คณะทำงานโครงการพัฒนาคลองแม่ข่า จ.เชียงใหม่ เปิดเผยว่าแม่น้ำแม่ข่า (คลองแม่ข่า) เป็นแม่น้ำสาขาแม่น้ำปิงในอดีต ที่หล่อเลี้ยงชุมชน ไหลผ่านกลางเมืองเชียงใหม่ หลายทศวรรษที่ผ่านมาชาวเชียงใหม่เผชิญปัญหาน้ำ ในคลองแม่ข่าเน่าเหม็นและถูกรุกล้ำ ท่ามกลางความเจริญเติบใหญ่ของเมือง ทำให้คลองแม่ข่าไม่ต่างอะไรกับคลองบำบัดน้ำเสีย ปัญหาคลองแม่ข่าที่เรื้อรังมานานหลักๆ ต้องจำแนกให้เห็นกันหลายด้าน ทั้งด้านกายภาพที่คลองแม่ข่า ไม่ได้รับการดูแลรักษาตามแนวเขต ที่ผ่านมาเมื่อไม่มีการดูแลรักษาและปล่อยปละละเลย ปัญหาก็ยิ่งเพิ่มมากขึ้น ทำให้สภาพสองฝั่งริมคลองถูกรุกล้ำ ด้านคุณภาพน้ำ ปัจจุบันจะพบว่าคลองแม่ข่ามีการพัฒนาเป็นช่วงๆ ทั้งในส่วนที่เห็นชัดเจนว่า คลองเริ่มสวยงาม เป็น
แลนมาร์คใหม่ในการท่องเที่ยว เช่น แถวระแกง และบริเวณอัษฎาธร แต่บางช่วงก็ยังพบมีน้ำเน่าเหม็น ยิ่งช่วงแล้งจะมีผลกระทบต่อชุมชนพื้นที่ใกล้เคียง เช่น แถวช้างม่อย ท่าแพ
ดังนั้น มาตรการแก้ไขปัญหาน้ำเน่าเสีย มาตรการด้านแนวเขตคลองแม่ข่า เพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบในการดูแลรักษาคลอง มาตรการปรับปรุงภูมิทัศน์และแก้ไขทัศนอุจาดคลองแม่ข่า การปรับรูปแบบบริหารจัดการคลองแม่ข่าอย่างเป็นระบบ แบบบูรณาการและยั่งยืน สร้างจิตสำนึกและการมีส่วนร่วมของประชาชนทุกระดับ ส่งเสริมให้คลองแม่ข่าเป็นแหล่งท่องเที่ยว วิถีชุมชน พัฒนาเศรษฐกิจชุมชน ซึ่งต้องไม่ให้เกิดข้อครหา ประโยชน์เอื้อเฉพาะกลุ่ม เช่น แถวๆระแกงก็เริ่มพบว่า มีการร้องเรียนแผนพัฒนา ก่อสร้างในบางกิจกรรม ว่า เข้าข่ายเอื้อประโยชน์ให้เฉพาะกลุ่มหรือไม่
นักประวัติศาสตร์ท้องถิ่น จ. เชียงใหม่ กล่าวว่าคลองแม่ข่าตลอดสายน้ำ ระยะทางร่วมๆ 31 กม. ตั้งแต่ ต.ดอนแก้ว อ.แม่ริม- นครเชียงใหม่- ป่าแดด-แม่เหียะ- สันผักหวาน ไปลงแม่น้ำปิงแถวๆเขตสบแม่ข่า อ.หางดง ในอดีตมีความกว้างเฉลี่ย 100 ม. วันนี้คงอยู่ราวๆ 5-12 ม.หากย้อนอดีตถึงจุดเริ่มต้นจะรักษาคลองแม่ข่า เปรียบเทียบแผนที่ทางอากาศปี พ.ศ.2497 และ 2519 คลองแม่ข่า ช่วงต้นน้ำระยะทางยาว 8.1 กม.มาจรดช่วงกลางน้ำ เริ่มที่หมู่บ้านจัดสรรแห่งหนึ่ง แถวๆ ถ.สมโภชเชียงใหม่ 700 ปี มาสิ้นสุดเขตรอยต่อการดูแลของ ทน.เชียงใหม่ กับ ทต.ป่าแดด ยาวประมาณ 10.2 กม.ช่วงปลายน้ำอีกกว่า 12 กม. ที่ไหลออกสู่น้ำปิงแถวๆ อบต.สบแม่ข่า แผนแม่บทคลองแม่ข่า ( พ.ศ 2561-65 ) ที่ชูวิสัยทัศน์ “คลองสวย น้ำใส ไหลดี ชุมชนมีสุข” การจัดการ คลองแม่ข่าตามแผนแม่บทที่กำหนดไว้ในโครงสร้างหลักๆ หากพลิกรายละเอียด กิจกรรม ตามประเด็นยุทธศาสตร์ 4 ด้าน ระยะแผน 2561-65 ที่ผ่านมา วางงบดำเนินการปี 61 ไว้ราวๆ 197 ล้านบาท,ปี 62 วงเงินกว่า 512 ล้านบาท ,ปี63 ประมาณ 1,282 ล้านบาท ปี 64 งบร่วมๆ 222 ล้านบาท และปี 65 งบ 367 ล้านบาท รวมทั้งสิ้นประมาณ 2,582 ล้านบาท เพื่อพัฒนาคลองแม่ข่า ยังไม่นับรวมงบในปี 2566-67 อีกจำนวนหนึ่ง
” ประเด็นสำคัญที่ประชาชน และสังคม ตลอดจนเครือข่ายภาคประชาสังคม จับจ้องมองความเคลื่อนไหว แผนพัฒนาคลองแม่ข่า ที่กำลังกลายเป็นมหกรรม ผลักดัน งบเพื่อพลิกฟื้นคืนความสมบูรณ์เป็นคลองสวย น้ำใส กับการสำรวจพื้นที่เก็บตัวอย่างน้ำ และเก็บตัวอย่างน้ำในลำรางที่ไหลลงคลองแม่ข่า (ร่องกระแจะและลำคูไหว)เพื่อตรวจสอบคุณภาพน้ำตามเกณฑ์ ทั้งค่าออกซิเจนละลายน้ำ ค่าแบคทีเรีย กลุ่มโคลิฟอร์มและกลุ่มฟีคอลโคลิฟอร์ม รวมถึงค่าแอมโมเนีย อัตราค่าพารามิเตอร์โดยรวมของคุณภาพน้ำ น่าจะเป็นหนึ่งในตัวชี้วัดว่า เป็นไปตามเป้าหมายเพียงใด ประกอบกับภูมิทัศน์ สภาพชุมชน รายรอบ 2 ฝั่งคลองแม่ข่า ต้องตั้งคำถามว่า ผู้อยู่อาศัยดั้งเดิม ก่อนจะมีแผนจัดสรรงบประมาณเข้าไปพัฒนานั้น มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม หรือเป็นเพียงผู้เคยพักอาศัยที่ต้องถอยร่น ออกไปจากพื้นที่ ปล่อยให้ทุนทางธุรกิจ เข้ามาแสวงประโยชน์ จากแผนพัฒนาคลองแม่ข่า ในแต่ละพื้นที่ ในปัจจุบัน “
ร่วมแสดงความคิดเห็น