ประเพณีตักบาตรเที่ยงคืน หรือที่เรียกกันว่า “วันเป็งปุ๊ด” เป็นหนึ่งในประเพณีที่สำคัญของชาวล้านนาในภาคเหนือของประเทศไทย ซึ่งมักจะจัดขึ้นในทุกๆ วันพุธที่ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำของเดือนตามปฏิทินจันทรคติไทย โดยในแต่ละปีอาจจะมีการจัดงานเพียงครั้งเดียว บางปีอาจมีมากกว่าหนึ่งครั้ง หรือบางปีก็อาจไม่มีเลยก็ได้ เช่นเดียวกับปี 2567 ที่วันพุธที่ 22 พฤษภาคม ซึ่งนอกจากจะเป็นวันวิสาขบูชาแล้ว ยังตรงกับวันเป็งปุ๊ดอีกด้วย
วันเป็งปุ๊ดถือเป็นวันที่ชาวล้านนามีความเชื่อว่าพระอุปคุตจะออกบิณฑบาตในร่างของสามเณรเพื่อโปรดสัตว์และเผยแผ่พระธรรม หากใครได้ใส่บาตรในวันนั้น ก็จะถือว่าได้ใส่บาตรกับพระอุปคุต ซึ่งจะได้รับอานิสงส์ที่ยิ่งใหญ่และทำให้ชีวิตเต็มไปด้วยความสุขและความเจริญรุ่งเรือง ทั้งในด้านทรัพย์สินเงินทองและความเป็นสิริมงคลในชีวิตประจำวัน การตักบาตรเที่ยงคืนในวันเป็งปุ๊ด เป็นพิธีกรรมที่ชาวล้านนาให้ความสำคัญอย่างมากในทุกๆ ปี ในคืนวันเป็งปุ๊ด ชาวบ้านจะเตรียมข้าวสารอาหารแห้งไว้สำหรับใส่บาตรในเวลาที่พระอุปคุตจะออกบิณฑบาต โดยมักจะเป็นเวลายามเที่ยงคืน ซึ่งเป็นเวลาที่มีความศักดิ์สิทธิ์และเชื่อว่าเป็นเวลาที่พระอุปคุตจะเสด็จออกจากที่พักเพื่อโปรดสัตว์และผู้คนให้ได้รับอานิสงส์จากการทำบุญในครั้งนี้
ประเพณีนี้ไม่ได้เป็นเพียงแค่การทำบุญเพื่อสะสมกุศลเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงวิถีชีวิตและความเชื่อในด้านศาสนาและวิญญาณของชาวล้านนา ที่มีการปฏิบัติอย่างพิถีพิถันเพื่อเสริมความเจริญรุ่งเรืองให้กับชีวิต ชาวล้านนาถือว่า การตักบาตรในคืนวันเป็งปุ๊ดเป็นการสืบสานประเพณีโบราณที่สื่อถึงการเคารพต่อพระพุทธศาสนาและพระสงฆ์ รวมถึงการเสริมสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในชุมชน
วันเป็งปุ๊ดจึงไม่ใช่แค่วันสำคัญทางศาสนาเท่านั้น แต่ยังเป็นวันที่ชาวล้านนาได้รวมตัวกันทำบุญเพื่อเสริมสิริมงคลในชีวิต ทั้งในด้านการเงิน การงาน และสุขภาพ การได้ใส่บาตรพระอุปคุตในคืนวันเป็งปุ๊ดจึงเปรียบเสมือนการเริ่มต้นปีใหม่ในทางจิตใจที่เต็มไปด้วยความหวังและความสุข เพื่อให้ชีวิตเดินไปข้างหน้าอย่างมีความเจริญรุ่งเรืองตลอดปี
แหล่งข้อมูล กรมศิลปากรที่ 7 เชียงใหม่ https://www.finearts.go.th/chiangmailibrary/view/49511
ร่วมแสดงความคิดเห็น