5 คดี กับ ตัวละครสำคัญ ระหว่างเดือนกันยายน ถึง พฤศจิกายน 67 โดยคดีเหล่านี้เกิดจากการฉ้อโกงที่ส่งผลกระทบต่อประชาชนเป็นวงกว้าง และผู้ถูกกล่าวหาในคดีล้วนเป็นคนมีชื่อเสียงต่อสังคม ซึ่งสะท้อนในเรื่องจริยธรรมที่ไม่ผันแปรต่อชื่อเสียงทางสังคมไว้อย่างชัดเจน
สรุปคดี ทั้ง 6 คดี ซึ่งมีตั้งแต่
คดีความจาก ดิไอคอนกรุ๊ป ที่เริ่มเป็นรูปธรรมมากที่สุดในเดือนตุลาคมและยังไม่มีทีท่าว่าจะจบลง ซึ่งมีผู้ถูกกล่าวหาทั้งหมด 19 คน ซึ่งต่างก็เป็นคนที่มีชื่อเสียงอยู่ในวงการต่างๆ โดยมีข้อกล่าวหาว่า ร่วมกันฉ้อโกงประชาชน, พ.ร.บ คอมพิวเตอร์, ทำธุรกิจขายตรงโดยไม่ได้รับอนุญาต
กฤษอนงค์ จากที่เป็นคนร้องเรียนพาผู้เสียหายมาร้องทุกข์ในคดี ดิ ไอคอนกรุ๊ป จนสุดท้ายถูกเปิดโปงด้วยคลิปเสียงว่าเรียกรับผลประโยชน์จากสองฝ่าย จนถูกตำรวจแจ้งข้อหา 2 ข้อหา คือ กรรโชกทรัพย์ และ เป็นตัวกลางเรียกรับสินบน
สามารถ และ แม่ สามารถ เจนชันจิตรวานิช อดีตรองโฆษกพรรคพลังประชารัฐ เป็นนักการเมืองที่ถูกพูดถึงในคดีดิ ไอคอนรุ๊ป เป็นผลมาจากคลิปเสียงที่คนนำไปผูกว่าเป็นเสียงของสามารถ แม้ทางทนายความของดิ ไอคอนกรุ๊ป จะกล่าวว่าไม่มีการจ่ายผลประโยชน์ใดๆ ให้เลยก็ตาม แต่ตำรวจกลับพบเส้นทางการเงินสำคัญระหว่างตัวบุคคลในดิ ไอคอนกรุ๊ป ซึ่งถูกโอนไปให้มารดาของสามารถ ซึ่งถูกส่งต่อให้สามารถอีกทอด ซึ่งทำให้สามารถถูกควบคุมตัว และถูกฝากขังอยู่ในขณะนี้
ทนายตั้ม และ ภรรยา โดยทนายตั้มเป็นคนที่มีชื่อเสียงที่ทำคดีให้คนดังมานับไม่ถ้วน แต่สุดท้ายถูกกล่าวหาในข้อหาร่วมกันฟอกเงิน โดยเรื่องนี้ถูกเปิดเผยในรายการ คุยทุกเรื่องกับสนธิ หรือ Sondhitalk ซึ่งเปิดเผยหลักฐานชิ้นสำคัญ โดยมีผู้เสียหายคือ จตุพร อุบลเลิศ หรือ เจ๊อ้อย อดีตลูกความ และ นายจ้างของบริษัท ษิทรา ลอว์เฟิร์ม จำกัด โดย เจ๊อ้อยเปิดเผยว่า บริษัทของทนายตั้มเคยได้รับทรัพย์สินของเจ๊อ้อยไปมากมาย เพื่อแลกกับการเป็นธุระจัดการเรื่องธุรกิจ แต่ในท้ายที่สุด เจ๊อ้อยก็ได้รับรู้ว่า เงินของเจ๊อ้อยนั้นถูกแปลงเป็นเงินทนายตั้มไปแล้ว เจ๊อ้อยจึงขอดำเนินคดีโดยทันที
หมอบุญ โดยหมอบุญหรือ นพ.บูญ วนาสิน ถูกศาลออกหมายจับ พร้อมกับ ภรรยา และ พวกอีก 9 คน จากการที่หมอบุญชักชวนให้นักธุรกิจ, บุคลากรทางการแพทย์ และ ประชาชนให้ร่วมลงทุนใน 5 โครงการ มูลค่า 1.6 หมื่นล้านบาท ในรูปแบบสัญญากู้ยืมโดยให้ดอกเบี้ยกับผู้เสียหาย และ จ่ายเช็คให้ผู้เสียหายเพื่อชำระหนี้เงินกู้ พร้อมเช็คเพื่อชำระค่าดอกเบี้ยล่วงหน้า โดยช่วงแรกให้ดอกเบี้ยกับผู้ร่วมลงทุนตามสัญญา แต่ต่อมาไม่ได้ชำระดอกเบี้ยตามกำหนด
