ศาสตราจารย์ ระวิวรรณ โอฬารรัตน์มณี เป็นคนที่ดูแลตัวเองอย่างดีมาตลอด การออกกำลังกายของเธอประกอบด้วย โยคะ, วิ่ง และ ปั่นจักรยาน แม้ว่าอายุเพียง 55 ปี แต่กลับถูกวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งปอดระยะสุดท้าย
“แม่ของหนูเป็นคนที่มีระเบียบที่สุดในครอบครัวเราในเรื่องของการรักษาสุขภาพ” จิรวรรณ โอฬารรัตนมณี นักศึกษาปี 3 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
คณบดีคณะสถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้จากโลกนี้ไปไม่นานหลังจากการให้คีโมครั้งสุดท้ายของเธอ โดยเนื้องอกของเธอนั้นเป็นผลมาจาก PM 2.5 โดยถูกตรวจพบได้จากการกลายพันธุ์ของยีน
ก่อนหน้านี้มีคนที่เสียชีวิตไปเพราะฝุ่นควันที่ยังกลับมาทำร้ายคนในประเทศในทุกๆปี เช่น หมอกฤตไท อาจารย์ประจำศูนย์ระบาดวิทยาคลินิกและสถิติศาสตร์คลินิก ภาควิชาเวชศาสตร์ครอบครัว คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ที่จากโลกนี้ไปด้วยวัย 29 ปี หลังป่วยมะเร็งปอดระยะสุดท้าย รักษาตัวมาได้ 1 ปี เจ้าของเพจ “สู้ดิวะ” ผู้เล่าเรื่องราวการป่วยของตัวเองผ่านเพจนี้ สะท้อนให้เห็นว่า สุขภาพที่ดี จากอากาศที่ดี อาจจะเป็นสิ่งที่ประเทศไทยไม่สามารถให้กับคนในประเทศได้
เป็นที่รู้กันดีของคนเชียงใหม่ว่าในช่วงเดือน กุมภาพันธ์- เมษายนของทุกปี จะเป็นช่วงเดือนที่ผู้คนเรียกว่าฤดูฝุ่นควัน ซึ่งปัจจัยที่เป็นที่พูดถึงลำดับต้นๆ คือ เรื่องไฟป่า ซึ่งมีทั้งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และ ที่เกิดมาจากฝีมือมนุษย์ โดยไฟป่าที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาตินานๆจะเกิดขึ้นที ผู้เชี่ยวชาญต่างชี้ว่าไฟป่าที่เกิดขึ้นมากว่า 90% ที่ผ่านมาเป็นไฟป่าที่เกิดจากฝีมือมนุษย์
เผาทำไม การเผาที่เป็นจำเลยในเรื่องนี้คือการเผาของชาวบ้านที่อยู่ในพื้นที่ ที่มีทั้งการเผาขยะ, เผาเพื่อเก็บของป่า, เผาเศษซากจากการทำการเกษตร, เผาเพื่อเตรียมการเพาะปลูก, การชิงเผาเพื่อลดการสะสมของเชื้อเพลิงในป่า และ การเผาฝืนใช้ในชีวิตประจำวัน โดย ปัญหาการเผาพืชไร่โดยเฉพาะการเผาตอซังข้าวโพด หลังการเก็บเกี่ยว เป็นผลมาจากการที่บริษัทใหญ่เกี่ยวกับการเกษตรส่งเสริมให้คนปลูกข้าวโพดเพื่อการส่งออก การเผาพืชไร่เพื่อเตรียมพื้นที่ในการปลูกครั้งต่อไปจึงเป็นวิธีที่เดียวในการเตรียมพื้นที่
เพื่อนบ้านก็เผา อีกหนึ่งปัญหาที่จำเป็นต้องจัดการถ้าอยากจะลดฝุ่นคือกดดันประเทศเพื่อนบ้านให้เลิกเผา หมอกควันเป็นสิ่งที่ลอยไปลอยมาไม่มีพรมแดน เพราะฉะนั้นการที่หมอกควันของเพื่อนบ้านลอยมาที่ประเทศไทยนั้นเป็นเรื่องปกติที่เราพบเจอทุกปีอยู่แล้ว แต่ก็ยังไม่มีการแก้ปัญหาอย่างเป็นรูปเป็นร่าง แล้วเพื่อนบ้านเผาทำไม คำตอบก็คงเป็นเหตุผลเดียวกันกับที่คนในประเทศเราเผา โดยเป็นผลมาจากนโยบายส่งเสริมการปลูกข้าวโพดเพื่อนำมาทำอาหารของสัตว์จากบริษัทยักษ์ใหญ่ด้านอุตสาหกรรมเกษตร
