❇️รู้จัก “โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง” (NCDs) ภัยเงียบที่ควบคุมได้
“เบาหวาน ความดัน ไขมันสูง” ไม่ใช่แค่ชื่อโรค…แต่คือประตูสู่โรคเรื้อรังร้ายแรงอีกมากมาย
แม้ไม่ติดต่อ…แต่ทำให้เสียชีวิตได้ นี่คือความจริงของ “โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง” หรือ NCDs (Non-Communicable Diseases) ที่คนไทยจำนวนไม่น้อยยังไม่ตระหนัก
▪️ทำความเข้าใจ “NCDs” คืออะไร?
NCDs คือกลุ่มโรคที่ไม่ติดต่อจากคนสู่คน แต่มีลักษณะ เรื้อรัง สะสม และทำลายสุขภาพระยะยาว ตัวอย่างเช่น
• เบาหวาน
• ความดันโลหิตสูง
• ไขมันในเลือดผิดปกติ
• โรคหัวใจและหลอดเลือด
• โรคหลอดเลือดสมอง
• โรคไตวายเรื้อรัง
• โรคอ้วน
• มะเร็งบางชนิด
• โรคถุงลมโป่งพอง
ในอดีต โรคติดต่อเคยเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ของคนไทย แต่ปัจจุบัน โรค NCDs กลับกลายเป็น “ภัยเงียบ” ที่คร่าชีวิตคนไทยมากที่สุดแทน
✳️“เบาหวาน” ตัวการสำคัญในกลุ่ม NCDs
ข้อมูลจากการสำรวจสุขภาพประชากรไทยล่าสุด พบว่าประชากรไทยอายุ 15 ปีขึ้นไป ป่วยเป็นเบาหวานมากถึง 12% และแนวโน้มสูงขึ้นตามอายุ
โดยเฉพาะ เบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งสัมพันธ์กับภาวะ อ้วน และพฤติกรรมการใช้ชีวิต โรคเบาหวานชนิดที่ 2 พบสูงถึง 90-95% ของผู้ป่วยเบาหวาน
⚠️ผู้ป่วยเบาหวานหากควบคุมน้ำตาลไม่ได้ อาจเสี่ยงภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น
• ไตวาย
• ตาบอด
• หลอดเลือดหัวใจตีบ
• ถูกตัดขาเนื่องจากเป็นแผลหายยาก
• อัมพาต
• เสียชีวิตเฉียบพลัน
❇️รู้จัก “สามกษัตริย์แห่ง NCDs”
กลุ่มโรคที่พบมากที่สุดในโรงพยาบาล ได้แก่:
1. เบาหวาน
2. ความดันโลหิตสูง
3. ไขมันในเลือดผิดปกติ
ทั้ง 3 โรคนี้มักเกิดร่วมกัน และเป็น “จุดเริ่มต้น” ของโรคหัวใจและไตวาย หากไม่ควบคุมให้ดี เปรียบเสมือนเชื้อไฟที่ลุกลามต่อเนื่อง
‼️พฤติกรรมเสี่ยง…ที่เปลี่ยนได้
สิ่งที่ “ควบคุมไม่ได้” คือ พันธุกรรม
แต่สิ่งที่ “ควบคุมได้” คือ พฤติกรรมของเราเอง เช่น
▪️ควบคุมอาหาร ด้วยจานอาหารสุขภาพ
• ½ ของจาน: ผักใบเขียว
• ¼ ของจาน: ข้าวหรือแป้งไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีต
• ¼ ของจาน: เนื้อสัตว์ไขมันต่ำ เช่น ปลา ไก่ไม่ติดหนัง ไข่ขาว
⚠️หลีกเลี่ยง:
• อาหารทอด
• เครื่องในสัตว์
• อาหารแปรรูป
• ขนมหวาน
• ผงปรุงรส และเกลือโซเดียมสูง
▪️ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• อย่างน้อย 30 นาที/วัน หรือ 150 นาที/สัปดาห์
• หากไม่มีเวลาให้ “แกว่งแขน 1,000 ครั้ง” เช้า-เย็น หรือ “เดินวันละ 10,000 ก้าว” ก็ได้ผลเทียบเท่า
‼️เลิกบุหรี่ งดดื่มแอลกอฮอล์
• โดยเฉพาะในผู้ป่วยเบาหวาน เพราะบุหรี่เพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจ และหลอดเลือดสูงขึ้นหลายเท่า
▪️เป็นเบาหวานแล้ว…หายได้ไหม?
“เบาหวานหายขาดได้ ถ้าคุณเปลี่ยนพฤติกรรมได้จริงจัง”
งานวิจัยยืนยันว่า หากผู้ป่วยสามารถ ลดน้ำหนักได้ถึง 15-20% ของน้ำหนักตัว จะมีโอกาส หยุดยา หรือ หายขาด จากเบาหวานในบางราย
แม้ไม่หาย แต่หากคุมอาหาร ออกกำลังกาย และใช้ยาอย่างเหมาะสม ก็สามารถ ควบคุมโรคได้ดี และ ป้องกันภาวะแทรกซ้อนได้
▪️ป้องกัน NCDs เริ่มได้ที่พฤติกรรมคุณ
• NCDs เป็นโรคที่ “ไม่ติด” แต่ “สะสม”
• โรคเบาหวาน ความดัน และไขมันสูง เป็นจุดเริ่มของโรคร้ายแรง
• พฤติกรรมคือกุญแจสำคัญ: กินดี ขยับมาก เลี่ยงเสี่ยง
• แม้เป็นแล้ว ก็สามารถคุมได้ – หรือแม้แต่ “หายได้” ในบางกรณี
ขอบคุณข้อมูลจาก : รศ.พญ. เมตตาภรณ์ พรพัฒน์กุล
หัวหน้าทีมงานคลินิกเบาหวาน (NCDs) และ อาจารย์หน่วยต่อมไร้ท่อและเมแทบอลิซึม ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มช.
เรียบเรียง: นางสาวนันทพร ระบิน
ภาพ / ข่าว : กลุ่มงานสื่อสารองค์กร
งานประชาสัมพันธ์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ติดตามผ่านทาง Facebook : https://cmu.to/583mY
#MedCMU #คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ #แพทย์เชียงใหม่ #แพทย์มช. #หมอสวนดอก #โรงพยาบาลสวนดอก #Medcmuในมือคุณ #สื่อสารองค์กรMedcmu #โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง
ร่วมแสดงความคิดเห็น