แม่ตั๊ก ป๋าเบียร์ จากที่มีผู้เสียหายสองคน เข้าร้องทุกข์กับตำรวจ หลังซื้อทองจากบริษัทของ แม่ตั๊ก ป๋าเบียร์ สู่การเปิดศูนย์รับแจ้งความทั่วประเทศ เพื่อรวบรวมผู้เสียหายผู้ที่ซื้อทองคำได้แพงกว่าราคาตลาด ได้รับของไม่ตรงกับที่โฆษณา และไม่สามารถขายทองที่ได้มากับร้านค้าอื่นได้ สุดท้ายจบลงที่ข้อหาร่วมกันฉ้อโกงประชาชน, ร่วมกันนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่บิดเบือน, ร่วมกันโฆษณาโดยใช้ข้อความที่เป็นการไม่เป็นธรรมต่อผู้บริโภค, ร่วมกันประกอบธุรกิจตลาดแบบตรงโดยไม่ได้รับอนุญาต ฯลฯ
เชพอ้อย โดยเชฟอ้อยได้เสนอตัวเป็นนายหน้าขายทองคำ เพชร และพระเครื่อง มูลค่ากว่า 2 ล้านบาท โดยจ่ายเงินก้อนแรก 5 แสนบาท แต่ต่อมาประสบปัญหาทางธุรกิจ จึงไม่สามารถผ่อนคืนให้กับผู้เสียหายได้ จึงถูกกล่าวหาในข้อหา ยักยอกทรัพย์ ตอนนี้ศาลได้อนุญาตให้ปล่อยตัวชั่วคราว
โดยผู้ถูกกล่าวหาล้วนเป็นคนมีชื่อเสียงและมีฐานะทางสังคม แต่ล้วนกลับถูกตั้งข้อหาฉ้อโกง เป็นบทเรียนสำคัญให้กับประชาชนในเรื่องของค่านิยมของการยกย่องคนที่มีฐานะทางสังคม ซึ่งเป็นค่านิยมที่ส่งผลให้คนส่วนใหญ่พยายามยกระดับฐานะทางสังคมของตัวเอง แม้ว่าจะต้องฉ้อโกงเพื่อให้ได้ฐานะนั้นมาก็ตาม
ทำไมคนที่มีฐานะทางสังคมถึงถูกยกย่อง
การยกย่องคนที่ฐานะทางสังคมนั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ขึ้นอยู่กับบริบททางสังคม วัฒนธรรม และความเชื่อของแต่ละที่ แต่เหตุผลหลักๆนั้นได้แก่
ความสำเร็จส่วนบุคคล อธิบายได้ด้วยเรื่อง แนวคิดเรื่อง Meritocracy (ระบบคุณธรรม)
ระบบคุณธรรมเป็นแนวคิดที่เชื่อว่าความสำเร็จทางเศรษฐกิจเกิดจากความสามารถและความพยายามส่วนบุคคล (Young, M. 1958, The Rise of the Meritocracy) ในสังคมที่ยึดถือแนวคิดนี้ คนรวยมักถูกมองว่าเป็นตัวแทนของ “ความสำเร็จที่เกิดจากความพยายาม” และได้รับการยกย่องเพราะดูเหมือนว่าได้ความมั่งคั่งมาด้วยความสามารถของตนเอง
อำนาจและอิทธิพล ทฤษฎีทุนทางสังคม (Social Capital) Pierre Bourdieu (1986) อธิบายว่าความมั่งคั่งสามารถสะท้อนถึงทุนทั้งสามประเภท: ทุนทางเศรษฐกิจ ทุนทางวัฒนธรรม และทุนทางสังคม คนรวยที่มีเครือข่ายทางสังคมที่แข็งแกร่งมักได้รับการยกย่องเพราะพวกเขาสามารถใช้ทรัพยากรของตนช่วยเหลือหรือสร้างประโยชน์ให้กับผู้อื่นในกลุ่มหรือชุมชนของตน
