Cordycep เชื้อรา ที่ถูกกล่าวถึงในซีรีส์ดัง The Last of Us

The Last of Us ในชีวิตจริง รู้จักเชื้อราทำลายแมลง เชื้อราปรสิต ยึดร่างแมลงควบคุมจิตและร่างกายให้กลายเป็นซอมบี้จนเจ้าของร่างตาย พร้อมก้านราที่งอกชูออกมาจากส่วนหัวหรือตัวแมลง และพัฒนาสปอร์ราจนสมบูรณ์และปล่อยไปตามอากาศ พร้อมที่จะเข้าสู่มดหรือแมลงตัวต่อไป

โดยในซีรีส์ ‘The Last of Us’(ซีรีส์ที่ถูกพัฒนาต่อยอดมาจากเกมส์แนวเอาชีวิตรอด) เป็นเรื่องราวที่ได้เกิดหายนะต่อมนุษยชาติเมื่อโลกที่ร้อนขึ้นได้ทำให้เชื้อราเกิดการกลายพันธุ์และระบาดในมนุษย์ พวกมันจะเข้าครอบครองและควบคุมร่างกายมนุษย์และทำให้ผู้ที่ติดเชื้อกลายเป็นลักษณะคล้ายคลึงกับซอมบี้ โดยเจ้าเชื้อรานี้จะทำงานด้วยการแพร่กระจายทั่วร่างกายและควบคุมสมอง เพื่อให้เจ้าของร่างที่ถูกยึดเป็นที่เพาะพันธ์และเป็นพาหะ ที่จะทำหน้าที่แพร่เชื้อด้วยการพุ่งเข้ากันโฮสต์หรือร่างอื่น โดยทำการเลือกเหยื่อที่แข็งแรง และไม่ใช่ผู้เสียชีวิต เชื้อราจะทำหน้าที่คงร่างไม่ให้เน่าเปื่อย เพื่อทำการแพร่เชื้อต่อไปเรื่อยๆ นั่นทำให้ร่างที่ถูกยึดไม่แก่ลงและไม่ตาย หากไม่ถูกทำลายสมอง ตรงนี้จะต่างกับซอมบี้ที่มาจากเชื้อไวรัส เนื่องจากพวกซอมบี้นั้นมีวันเน่าสลายและเสื่อมสภาพได้

ซึ่งแม้ว่าสิ่งนี้จะไม่ได้เกิดขึ้นกับมนุษย์ในชีวิตจริง แต่เชื้อราปรสิตที่ควบคุมร่างกายนั้นมีอยู่จริง .โดยราแมลง ( Entomopathogenic Fungi) เป็นราที่ก่อโรคในแมลงและกลุ่มแมงทั้งหลาย

โดยที่เจ้าเชื้อรานั้น จะเข้าไปอาศัยในตัวแมลงเพื่อใช้เป็นแหล่งอาหาร ขณะที่เชื้อรานั้นจะค่อยๆ เจริญเติบโตจนแมลงเจ้าบ้าน(โฮสต์ หรือเจ้าของร่าง) ตายในที่สุด และจะพัฒนาโครงสร้างที่ใช้ในการสืบพันธุ์ที่เต็มไปด้วยสปอร์งอกบนซากของแมลง สปอร์ราที่มีการพัฒนาสมบูรณ์แล้วก็พร้อมเข้าทำลายแมลงเจ้าบ้านตัวใหม่ต่อไป ราแมลงสามารถพบได้ทั้งในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ที่มีสภาพอุดมสมบูรณ์ และพื้นที่การเกษตรที่ปลอดสารเคมี.เชื้อราในกลุ่มนี้ถูกเรียกว่า Entomopathogenic, Entomogenous หรือ Insect Fungi และมีหลากหลายสายพันธุ์ บางชนิดมีการนำมาใช้ในการกำจัดแมลงศัตรูพืช เป็นเชื้อรากลุ่มหนึ่งที่ก่อให้เกิดโรคกับแมลงในธรรมชาติ

โดยมีส่วนเป็นตัวช่วยในการควบคุมปริมาณของแมลงในธรรมชาติให้อยู่ในสมดุลไม่มากหรือน้อยเกินไป.ประเทศไทยถูกจัดว่าเป็นแหล่งที่มีความหลากหลายของราแมลงมากแห่งหนึ่งของโลก อีกทั้งจากการศึกษาวิจัยพบว่า ราแมลงบางชนิดมีคุณสมบัติในการสร้างสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพระดับห้องปฏิบัติการ และสามารถนำมาขยายผลใช้ประโยชน์ทั้งด้านการเกษตร อุตสาหกรรม และการแพทย์ .สำหรับเชื้อราที่ซีรีส์อ้างอิงถึงคือ Cordycep (Cordyceps sinensis) เป็นราทำลายแมลงชนิดหนึ่ง ที่พบได้ทั่วไปในเขตร้อนและเขตอบอุ่นทั่วโลก รวมถึงในไทยเอง

