สมุนไพรพื้นบ้านมีประโยชน์และสรรพคุณมากมาย

มะขามป้อม เป็นสมุนไพรที่ฮิตกันมาตั้งแต่โบราณ เป็นพืชไม้ยืนต้นที่ให้ร่วมเงาและความชุ่มชื้น แถมยังเป็นอาหารและยารักษาโรคได้ดีมากๆ มะขามป้อมลูกเล็กๆ สีเขียวให้รสชาติถึง 5 รสด้วยกันคือ เปรี้ยว หวาน เผ็ดร้อน ขม ฝาด
เด็ดกว่านั้น

ทุกส่วนของต้นมะขามป้อมก็เอามาทำยารักษาได้ทั้งสิ้น ในมะขามป้อม 1 ลูก มีวิตามินซีสูงมากเทียบเท่ากับส้ม 1-2 ผล นับเป็นยาอายุวัฒนะขนานหนึ่ง สามารถกินเป็นผลไม้แก้กระหายนํ้าได้ อีกทั้งเป็นยาบำรุงแก้หวัด แก้ไอ ละลายเสมหะ ขับปัสสาวะ เป็นยาระบาย รักษาเลือดออกตามไรฟัน แถมมีแคลเซียมสูง ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง รักษาไข้จากอากาศเปลี่ยน

ตามตำรับยาไทยเขาเอามะขามป้อมสดคั้นเป็นนํ้าแล้วดื่มวันละ 3-4 ครั้ง ครั้งละ 1-2 ช้อนชา นํ้าคั้นมะขามป้อมมีฤทธิ์เป็นยาเย็นช่วยลดความร้อน และระบายความร้อนออกจากร่างกาย ทำให้ปัสสาวะคล่อง

บำรุงเสียง มะขามป้อมช่วยให้ชุ่มคอ คอไม่แห้ง เสียงสดใสไม่แหบ นักร้องสมัยก่อนจึงเฉือนลูกมะขามป้อมชิ้นหนึ่งอมไว้จนร้องเสร็จเพื่อป้องกันไม่ให้เสียงแหบแห้ง อีกทั้งใช้ละลายเสมหะ กระตุ้นให้หลั่งนํ้าลาย จึงแก้กระหายนํ้าได้ดี

ผมดกดำ ไม่หงอกก่อนวัยที่อินเดียนิยมเอามะขามป้อมมาทำเป็นนํ้ามันบำรุงให้ผมดกดำ รวมถึงป้องกันผมหงอกก่อนวัย และผมร่วง บ้านเราเองก็มีวิธีง่ายๆ เป็นสูตรจากโรงพยาบาลเจ้าพระยา-อภัยภูเบศร โดยนำมะขามป้อมแห้ง 1 กำมือแช่ในนํ้า 1 ขัน ค้างไว้ 1 คืน เมื่อสระผมเสร็จค่อยเอานํ้าแช่มะขามป้อมล้างเป็นนํ้าสุดท้าย ผมจะแข็งแรงและลดปัญหาผมหงอกแก้หวัด ไอ เจ็บคอ ผลมะขามป้อมมีสรรพคุณแก้หวัด แก้ไอได้ดี ใช้มะขามป้อม 15-30 ผล คั้นเอาแต่นํ้าสำหรับดื่มเป็นครั้งคราวสามารถบรรเทาอาการเหล่านี้ได้

บำรุงร่างกายให้แข็งแรงตำราอินเดีย ยกมะขามป้อมให้เป็นผลไม้บำรุงร่างกายได้อย่างยอดเยี่ยม เขาเชื่อกันว่าถ้ากินวันละ 1 ลูกทุกวัน สุขภาพจะสมบูรณ์แข็งแรง เพราะมะขามป้อมบำรุงแทบจะทุกส่วนของร่างกาย ตั้งแต่ผม สมอง ดวงตา คอ หลอดลม ปอด หัวใจ กระเพาะ ลำไส้ ผิวหนัง แก้นํ้าเหลืองเสีย บำรุงเลือดและบำรุงกำลัง ปัจจุบันมีการศึกษาพบว่ามะขามป้อมมีส่วนช่วยลดความดัน ลดนํ้าตาลและไขมันในเลือด