สิงคโปร์แก้ปัญหาอย่างไร โดยสิงคโปร์ก็เคยประสบปัญหาแบบเดียวกันกับประเทศไทย โดยชาวสิงคโปร์เคยได้รับผลกระทบจากการเผาป่า และ พืชไร่ที่ลอยมาจากเกาะสุมาตรา และ บอร์เนียวของประเทศ อินโดนีเซีย รัฐบาลสิงคโปร์สืบสวนและพบว่า ส่วนใหญ่เกิดจากการเผาป่าสำหรับเพาะปลูกปาล์มน้ำมัน โดยมีบริษัทยักษ์ใหญ่ในสิงคโปร์ เป็นผู้ลงทุนรายใหญ่
รัฐบาลสิงคโปร์จึงแก้ปัญหาโดย ใช้มาตรการกดดัน และ บีบบังคับบริษัทเหล่านี้ให้ยกกเลิกการตัดไม้เผาป่า ออกกฎหมายหมอกควันข้ามพรมแดน หรือ Transboundary Haze Pollution Act เพื่อเป็นกลไกทางกฎหมายควบคุมธุรกิจสวนปาล์มน้ำมันในอินโดนีเซียที่มีที่ตั้งบริษัทอยู่ที่สิงคโปร์ ไม่ให้เผาป่าเพื่อบุกเบิกพื้นที่การเกษตร
โดยไม่เฉพาะบริษัทที่มีส่วนกับการเผาป่าโดยตรงอย่างเดียวที่ต้องรับผิดชอบ แต่กฎหมายนี้ได้ครอบคลุมไปถึง บริษัทที่ไม่ได้เผาป่าโดยตรง แต่หากพิสูจน์ได้ว่ามีการซื้อปาล์มน้ำมันจากบริษัทที่ทำผิดหรือมีส่วนเกี่ยวข้องก็จะถูกลงโทษทั้งทางอาญา และ แพ่งอีกด้วย
คว่ำบาตรคือทางออก ประเทศสิงคโปร์ใช้มาตรการคว่ำบาตรสินค้าที่ทำลายสิ่งแวดล้อมเป็นอีกวิธีในการจัดการปัญหาหมอกควัน โดยสภาสิ่งแวดล้อมของสิงคโปร์เคยระงับการใช้ฉลากเขียวของสินค้าต่างๆ เป็นผลให้ ห้างสรรพสินค้าต่างๆ ในสิงคโปร์นำสินค้าที่ถูกระงับฉลากออกจากชั้นวางภายใน 2 สัปดาห์ อย่างรวดเร็ว จนทุกวันนี้การเผาป่าในเกาะบอร์เนียวและสุมาตราแม้จะยังมีอยู่แต่ก็น้อยลงไปมาก เป็นผลให้สิงคโปร์ไม่เผชิญกับปัญหาหมอกควันอีกต่อไป
ชัชวาลย์ ทองดีเลิศ ประธานคณะกรรมการอำนวยการสภาลมหายใจเชียงใหม่ กล่าวว่า “ปัจจุบันรัฐมองเป็นอุบัติภัยและแก้ปัญหาแบบเฉพาะหน้าซึ่งไม่มีทางสำเร็จครับ รัฐต้องทำแบบเดียวกับเรื่องโควิด-19 ทำจริงจังต่อเนื่องทั้งปี”
เป็นคำถามที่รัฐบาลต้องกลับไปทบทวนว่าการแก้ปัญหาหมอกควันควรจะทำให้จริงจังเป็นวาระแห่งชาติได้แล้วหรือไม่ หรือ ต้องรอให้สุขภาพของคนไทยถูกทำลายไปเรื่อยๆจนชีวิตของประชาชนถูกสังเวยมากขึ้นก่อน จึงจะเป็นจุดเริ่มต้นของการแก้ปัญหา
ที่มา:
Bangkok Post: https://www.bangkokpost.com/life/social-and-lifestyle/2908195/choked-by-pollution?tbref=hp
The Standard: https://thestandard.co/northern-bush-fire-mystery/
Thairath: https://www.thairath.co.th/news/local/2745848
TheCitizen.Plus: https://thecitizen.plus/node/75677
ร่วมแสดงความคิดเห็น