ซึ่งมันจะแพร่เชื้อในมดและแมลง และเป็นที่รู้จักว่าเชื้อราปรสิตซอมบี้ โดยในรายการของ BBC และ National Geographic (ลิงค์ในคอมเม้นท์) แสดงให้เห็นเชื้อรา Cordycep ที่แพร่เข้าไปอาศัยในตัวมด มันจะเข้าควบคุมและบังคับมดให้เดินไปในที่ที่มีความชื้นเหมาะสมต่อการเติบโต จนกระทั่งเจ้าบ้านตาย มีก้านรางอกชูขึ้นออกมาจากส่วนหัวหรือตัว และพัฒนาตัวสปอร์จนสมบูรณ์และปล่อยไปตามอากาศ พร้อมที่จะเข้าสู่มดหรือแมลงตัวต่อไป .ซึ่งเรารู้จัก Cordycep กันดีในชื่อ ถั่งเช่า หรือหญ้าหนอน (Ophiocordyceps sinensis) ซึ่งจัดเป็นสมุนไพรจีน ยาแผนโบราณชนิดหนึ่งที่มีการใช้อย่างแพร่หลาย โดยมีส่วนประกอบ 2 ส่วนได้แก่ ส่วนที่เป็นตัวหนอนของผีเสื้อ และบนตัวหนอนที่มีเชื้อรา ถั่งเช่าธรรมชาติมักปนเปื้อนสารหนูและโลหะหนักในปริมาณสูง จึงเป็นอันตรายได้กับผู้ใช้

ดังนั้นหน่วยงานด้านอาหารและยาของรัฐบาลจีนจึงเข้าควบคุมการจำหน่ายตั้งแต่ปื พ.ศ. 2559 และสำหรับถั่งเช่าส่วนใหญ่ที่มีจำหน่ายในประเทศไทยได้มาจากการเพาะเลี้ยง.แม้ว่าราทำลายแมลงจะไม่ได้ส่งผลกระทบต่อมนุษย์ แต่ปัญหาสิ่งแวดล้อมแะโลกที่กำลังร้อนขึ้นก็ส่งผลกระทบต่อมนุษย์และโลกได้อย่างไม่คาดคิด อาทิ ภัยพิบัติธรรมชาติ มพิษ และโรคต่างๆ ซึ่งตัวซีรีส์เองก็ต้องการสื่อสารในจุดนี้ โดยหวังมาช่วยกันแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมเพื่อหลีกเลี่ยงภัยวิกฤตสภาพภูมิอากาศก่อนที่จะสายเกินไป

แต่คาริสซา เดอ เบกเกอร์ (Charissa de Bekker) ศาสตราจารย์ด้านชีววิทยาประจำมหาวิทยาลัยอูเทรกต์ (Utrecht Universit) ระบุว่า แทบจะเป็นไปไม่ได้ที่เชื้อรานี้จะแพร่มายนังมนุษย์ได้ เพราะเป้าหมายของเชื้อราซอมบี้มักเป็นแมลงขาปล้อง อาทิ มด แมลงวัน ผีเสื้อ หนอนผีเสื้อ

คาริสซาระบุว่าสาเหตุที่เชื้อราแมลงสามารถควบคุมร่างกายและเปลี่ยนให้โฮสต์กลายเป็นซอมบี้ เกิดขึ้นจากการที่เชื้อราหลั่งบางอย่างที่เป็นโปรตีน จนกระทบต่อสารเคมี ‘เซเรโทนิน’ (Serotonin) ในร่างกายของโฮสต์ ส่งผลให้แสดงพฤติกรรมผิดปกติไปจากเดิม ฝั่งนักวิจัยเองก็กำลังศึกษาเจาะลึกถึงการแพร่เชื้อ และยึดร่างของเชื้อราแมลงให้ได้มากขึ้น เพราะการแพร่เชื้อของคอร์ไดเซปแต่ละสปีชีส์มีลักษณะจำเพาะของมัน

ส่วนที่หลายคนกังวลว่าเชื้อราแมลงมีสิทธิจะพัฒนาข้ามสายพันธุ์มาสู่มนุษย์ และเปลี่ยนเราเป็นซอมบี้เหมือนในจักรวาลเดอะ ลาสต์ออฟอัส ได้หรือไม่ ชาริสซาให้คำตอบชัดเจนว่าแทบจะเป็นไปไม่ได้

“ความรุนแรงจากอาการป่วยเพราะเชื้อราขึ้นอยู่กับทั้งอุณหภูมิร่างกาย เนื้อเยื่อประสาท สรีรวิทยา ซึ่งกลไกร่างกายของคนกับแมลงแตกต่างกันสิ้นเชิง ขณะเดียวกัน อากาศที่เราสูดหายใจล้วนมีสปอร์ล่องลอยอยู่ มันไม่เป็นอันตราย คุณจะไม่มีวันเห็นมันด้วยซ้ำ และเชื้อรายังมีส่วนควบคุมประชากรแมลงมานับหลายล้านปี”

อย่างไรก็ดี การศึกษาทำความเข้าใจถึงสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศอย่างลึกซึ้ง อาจช่วยไขกุญแจเปิดประตูบานใหม่ด้านวิทยาศาสตร์ และพร้อมรับมือการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ เช่นที่เรากำลังพยายามศึกษาและทำความเข้าใจโรคโควิด-19 หรือเชื้อโรคอีกหลายชนิดจากอดีตกาล


ที่มา ENVIRONMAN

https://www.elle.com/culture/movies-tv/a42535471/the-last-of-us-cordyceps-fungus-infection-explained/

https://www.vox.com/culture/2023/1/21/23561106/last-of-us-fungus-cordyceps-zombie-infect-humans

https://www.smithsonianmag.com/science-nature/the-scariest-zombies-in-nature-65517629/

https://www.nbcnews.com/science/cosmic-log/zombie-ants-fight-fungus-fungus-flna752071

https://uk.inaturalist.org/taxa/339550-Entomophthora-muscae
-themomentum


ภาพ Bernard DUPONT/ Frupus/ สวทช. / กรมอุทยานฯ / Roberto García Roa

ร่วมแสดงความคิดเห็น