arisa

การก่อตัวของชุมชนย่านการค้าริมแม่น้ำปิงในเชียงใหม่เริ่มขึ้นในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อพ่อค้าชาวจีนเข้ามาแสวงหาโอกาสในการค้าขาย โดยเฉพาะในช่วงรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นยุคที่การติดต่อค้าขายระหว่างเชียงใหม่และกรุงเทพฯ มีความคึกคัก การเดินเรือสินค้าบนแม่น้ำปิงกลายเป็นเส้นทางหลักในการขนส่งสินค้า ทำให้พื้นที่ริมฝั่งตะวันออกของแม่น้ำปิงซึ่งเป็นจุดเทียบท่าเรือสำคัญ กลายเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ ชุมชนพ่อค้าชาวจีนเริ่มตั้งรกรากบริเวณนี้อย่างเด่นชัดในช่วงดังกล่าว อย่างไรก็ตาม ความขัดแย้งและการขูดรีดที่เกิดขึ้นในพื้นที่ฝั่งตะวันออก ทำให้ประชาชนจำนวนมากอพยพข้ามมายังฝั่งตะวันตกของแม่น้ำปิง ก่อให้เกิดชุมชนการค้าใหม่ที่เติบโตอย่างรวดเร็ว กำเนิดตลาดวโรรสและการพัฒนาย่านเศรษฐกิจในปี พ.ศ. 2432 “ตลาดวโรรส” หรือที่รู้จักกันในชื่อ “กาดหลวง” ได้เริ่มต้นขึ้นในฐานะพื้นที่ชุมชนการค้า โดยมีตลาดต้นลำไยซึ่งเคยเป็นแหล่งเลี้ยงและอาบน้ำช้างของเจ้าหลวงเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนา ในยุคแรก พื้นที่นี้มีการสร้าง “เฮือนแป” หรือห้องแถวไม้เพื่อให้คนงานอาศัยอยู่ และต่อมาเมื่อประชากรเพิ่มขึ้น เฮือนแปเหล่านี้ก็ถูกเปลี่ยนเป็นพื้นที่เช่าสำหรับพ่อค้าชาวจีนและคนพื้นเมืองที่อพยพเข้ามา เมื่อจำนวนผู้ค้าเพิ่มมากขึ้น การค้าขายที่เริ่มต้นจากการวางสินค้าขายใต้ร่มไม้หรือการหาบเร่ก็ขยายตัวจนกลายเป็นตลาดถาวร มีการสร้างอาคารร้านค้าเรียงรายตามถนน ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำปิงกลายเป็นศูนย์กลางการค้าของเชียงใหม่ เจ้าดารารัศมีมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาพื้นที่นี้ ทรงมีแนวคิดเปลี่ยนพื้นที่ “ข่วงเมรุ” ซึ่งเป็นสุสานของเจ้านายล้านนา ให้กลายเป็นพื้นที่โล่งกว้างคล้าย “ท้องสนามหลวง” ในกรุงเทพฯ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากพื้นที่ตลาดเติบโตอย่างรวดเร็ว พื้นที่บางส่วนของข่วงเมรุก็ถูกพัฒนาให้เป็น “ตลาดวโรรส” การเติบโตและการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญการมาถึงของรถไฟในปี พ.ศ. 2464 ทำให้การคมนาคมสะดวกขึ้นอย่างมาก และส่งผลให้ตลาดวโรรสและย่านการค้ารอบข้างกลายเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจของเชียงใหม่ ผู้ค้าจากหลากหลายภูมิภาคเดินทางเข้ามาค้าขายในพื้นที่นี้อย่างหนาแน่น ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 พื้นที่ตลาดได้รับการปรับปรุงให้ทันสมัย อาคารไม้เก่าแก่ที่ทรุดโทรมถูกแทนที่ด้วยอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ตลาดวโรรสกลายเป็นศูนย์กลางการกระจายสินค้าและพื้นที่ค้าขายที่สำคัญที่สุดในภาคเหนือ อย่างไรก็ตาม […]

