทย โดยเฉพาะการเรียนรู้วิชาหนังสือไทยเพื่อพัฒนาความสามารถในการอ่าน เขียน และคิดเลข ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการดำรงชีวิต นอกจากนี้ยังเป็นการยกระดับความรู้และความสามารถของประชาชนในทุกพื้นที่ทั่วราชอาณาจักร ในปี พ.ศ. 2432 พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าโสณบัณฑิตย์ ซึ่งขณะนั้นดำรงตำแหน่งข้าหลวงพิเศษ ได้รับพระบรมราชโองการให้ขึ้นมาจัดการป้องกันพระราชอาณาเขตทางชายแดนของเมืองเชียงใหม่ พร้อมกับการริเริ่มการจัดตั้งโรงเรียนหลวงแห่งแรกในเมืองเชียงใหม่ โดยใช้สถานที่ที่เป็นศาลากลางสวนริมแม่น้ำปิงฝั่งตะวันตก ซึ่งในวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2432 โรงเรียนแห่งนี้ได้เริ่มต้นขึ้นภายใต้ชื่อ “โรงเรียนเมืองนครเชียงใหม่” เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนในพื้นที่ได้มีโอกาสศึกษาวิชาหนังสือไทย การริเริ่มก่อตั้งโรงเรียนแห่งนี้เป็นการสนองพระบรมราโชบายของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในการขยายการศึกษาให้ครอบคลุมทั่วทั้งราชอาณาจักร โดยต่อมาในปี พ.ศ. 2441 พระองค์ได้ออก “ประกาศจัดการเล่าเรียนในหัวเมือง” เพื่อขยายการศึกษาหนังสือไทยให้แก่หัวเมืองต่างๆ พร้อมกันกับการแก้ไขปัญหาการขาดแคลนบุคลากรในการบริหารราชการ เมื่อปี พ.ศ. 2442 โรงเรียนหลวงแห่งนี้ได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนวัดพระเจดีย์หลวง” ก่อนที่จะได้รับการปรับเปลี่ยนเป็นชื่อ “โรงเรียนพระเจดีย์หลวงนครเชียงใหม่” และในปี พ.ศ. 2449 ได้มีการเปลี่ยนชื่ออีกครั้งเป็น “โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย” ตามพระราชทานนามของสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฏราชกุมาร เมื่อครั้งเสด็จพระราชดำเนินประพาสหัวเมืองมณฑลพายั โรงเรียนยุพราชวิทยาลัยถือเป็นโรงเรียนรัฐบาลแห่งแรกในจังหวัดเชียงใหม่ ที่มีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมการศึกษาภายในพื้นที่ภาคเหนือ และเป็นสัญลักษณ์ของการเริ่มต้นของการศึกษาทางการในล้านนามาจนถึงปัจจุบัน โรงเรียนแห่งนี้ยังคงเป็นแหล่งผลิตบุคลากรสำคัญให้กับสังคมไทย […]

ถนนสายเชียงใหม่-ลำพูน หรือที่รู้จักกันในชื่อถนนหมายเลข 106 โดดเด่นด้วยต้นยางนาเรียงรายสองฝั่งทาง ซึ่งกลายเป็นเอกลักษณ์ที่ทรงคุณค่ามาอย่างยาวนาน ต้นยางนาบนถนนสายนี้เริ่มปลูกครั้งแรกในปี พ.ศ. 2425 โดยมหาอำมาตย์โท เจ้าพระยาสุรสีห์วิสิษฐ์ศักดิ์ (เชย กัลยาณมิตร) ข้าหลวงใหญ่มณฑลพายัพ ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อสร้างความร่มรื่นและเสริมความสวยงามให้กับเส้นทางสำคัญที่เชื่อมระหว่างจังหวัดเชียงใหม่และลำพูน ต่อมาในปี พ.