รายงานพิเศษ สำรวจ eDNA เต่าปูลู สร้างความตระหนักให้ชุมชนได้หันมาอนุรักษ์เต่าปูลูที่ใกล้สูญพันธุ์ เต่าปูลูหรือเต่าปากนกแก้ว (Big-headed Turtle) เป็นสัตว์ที่ใกล้สูญพันธุ์ อาศัยอยู่ลำห้วยสาขาของป่าต้นน้ำ ในลักษณะระบบนิเวศแบบลำธาร มีโขดหิน น้ำตก แอ่งน้ำ เป็นสัตว์ประจำถิ่นที่พบได้ทั่วไปในแหล่งป่าต้นน้ำในภาคเหนือของประเทศไทย การพบเต่าปูลูนั้นเป็นตัวชี้วัดว่าระบบนิเวศของป่าแห่งนั้นยังมีความอุดมสมบูรณ์ เพราะเต่าปูลูจะอาศัยอยู่ในพื้นที่ที่มีน้ำสะอาด และมีสัตว์น้ำที่เป็นอาหารจำนวนมากเพียงพอในพื้นที่ลุ่มน้ำอิงพบมีการอาศัยอยู่แทบทุกลำห้วยสาขา แต่ในระยะหลังจากการเก็บข้อมูลงานวิจัยพบว่าปัญหาหลักของภัยคุกคามของเต่าปูลูคือ เรื่องของการล่าเพื่อส่งออกไปต่างประเทศ เต่าปูลูมีราคาสูงถึงกิโลละ 3,000-5,000 บาท ขึ้นอยู่กับขนาด ในส่วนของการล่าเพื่อเป็นอาหารของคนท้องถิ่นมีน้อยมากส่วนใหญ่ไม่นิยมรับประทาน ถึงแม้จะมีกฎหมายคุ้มครองและบทลงโทษที่ชัดเจน แต่การล่าเต่าปูลูยังมีเพิ่มมากขึ้น ทำให้ปริมาณเต่าปูลูลดลงจากแหล่งน้ำธรรมชาติ ทีมสมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิตจึงได้ทำการสำรวจเต่าปูลู ภายใต้โครงการศึกษาแนวทางการอนุรักษ์แหล่งที่อยู่อาศัยเต่าปูลูโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนลุ่มน้ำอิงตอนปลาย ทีมนักวิชาการจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยพะเยา และชุมชนในพื้นที่เป้าหมาย 10 ชุมชนโดยทำการสำรวจว่ายังมีเต่าปูลูเหลืออยู่ในแหล่งใดบ้างด้วยวิธีการตามหาตัว และการตรวจหาสารพันธุกรรมในสิ่งแวดล้อม (eDNA) อีกทั้งยังทำการวิเคราะห์หาภัยคุกคามต่อเต่าปูลูที่พบ และหาข้อเสนอ แนวทางการแก้ไขร่วมกับคนในชุมชน รองศาสตราจารย์ ดร.มัสลิน โอสถานันต์กุล คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ที่ได้พัฒนาวิธีการ eDNA เพื่อการติดตามสำรวจเต่าปูลูขึ้นมา กล่าวว่า eDNA ที่ย่อมาจาก environmental DNA คือดีเอ็นเอที่อยู่ในสิ่งแวดล้อม โดยการสำรวจสิ่งมีชีวิตด้วย […]