จุดเริ่มต้นแห่งความสำเร็จของมหกรรมพืชสวนโลกในโอกาสมหามงคลที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงครองราชย์ครบ 60 ปี ในปี พ.ศ. 2549 และทรงเจริญพระชนมายุ 80 พรรษาในปี 2550 คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบให้จัดงานมหกรรมพืชสวนโลกเฉลิมพระเกียรติ ภายใต้ชื่อ “ราชพฤกษ์ 2549” ณ ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ ตำบลแม่เหียะ จังหวัดเชียงใหม่ งานจัดขึ้นระหว่างวันที่ 1 พฤศจิกายน 2549 ถึง 31 มกราคม 2550 รวม 92 วัน บนพื้นที่กว่า 468 ไร่ ซึ่งประเทศไทยประสบความสำเร็จอย่างยิ่งใหญ่ในเวทีระดับโลก หลังงานมหกรรมสิ้นสุดลง คณะรัฐมนตรีมีมติในปี 2551 ให้สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน) เข้าบริหารจัดการพื้นที่เดิม เพื่อพัฒนาสวนเฉลิมพระเกียรติให้เป็นแหล่งเรียนรู้ทางการเกษตรและวัฒนธรรมของประเทศไทย และในปี 2553 สวนได้รับพระราชทานชื่ออย่างเป็นทางการว่า “อุทยานหลวงราชพฤกษ์” (Royal Park Rajapruek) อันหมายถึงสวนของพระมหากษัตริย์ โดยต้นราชพฤกษ์หรือคูนที่ได้รับการยกย่องเป็นดอกไม้ประจำชาติไทยยังเป็นสัญลักษณ์สำคัญของสถานที่แห่งนี้ ในฐานะจุดเด่นและศูนย์กลางของงานมหกรรม หอคำหลวงถูกสร้างขึ้นเพื่อนำเสนอพระอัจฉริยภาพด้านการเกษตรของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภายใต้แนวคิด “พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว คือศูนย์รวมจิตใจของปวงชนชาวไทย” อาคารได้รับการออกแบบและสร้างสรรค์โดยทีมช่างสิบหมู่ล้านนา […]

วัดโลกโมฬี ตั้งอยู่ในจังหวัดเชียงใหม่ เป็นวัดเก่าแก่ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานและสำคัญในแง่ของศิลปะและวัฒนธรรมล้านนา โดยได้รับการสืบทอดและดูแลจากพระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์มังรายตั้งแต่สมัยโบราณ จุดเริ่มต้นของวัดนี้สามารถย้อนกลับไปถึงปี พ.ศ. 2070 เมื่อพระเกษเกล้า พระมหากษัตริย์แห่งเชียงใหม่ได้โปรดเกล้าฯ ยกบ้านหัวเวียงให้เป็นวัดและได้ทำการก่อสร้างเจดีย์และวิหารขึ้นภายในบริเวณวัด ประวัติการก่อสร้างและความสำคัญในปี พ.ศ. 2071 พระเกษเกล้าได้สร้างเจดีย์วัดโลกโมฬีขึ้น ซึ่งเป็นเจดีย์ทรงปราสาทที่มีลักษณะเด่นทางสถาปัตยกรรมล้านนา หลังจากการสวรรคตของพระเกษเกล้า ได้มีการบรรจุพระอัฐิของพระองค์ไว้ภายในเจดีย์แห่งนี้ เป็นที่เคารพสักการะของชาวบ้านและนักท่องเที่ยวจากทั่วทุกสารทิศ นอกจากเจดีย์แล้ว วัดโลกโมฬียังมีวิหารหลวงที่สร้างขึ้นภายหลัง ซึ่งได้รับการบูรณะและยกฐานะจากวัดร้างมาเป็นวัดที่มีพระภิกษุจำพรรษา วิหารนี้มีการออกแบบในรูปแบบสถาปัตยกรรมล้านนา โดยใช้ไม้สักเป็นวัสดุหลักในการสร้างและตกแต่ง ภายในวิหารมีพระพุทธรูปปางสมาธิประดิษฐานอยู่ และมีเพดานและต้นเสาแกะสลักลวดลายต่างๆ อย่างงดงาม เจดีย์วัดโลกโมฬี ความงดงามของสถาปัตยกรรมล้านนาเจดีย์วัดโลกโมฬีเป็นสัญลักษณ์สำคัญของวัดและศิลปะล้านนา สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2071 ด้วยรูปทรงปราสาทที่มีความสูงและความสวยงามของรูปแบบสถาปัตยกรรมที่ถูกพัฒนาขึ้นอย่างต่อเนื่อง การสร้างเจดีย์ในช่วงดังกล่าวมีการปรับปรุงรูปแบบต่างๆ เช่น การเพิ่มจำนวนฐานปัทม์ และการตกแต่งด้วยลูกแก้วอกไก่และซุ้มจระนำที่สะท้อนถึงความงามและความประณีตของศิลปะล้านนา โดยเฉพาะที่ยอดเจดีย์ได้มีการเพิ่มรูปทรงระฆังและบัลลังก์สิบสองเหลี่ยม ทำให้เจดีย์แห่งนี้กลายเป็นองค์ประกอบสำคัญของวัดที่ได้รับความเคารพและสักการะจากประชาชน วิหารหลวงและพระพุทธรูป “พระพุทธสันติจิรบรมโลกนาถ”วิหารหลวงที่อยู่ภายในวัดโลกโมฬีถือเป็นอีกหนึ่งส่วนสำคัญที่สะท้อนถึงศิลปะและความศรัทธาของผู้สร้าง พระพุทธรูปปางสมาธิภายในวิหารได้รับการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุไว้บนพระเมาลีในปี พ.