ค่านิยมในระบบทุนนิยม ความสัมพันธ์ระหว่างความมั่งคั่งกับจิตวิทยาสังคม การศึกษาของ Paul Piff และเพื่อนร่วมงาน (2012) ใน Proceedings of the National Academy of Sciences พบว่าความมั่งคั่งมีอิทธิพลต่อการรับรู้ทางสังคม คนที่รวยมักได้รับความสนใจและความเคารพมากขึ้นในบริบททางสังคม เพราะคนทั่วไปมองว่าพวกเขามีอำนาจและสถานะสูงกว่า
แรงบันดาลใจ คนรวยหลายคนที่เป็นที่ยกย่องมักมีส่วนช่วยเหลือสังคม เช่น การบริจาคเงิน การจัดตั้งมูลนิธิ หรือการสนับสนุนโครงการสาธารณะ
การให้คืนแก่สังคม คนรวยหลายคนที่เป็นที่ยกย่องมักมีส่วนช่วยเหลือสังคม เช่น การบริจาคเงิน การจัดตั้งมูลนิธิ หรือการสนับสนุนโครงการสาธารณะมิติของการกุศลและความเป็นผู้ใจบุญ (Philanthropy) งานของ Bill Gates และ Warren Buffett ที่สนับสนุนการบริจาคในระดับมหาศาลถูกศึกษาในบริบทของ “ความมั่งคั่งที่คืนกลับสู่สังคม” เช่นใน The Giving Pledge ซึ่งกลายเป็นเหตุผลว่าทำไมคนรวยบางคนได้รับการยกย่อง (Chua & Forbes, 2020).
สื่อและวัฒนธรรมการบริโภค ทุนนิยมและวัฒนธรรมการบริโภค Zygmunt Bauman (2007) ในงาน Consuming Life อธิบายว่าคนรวยมักถูกมองเป็นตัวแทนของการบริโภคที่ประสบ ความสำเร็จในสังคมที่ขับเคลื่อนด้วยทุนนิยม ความมั่งคั่งจึงถูกยกย่องเพราะสื่อและการตลาดส่งเสริมค่านิยมนี้
เราอาจไม่สามารถตัดสินได้ว่า จริยธรรม และ ฐานะทางสังคม นั้นผันตรงต่อกันไหม ไม่มีข้อสรุปที่เป็นสากล เพราะปัจจัยเหล่านี้ขึ้นอยู่กับ บริบทของสังคม วัฒนธรรม และค่านิยม สุดท้ายการยกย่องคนต่างๆในสังคม ก็จำเป็นต้องใช้วิจารณญาณส่วนบุคคล ในการตัดสิน อย่างไรก็ตามเราอาจจะรับรู้ได้แล้วว่าฐานะทางสังคมไม่สามารถบอกอะไรกับเราได้เลย การพยายามยกระดับฐานะทางสังคมอาจจะไม่ใช่เรื่องจำเป็น เป็นข้อคิดที่มาจากคดีที่กล่าวมาข้างต้น และ 5 คดีใน 3 เดือนที่ผ่านมานี้ก็จะเป็นบทเรียนในหลายๆ เรื่องที่ไม่จำเป็นต้องเสียค่าหน่วยกิตให้กับประชาชนไทยไปอีกนาน
หากสนใจเชิงลึก สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จากงานของนักปรัชญาอย่าง Immanuel Kant (Ethics of Duty) หรือ John Rawls (Theory of Justice).
ที่มา : The Standard
สรุป 6 คดีดังกับ 29 ตัวละครสำคัญที่เกิดขึ้นในเดือนกันยายน-ตุลาคม-พฤศจิกายน 2567
Chat GPT
ร่วมแสดงความคิดเห็น