ประวัติศาสตร์และความสำคัญของวัดภูมินทร์
วัดภูมินทร์เป็นหนึ่งในวัดสำคัญและงดงามที่สุดของจังหวัดน่าน สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2139 โดย พระเจ้าเจตบุตรพรหมมินทร์ เจ้าผู้ครองนครน่านองค์ที่ 40 เดิมชื่อว่า “วัดพรหมมินทร์” ซึ่งต่อมาชื่อได้เพี้ยนกลายมาเป็น “วัดภูมินทร์” ตามที่ปรากฏในเอกสารคัมภีร์เมืองเหนือ วัดนี้มีอายุยาวนานกว่า 424 ปี (นับถึง พ.ศ. 2563) และถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สำคัญของชาวน่าน
สถาปัตยกรรมจตุรมุขที่โดดเด่นและหาชมได้ยาก
สิ่งที่ทำให้วัดภูมินทร์มีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร คือ พระอุโบสถและพระวิหารที่รวมอยู่ในอาคารเดียวกัน มีลักษณะเป็นอาคารจตุรมุข (มีทางเข้าออก 4 ด้าน) ซึ่งเป็นวัดแรกในประเทศไทยที่ใช้รูปแบบนี้ โครงสร้างอาคารได้รับการค้ำด้วย เสาไม้สัก 12 ต้น ที่ประดับด้วยลวดลายลงรักปิดทองอย่างประณีต
บริเวณบันไดทางขึ้นพระอุโบสถมี พญานาค ขนาบทั้งสองข้าง ชาวบ้านเรียกพญานาคนี้ว่า “นาคสะดุ้ง” เชื่อกันว่าพญานาคเหล่านี้คอยหนุนค้ำพระอุโบสถไว้ นอกจากนี้ยังมีความเชื่อว่าหากคู่รักเดินลอดใต้บันไดนาคครบ 3 รอบ ตามเข็มนาฬิกา จะสมหวังในความรัก และสำหรับผู้ที่มาเยือนจากแดนไกล เชื่อว่าจะได้กลับมาเยือนเมืองน่านอีกครั้ง
จิตรกรรม “ฮูบแต้ม” กระซิบรักบันลือโลก และวิถีชีวิตชาวน่าน
อีกหนึ่งไฮไลต์ที่ทำให้วัดภูมินทร์มีชื่อเสียงโด่งดังคือ จิตรกรรมฝาผนัง “ฮูบแต้ม” ซึ่งวาดขึ้นในสมัยของ เจ้าอนันตวรฤทธิเดช บอกเล่าเรื่องราวพุทธชาดกและวิถีชีวิตของชาวน่านในอดีต
ภาพที่มีชื่อเสียงที่สุดคือ “ปู่ม่านย่าม่าน” หรือที่เรียกกันว่า “กระซิบรักบันลือโลก” ผลงานของจิตรกรพื้นถิ่นชื่อ หนานบัวผัน ภาพนี้แสดงให้เห็นชายหญิงคู่หนึ่งกำลังกระซิบสนทนาอย่างอ่อนโยน ใบหน้าของทั้งสองเปี่ยมไปด้วยความรักและความสุข ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งความรักอันบริสุทธิ์ที่ตราตรึงใจผู้มาเยือน ภาพนี้ไม่เพียงแต่สะท้อนความงามของศิลปะไทลื้อ แต่ยังแสดงถึงความสัมพันธ์อันลึกซึ้งของผู้คนในยุคนั้น
พระประธานจตุรพักตร์ สง่างามและศักดิ์สิทธิ์
ใจกลางพระอุโบสถเป็นที่ประดิษฐานของ พระประธานจตุรพักตร์ พระพุทธรูปปางมารวิชัย 4 องค์ หันพระพักตร์ไปทั้งสี่ทิศ เชื่อกันว่าหากเดินวนชมครบทั้ง 4 องค์ แล้วรู้สึกว่าพระพักตร์ขององค์ใดมีเมตตาเป็นพิเศษ ให้ตั้งจิตขอพรกับองค์นั้น จะได้รับพรสมปรารถนา พระพุทธรูปเหล่านี้แสดงให้เห็นถึงความงดงามของศิลปะสุโขทัยที่ผสมผสานกับศิลปะล้านนาได้อย่างกลมกลืน
นอกจากนี้ พระอุโบสถของวัดภูมินทร์ยังเคยปรากฏอยู่บน ธนบัตรไทยชนิดราคา 1 บาท รุ่นที่ 1-3 ซึ่งสะท้อนถึงความสำคัญในเชิงประวัติศาสตร์และศิลปะของวัดแห่งนี้
วัดภูมินทร์ศูนย์กลางวัฒนธรรมและศรัทธาชาวน่าน
วัดภูมินทร์ไม่ได้เป็นเพียงแค่สถานที่สำหรับประกอบพิธีกรรมทางศาสนาเท่านั้น แต่ยังเป็นศูนย์กลางที่รวบรวมศิลปะ วัฒนธรรม และความเชื่อของชาวน่านมายาวนานกว่า 4 ศตวรรษ ภายในวัดยังมีพิพิธภัณฑ์ขนาดเล็กที่จัดแสดงโบราณวัตถุและศิลปวัตถุที่สำคัญ เช่น ตู้พระธรรม เครื่องไม้แกะสลัก และเครื่องถมพื้นเมือง ซึ่งล้วนสะท้อนถึงความรุ่งเรืองทางศิลปวัฒนธรรมในอดีตของเมืองน่าน
ในปัจจุบัน วัดภูมินทร์กลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของจังหวัดน่าน มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติมาเยือนอย่างต่อเนื่อง เพื่อชื่นชมความงดงามของสถาปัตยกรรมและจิตรกรรมฝาผนัง นอกจากการชมความงามทางศิลปะแล้ว ผู้มาเยือนยังสามารถสัมผัสกับบรรยากาศอันสงบเงียบและเสน่ห์ของวิถีชีวิตชาวล้านนาได้อย่างลึกซึ้ง
เสน่ห์แห่งวัดภูมินทร์ที่ไม่ควรพลาด
วัดภูมินทร์ไม่เพียงแต่เป็นสัญลักษณ์ของศิลปะล้านนาอันล้ำค่า แต่ยังสะท้อนถึงวิถีชีวิต วัฒนธรรม และความเชื่อของชาวน่านที่สืบทอดมานาน หากมีโอกาสได้มาเยือนเมืองน่าน วัดภูมินทร์คือสถานที่ที่ไม่ควรพลาด เพราะที่นี่ไม่ได้มีเพียงความงามทางศิลปะเท่านั้น แต่ยังเปี่ยมไปด้วยความศรัทธาและจิตวิญญาณของชุมชนที่ยังคงรักษาไว้จนถึงทุกวันนี้
ที่มา : องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษ เพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน , การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.)
ร่วมแสดงความคิดเห็น