เมืองเชียงใหม่ เมืองเก่าอายุเกือบ 700 ปี เคยรุ่งเรืองด้วยกำแพงเมืองและประตูเมืองโบราณอันงดงาม ในอดีต ประตูท่าแพซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของเวียงเชียงใหม่ ถือเป็นหนึ่งในประตูเมืองชั้นในที่สำคัญ เมื่อสมัยโบราณ ประตูเหล่านี้ไม่ได้มีไว้สำหรับการขนส่งรถยนต์หรือการจราจรในสมัยปัจจุบัน แต่เป็นจุดรับรู้ความเป็นตัวตนของเมือง เกิดขึ้นเพื่อเป็นแนวป้องกันและเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงเกียรติยศและอารยธรรมของชาวเชียงใหม่
อย่างไรก็ตาม เมื่อปี พ.ศ. 2503 เทศบาลนครเชียงใหม่ได้ดำเนินการรื้อถอนประตูเมืองเดิมลงเพื่อขยายถนนสู่ความสะดวกสบายของการขนส่งในยุคใหม่ และสร้างหลักประตูสองข้างขึ้นมาใหม่แทนที่ ประตูท่าแพในสมัยนั้นจึงกลายเป็น “ประตูเทียม” ที่ไม่อาจสอดคล้องกับความงดงามและคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของประตูเมืองโบราณได้เต็มที่ จากนั้นจึงมีความพยายามที่จะรื้อถอนประตูเทียมนี้ออกและสร้าง “ประตูจริง” ขึ้นใหม่ โดยใช้หลักฐานทางโบราณคดีและภาพถ่ายเก่าที่มีอายุเกือบ 100 ปีเป็นแนวทางในการออกแบบ เพื่อให้ประตูที่สร้างขึ้นใหม่สามารถบอกเล่าอดีตอันยิ่งใหญ่ของเมืองเชียงใหม่ได้อย่างแท้จริง
การสร้างประตูใหม่ในครั้งนี้ไม่ได้เป็นเพียงการสร้างสิ่งก่อสร้างเพื่อให้เป็นอนุสาวรีย์แห่งอดีตเท่านั้น แต่ยังมีเจตนารมณ์ในการอนุรักษ์และถ่ายทอดคุณค่าทางวัฒนธรรมของเมืองเชียงใหม่ที่เคยรุ่งเรืองในอดีต แม้ในยุคที่กำแพงเมืองและประตูเมืองโบราณนั้นได้สูญเสียหน้าที่ทางสังคมไปแล้ว แต่สิ่งเหล่านี้ก็ยังคงมีความหมายและเป็นสัญลักษณ์แห่งความทรงจำของประชาชน ที่บอกเล่าเรื่องราวการปกครอง การต่อสู้ และความเป็นอาณาจักรที่เต็มไปด้วยความภาคภูมิใจ
ถนนท่าแพที่ทอดยาวตามริมฝั่งแม่น้ำปิงก็เป็นอีกหนึ่งจุดศูนย์กลางเศรษฐกิจและวัฒนธรรมที่ยังคงรักษาเอกลักษณ์ของเมืองเชียงใหม่ แม้สภาพการขนส่งและการสัญจรในยุคปัจจุบันจะเปลี่ยนไปจากอดีตมาก แต่ถนนท่าแพยังคงเป็นสัญลักษณ์ของการค้าขายและการแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างชุมชนโดยรอบ ที่ซึ่งความเป็นเมืองเก่าและวิถีชีวิตชาวบ้านยังคงปรากฏอยู่ในทุกซอกทุกมุม ไม่ว่าจะเป็นร้านค้าดั้งเดิม ร้านนานาชาติ หรือแม้แต่การตกปลาบนคูเมืองที่ยังคงรักษาความเรียบง่ายและเป็นธรรมชาติไว้
แนวคิดในการสร้างประตูและกำแพงเมืองใหม่นี้ จึงไม่ใช่แค่การปรับปรุงเพื่อรองรับการจราจรสมัยใหม่เท่านั้น แต่ยังเป็นการรื้อฟื้นและนำสิ่งที่มีค่าทางประวัติศาสตร์กลับมาเผยแพร่ให้คนรุ่นหลังได้รู้จักและภาคภูมิใจในรากเหง้าของตนเองอีกด้วย ซึ่งในที่สุดแล้ว อนุสาวรีย์ประตูท่าแพและถนนท่าแพกลายเป็นสิ่งที่นักท่องเที่ยวทั้งไทยและต่างชาติต่างเดินทางมาเยี่ยมชม เพื่อสัมผัสกับความเป็นเมืองเก่าและรับรู้เรื่องราวแห่งอดีตที่ยังคงถ่ายทอดผ่านโครงสร้างสถาปัตยกรรมและบรรยากาศแห่งความศรัทธาของชาวเชียงใหม่
ประตูท่าแพและถนนท่าแพจึงไม่เพียงแต่เป็นโครงสร้างทางสถาปัตยกรรมที่บ่งบอกถึงอดีตอันยิ่งใหญ่ของเมืองเชียงใหม่ แต่ยังเป็นจุดเชื่อมต่อระหว่างอดีตและปัจจุบัน ที่แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิต ความเป็นอยู่และความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมล้านนาที่ไม่เคยหายไป แม้จะต้องปรับตัวตามยุคสมัยไปอย่างต่อเนื่องก็ตาม
ที่มา: https://www.silpa-mag.com/history/article_88550 , https://www.finearts.go.th/chiangmaiarchives/view/36366-%E0%B8%96%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%9E
รูภาพจาก : https://www.chiangmainews.co.th/news/chiangmai/3505469/
ร่วมแสดงความคิดเห็น