ศ. 2454 รัฐบาลได้ขยายการปลูกเพิ่มเติม โดยต้นยางนาถูกปลูกตลอดแนวในเขตจังหวัดเชียงใหม่ ส่วนจังหวัดลำพูนมีการปลูกต้นขี้เหล็กควบคู่กัน การเปลี่ยนแปลงของถนนสายต้นยางนานี้สะท้อนถึงพัฒนาการของเมืองและบทบาทที่เปลี่ยนไปของเส้นทางคมนาคมสายนี้ ตลอดระยะเวลาหลายทศวรรษต้นยางนาถูกดูแลโดยทั้งภาครัฐและชุมชน แต่ก็เผชิญกับปัญหาสำคัญ เช่น การหักโค่นของต้นไม้ที่สร้างความเสียหายและความเสี่ยงต่อผู้ใช้เส้นทาง ความสำคัญของต้นยางนาบนถนนสายนี้ได้รับการยกระดับขึ้นอีกครั้งในปี พ.ศ. 2550 เมื่อสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีพระราชเสาวนีย์เน้นย้ำถึงความจำเป็นในการอนุรักษ์ต้นยางนา ซึ่งในขณะนั้นมีสภาพทรุดโทรมหลายต้น จากนั้นมีโครงการสำคัญ เช่น การปลูกต้นยางนาเฉลิมพระเกียรติในโอกาสครบรอบ 84 พรรษาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รวมถึงการเพิ่มพื้นที่สีเขียวในเขตเมืองเก่าเชียงใหม่ในปี พ.ศ. 2556-2559 การอนุรักษ์ต้นยางนาได้รับแรงสนับสนุน เมื่อกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมประกาศให้พื้นที่สองฝั่งถนนเชียงใหม่-ลำพูนเป็นเขตคุ้มครองสิ่งแวดล้อม เพื่อรักษาคุณภาพชีวิตของชุมชนและมรดกทางธรรมชาติ อย่างไรก็ตาม ต้นยางนาเหล่านี้ยังคงเผชิญความท้าทายจากการพัฒนาเมืองและสภาพอากาศ แม้ว่าความพยายามในการฟื้นฟูและอนุรักษ์จะดำเนินต่อเนื่องมา แต่การจัดการยังขาดความสม่ำเสมอและบูรณาการจากทุกภาคส่วน ส่งผลให้บางส่วนของประชาชนเกิดความไม่มั่นใจต่อแนวทางการแก้ไขปัญหา ความขัดแย้งระหว่างกลุ่มผู้ต้องการความปลอดภัยจากการใช้ถนนกับกลุ่มที่ต้องการรักษาเอกลักษณ์ทางธรรมชาติ ยังคงเป็นประเด็นที่ต้องได้รับการแก้ไข ปัจจุบันต้นยางนาบนถนนสายเชียงใหม่ – ลำพูนยังคงเป็นมรดกสำคัญที่สะท้อนถึงประวัติศาสตร์และเอกลักษณ์ของท้องถิ่น หากได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม ต้นไม้เหล่านี้จะสามารถเป็นทั้งสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมและเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติที่สร้างประโยชน์ต่อชุมชนได้อย่างยั่งยืนในอนาคต […]

สะพานนวรัฐ สะพานข้ามแม่น้ำปิงแห่งที่ 2 ของเมืองเชียงใหม่ มีประวัติยาวนานและน่าสนใจ สะพานแห่งนี้สร้างขึ้นในสมัยของพระเจ้าอินทวิชยานนท์ โดยเป็นสะพานไม้สักทั้งหลัง มีลักษณะเป็นสะพานแบบคานยื่น โครงด้านบนโค้งครึ่งวงกลมจำนวน 5 ช่วง สร้างบน 6 ตอม่อ สะพานเชื่อมระหว่างถนนเจริญเมืองทางฝั่งตะวันออกกับย่านท่าแพทางฝั่งตะวันตก ซึ่งถนนท่าแพถือเป็นถนนเศรษฐกิจสำคัญในยุคนั้น อย่างไรก็ตามสะพานไม้สักนี้ต้องเผชิญปัญหาไฟไหม้และความเสียหายจากน้ำหลากที่พัดเอาท่อนไม้ซุงมากระแทกจนพังบางส่วน เมื่อเวลาผ่านไปสะพานเริ่มไม่เหมาะสมกับการใช้งานในยุคที่การขนส่งเริ่มเปลี่ยนไปตามการพัฒนาของเมือง จากขัวไม้สักเป็น “ขัวเหล็ก” หลังจากการสร้างเส้นทางรถไฟมาถึงเชียงใหม่ ทางราชการจึงรื้อสะพานไม้สักในปี พ.