ศ. 2546 ซึ่งทำให้วิหารแห่งนี้กลายเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์สำหรับผู้ที่มาเยือน เพื่อสักการะและทำบุญ นอกจากนี้ภายในวัดยังมีมณฑปพระนางจิรประภามหาเทวี ที่ประดิษฐานพระรูปของพระนางจิรประภามหาเทวี ซึ่งเป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการอุปถัมภ์วัดโลกโมฬีในสมัยที่พระองค์ทรงครองราชย์ในเมืองเชียงใหม่ การสร้างมณฑปนี้ทำให้ผู้คนในปัจจุบันได้ระลึกถึงพระคุณและคุณงามความดีของพระนางจิรประภา กิจกรรมและประเพณีสำคัญของวัดโลกโมฬีวัดโลกโมฬีมีความสำคัญไม่เพียงแต่ในด้านประวัติศาสตร์และศิลปะ แต่ยังเป็นศูนย์กลางในการสืบสานประเพณีและกิจกรรมทางศาสนา โดยมีการจัดกิจกรรมต่างๆ ในรอบปี เช่น การสืบสานประเพณีสงกรานต์ […]

หากพูดถึงงานหัตถกรรมไม้แกะสลัก ที่มีชื่อเสียงโด่งดังในประเทศไทย คงไม่มีใครไม่รู้จัก “หมู่บ้านถวาย” ตำบลขุนคง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ หมู่บ้านเล็ก ๆ ที่เต็มไปด้วยเสน่ห์ของภูมิปัญญาพื้นบ้าน ที่ถูกถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นจนกลายเป็นแหล่งผลิตงานศิลปะไม้แกะสลักที่สำคัญ และเป็นชุมชนต้นแบบในโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) จุดเริ่มต้นจากวิกฤตเกษตรสู่ความรุ่งเรืองในงานไม้แกะสลักตามคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ หมู่บ้านถวายมีประวัติความเป็นมายาวนานกว่า 300 ปี เดิมทีชาวบ้านมีอาชีพเกษตรกรรม แต่ช่วงปี พ.ศ. 2500-2505 หมู่บ้านประสบปัญหาภัยแล้งและเศรษฐกิจตกต่ำ ชาวบ้านบางส่วนจึงเดินทางออกไปรับจ้างในตัวเมืองเชียงใหม่ หนึ่งในนั้นคือ “พ่อใจมา อิ่นแก้ว” และเพื่อนอีกสองคนที่ไปทำงานในร้านน้อมศิลป์ ย่านวัวลาย ร้านที่มีชื่อเสียงด้านงานไม้แกะสลัก ด้วยความสนใจและการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง สามคนนี้ได้เรียนรู้เทคนิคการแกะสลักจากช่างฝีมือในร้าน ก่อนจะนำทักษะกลับมาพัฒนาฝีมือที่บ้านถวาย โดยมีญาติพี่น้องช่วยเหลือ จนเกิดเป็นการถ่ายทอดภูมิปัญญาการแกะสลักสู่ชาวบ้าน ทำให้หมู่บ้านค่อย ๆ กลายเป็นแหล่งผลิตงานหัตถกรรมไม้แกะสลักที่ได้รับความนิยม การรวมตัวเพื่อสืบสานภูมิปัญญาและขยายศูนย์หัตถกรรมในปี พ.ศ. 2532 ภายใต้การนำของพ่อหลวงคำมูล บุตรชัย ชาวบ้านถวายที่มีใจรักในงานหัตถกรรมได้รวมตัวกันจัดงาน “ศิลปหัตถกรรมไม้แกะสลักบ้านถวาย” ร่วมกับหน่วยงานท้องถิ่น เพื่อประชาสัมพันธ์งานฝีมือของชาวบ้าน และต่อมาได้พัฒนาศูนย์หัตถกรรมไม้แกะสลักบ้านถวายขึ้น ณ บริเวณสองฝั่งคลองชลประทาน แม้ว่าจะเคยประสบปัญหาการขอใช้พื้นที่จากกรมชลประทาน แต่ด้วยความมุ่งมั่นของชาวบ้าน สุดท้ายพื้นที่ดังกล่าวก็ได้รับอนุญาตให้พัฒนาเป็นตลาดค้าขายถาวร ทำให้ร้านค้าเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ จนกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงหัตถกรรมที่มีชื่อเสียง […]