ศ. 2464 และสร้างสะพานใหม่ที่แข็งแรงกว่าเดิม โดยใช้โครงสร้างเหล็กบนตอม่อคอนกรีตเสริมเหล็ก สะพานใหม่มีลักษณะโครงเหล็กทั้งหมด 5 ช่วง เปิดใช้งานในปี พ.ศ. 2466 พร้อมตั้งชื่ออย่างเป็นทางการว่า “สะพานนวรัฐ” เพื่อเป็นเกียรติแก่เจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ในเวลานั้น ชาวบ้านยังคงเรียกสะพานนี้ว่า “ขัวเหล็ก” หรือ “ขัวดำ” ตามลักษณะของโครงสร้างเหล็กสีดำ ซึ่งกลายเป็นสะพานสำคัญที่ใช้เชื่อมสองฝั่งของแม่น้ำปิง สะพานนวรัฐในยุคปัจจุบัน เมื่อเชียงใหม่เจริญขึ้น การจราจรเริ่มคับคั่ง สะพานนวรัฐแบบโครงเหล็กเริ่มไม่เพียงพอต่อการใช้งาน ทางราชการจึงตัดสินใจรื้อสะพานเหล็กออกในปี พ.ศ. 2508 และสร้างสะพานใหม่แทน โดยสะพานนวรัฐแห่งใหม่นี้เป็นสะพานคอนกรีตเสริมเหล็ก มีขนาดใหญ่ขึ้นและกว้างขวางกว่าเดิม สะพานนวรัฐแบบปัจจุบันเปิดใช้งานเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม […]

ถนนช้างม่อยในจังหวัดเชียงใหม่ เป็นหนึ่งในย่านที่มีความสำคัญทั้งด้านประวัติศาสตร์และเศรษฐกิจของเชียงใหม่มายาวนาน ย่านนี้เริ่มต้นจากชุมชนเล็ก ๆ ที่เงียบสงบอยู่นอกคูเมือง โดยมีจุดเริ่มต้นจาก “ประตูช้างม่อย” ซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของเมือง ถนนสายนี้ในอดีตคือถนนช้างม่อยเก่า เป็นเส้นทางดั้งเดิมที่ผ่านวัดหนองหล่มและหมู่บ้านเชียงเรือก ก่อนจะค่อย ๆ พัฒนาไปสู่ความเป็นชุมชนการค้าอันคึกคัก ความเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญเริ่มต้นขึ้นเมื่อมีการสร้าง “กาดหลวง” หรือ “กาดวโรรส” บริเวณข่วงเมรุในอดีต ที่ซึ่งเคยเป็นพื้นที่สำหรับประกอบพิธีกรรมของเมืองเชียงใหม่ พระราชชายา เจ้าดารารัศมี ทรงมีบทบาทสำคัญในการย้ายพระอัฐิของเจ้าหลวงเชียงใหม่และเชื้อพระวงศ์ไปยังวัดสวนดอก จากนั้น เจ้าอินทวโรรสได้ใช้ทุนทรัพย์ในการพัฒนาให้บริเวณข่วงเมรุเป็นตลาดการค้าที่เจริญรุ่งเรือง เส้นทางใหม่ที่ถูกตัดผ่านพื้นที่นี้คือถนนช้างม่อย ซึ่งเชื่อมโยงกับย่านท่าแพและกาดหลวง กลายเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ถนนช้างม่อยเติบโตเป็นย่านเศรษฐกิจสำคัญ อาคารร้านค้าต่าง ๆ ผุดขึ้นตามเส้นทางสัญจรที่มุ่งตรงเข้าสู่ศูนย์กลางตลาด ในยุคที่ถนนช้างม่อยรุ่งเรืองที่สุด ย่านนี้เต็มไปด้วยความคึกคัก อาคารหลากหลายรูปแบบทั้งเรือนไม้ เรือนแถว อาคารสไตล์ยุโรป และโรงแรม รวมถึงแหล่งบันเทิงต่าง ๆ ก็เรียงรายตามแนวถนน เช่น โรงภาพยนตร์ศรีนครพิงค์ที่ตั้งอยู่บริเวณถนนช้างม่อยเชื่อมต่อกับถนนราชวงศ์ ย่านนี้ยังเป็นจุดรวมตัวของผู้คนในช่วงเทศกาลหรือกิจกรรมสำคัญ ภาพที่ยังคงอยู่ในความทรงจำของหลายคนคือ ขบวนแห่นางงามในงานฤดูหนาวของเชียงใหม่ ที่นำโดยรถเวสป้านับร้อยคัน มีประชาชนมารอชมขบวนเรียงรายตลอดสองฝั่งถนน แม้กาลเวลาจะเปลี่ยนผ่าน แต่เสน่ห์ของถนนช้างม่อยยังคงอยู่ ย่านนี้ในปัจจุบันยังคงรักษาเอกลักษณ์ของตนเองผ่านอาคารดั้งเดิมที่ได้รับการอนุรักษ์ไว้อย่างดี บรรยากาศของถนนช้างม่อยในวันนี้เต็มไปด้วยร้านค้าหลากหลายประเภท ทั้งร้านกาแฟ ร้านของที่ระลึก ร้านงานฝีมือ และสินค้าโฮมเมด ซึ่งสะท้อนความคิดสร้างสรรค์ของคนรุ่นใหม่ […]

เส้นทางรถไฟสายเหนือ เป็นหนึ่งในโครงการสำคัญที่ช่วยพัฒนาและเปลี่ยนแปลงประเทศไทยอย่างมากมาย เป้าหมายของการสร้างทางรถไฟสายนี้ คือการเชื่อมกรุงเทพฯ กับเชียงใหม่ เมืองสำคัญทางภาคเหนือที่มีวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ที่โดดเด่น แต่การสร้างเส้นทางนี้ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะภูมิประเทศเต็มไปด้วยภูเขาและพื้นที่ที่เข้าถึงได้ยาก ทำให้การก่อสร้างต้องเผชิญกับอุปสรรคมากมายเส้นทางนี้เริ่มต้นขึ้นหลังจากการสร้างทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือเสร็จสมบูรณ์ โดยแบ่งการก่อสร้างออกเป็นช่วง ๆ เริ่มจากพระนครศรีอยุธยา ลพบุรี ปากน้ำโพ พิษณุโลก ลำปาง และสุดท้ายถึงเชียงใหม่ รวมระยะทางทั้งสิ้น 752 กิโลเมตร การก่อสร้างกินเวลานานหลายสิบปี และยังต้องขุดอุโมงค์ 4 แห่ง เพื่อตัดผ่านภูเขา ซึ่งถือเป็นเทคโนโลยีที่ล้ำหน้าในยุคนั้น แนวคิดของการสร้างทางรถไฟสายเหนือเกิดขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์ทรงเห็นถึงความสำคัญของการเชื่อมโยงภูมิภาคต่าง ๆ เพื่อพัฒนาความเจริญด้านเศรษฐกิจและการเดินทาง หลังการสำรวจและวางแผน ทางรถไฟสายนี้ก็สร้างเสร็จสมบูรณ์ และรถไฟขบวนแรกเดินทางถึงสถานีรถไฟเชียงใหม่ในปี พ.ศ. 2464 ซึ่งตรงกับช่วงปลายรัชกาลที่ 5 สถานีรถไฟเชียงใหม่ไม่ได้เป็นเพียงจุดหมายปลายทางของเส้นทางนี้ แต่ยังเปรียบเสมือน “ประตูบานใหญ่” ที่เปิดรับผู้คนจากทั่วประเทศเข้าสู่เชียงใหม่ การเดินทางด้วยรถไฟทำให้เชียงใหม่กลายเป็นเมืองที่เข้าถึงง่ายขึ้น ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม การศึกษา และการเมือง พื้นที่รอบสถานี เช่น สันป่าข่อย และหนองประทีป ได้รับการพัฒนาอย่างรวดเร็ว คลังสินค้าถูกสร้างขึ้นเพื่อรองรับสินค้าและการขนส่ง ทำให้การขนส่งทางเรือที่เคยสำคัญในอดีตลดบทบาทลง โรงแรมรถไฟยังถูกใช้เป็นสถานที่รองรับแขกบ้านแขกเมือง รวมถึงงานประชุมใหญ่ […]