ท่องเที่ยวรอบ “เชียงใหม่-ลำพูน” แอ่วเมืองประวัติศาสตร์ล้านนา

เชียงใหม่ในวันนี้คือเมืองที่เปรียบประดุจกุหลาบงามของแผ่นดินล้านนา นับตั้งแต่เวียงพิงค์ของพญามังรายในอดีตซึ่งได้ถ่ายทอดวัฒนธรรมของล้านนา ตลอดจนศิลปกรรม โบราณสถาน โบราณวัตถุที่สำคัญและยังคงมีให้เห็นอยู่ตราบจนปัจจุบัน

เมื่อใดก็ตามที่ลมหนาวมาเยือนก็จะจุดประกายแต่งแต้มเสน่ห์ของเวียงเชียงใหม่ ดึงดูดให้นักท่องเที่ยวเข้ามาสัมผัสกับสีสันของธรรมชาติ วัฒนธรรมและมิตรภาพของผู้คน

เมื่อมาเที่ยวเชียงใหม่นักท่องเที่ยวจะต้องแวะนมัสการวัดสำคัญในเมืองเชียงใหม่ซึ่งมีมากมาย อาทิเช่น วัดพระสิงห์ วัดเจดีย์หลวง วัดสวนดอก วัดเชียงมั่น วัดแสนฝาง วัดเจดีย์เหลี่ยม วัดเจ็ดยอด เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีสถานที่น่าสนใจอื่น ๆ ได้แก่ เวียงกุมกาม หอศิลปวัฒนธรรมเมืองเชียงใหม่ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นพระเจ้าติโลกราช

ในยามค่ำคืนหากพักในตัวเมืองก็มีร้านอาหารนานาชนิดที่เปิดให้บริการ แต่ถ้าหากว่าอยากเปลี่ยนบรรยากาศไปลิ้มรสอาหารพื้นเมืองก็มีให้เลือกหลายร้าน ก่อนที่จะไปซื้อหาของที่ระลึกของฝากที่ย่านไนท์บาร์ซ่า หรือไปฟังดนตรีเพราะ ๆกับบรรยากาศแถว ๆ ริมดอยริมน้ำ ย่านวัดเกต ถ.เจริญราษฏร์ก็น่าสนใจไม่น้อยหากคุณเป็นคนที่ชอบบรรยากาศในยามค่ำคืน

แต่ถ้าขับรถออกจากตัวเมือง มีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจก็มีมากมายโดยอาจเริ่มต้นจากเส้นทางสายตะวันตก (ดอยสุเทพ) นักท่องเที่ยวสามารถเยี่ยมชมพิพิธภัรฑ์สถานแห่งชาติเชียงใหม่ พิพิธภัณฑ์แมลงและมรดกธรรมชาติ สถาบันวิจัยชาวเขา หากนักท่องเที่ยวจะไปนมัสการวัดพระธาตุดอยสุเทพ นักท่องเที่ยวสามารถแวะเที่ยวชมสวนรุกขชาติห้วยแก้ว สวนสัตว์เชียงใหม่ ก่อนแวะนมัสการอนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย วัดพระบรมธาตุดอยสุเทพ หลังจากนั้นจึงเดินทางต่อไปยังพระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์และหมู่บ้านม้งดอยปุย

หากขับรถออกไปตามเส้นทางสายใต้ (สาย 108) เชียงใหม่ – หางดง ผู้ที่ชื่นชอบเครื่องเงินสามารถแวะไปชมหมู่บ้านทำเครื่องเงินบ้านวัวลาย ส่วนนักท่องเที่ยวท่านใดที่สนใจรสชาติของอาหารพื้นเมืองที่เรียกว่า “ขันโตก” พร้อมชมการแสดงฟ้อนพื้นเมืองก็ลองแวะไปที่ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหม่ ห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ไปอำเภอหางดง ประมาณ 9 กม. เป็นหมู่บ้านเครื่องปั้นดินเผาเหมืองกุง และบ้านถวายซึ่งเป็นหมู่บ้านที่มีชื่อเสียงในด้านผลิตภัณฑ์ไม้แกะสลักที่ขึ้นชื่อของเชียงใหม่

ขับรถต่อไปตามถนนมุ่งหน้าสู่อำเภอจอมทอง นักท่องเที่ยวก็สามรถแวะพักผ่อนกับแหล่งท่องเที่ยวทางธรรชาติมากมาย เช่น น้ำตกแม่ยะ ซึ่งเป็นน้ำตกขนาดใหญ่ที่สุดของเชียงใหม่ ก่อนจะเดินทางไปนมัสการพระธาตุเขาน้อยและวัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร และเดินทางต่อไปยังเส้นทางสาย 1009 (ดอยอินทนนท์) มีน้ำตกแม่กลางก่อนจะขับรถขึ้นไปยังดอยยอดอินทนนท์ ตลอดเส้นทางก็มีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงามหลายแห่ง อาทิเช่น ถ้ำบริจินดา น้ำตกวชิรธาร เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติอ่างกา ยอดดอยอินทนนท์ และเมื่อไปถึงยอดดอยก็ไม่ควรพลาดแวะชมสถานีโครงการหลวงดอยอินทนนท์และพระมหาธาตุนภเมธนีดล พระมหานภพลภูมิศิริ ซึ่งกองทัพอากาศร่วมกับพสกนิกรชาวไทยได้สร้างถวายเป็นพระราชกุศล เทิดพระเกียรติแด่องค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ

นอกจากนั้นบนดอยอินทนนท์ยังมีเส้นทางสาย 1192 เข้าสู่อำเภอแม่แจ่ม ก็มีแหล่งท่องเที่ยวมากมาย เช่น น้ำตกแม่ปาน และ น้ำตกห้วยทรายเหลือง ส่วนผู้ที่นิยมผ้าพื้นเมืองก็ไม่ควรพลาดชมหมู่บ้านผ้าซิ่นตีนจก หรือจะแวะเข้าไปชมโบสถ์กลางน้ำและวิหารเก่าแก่ภายในวัดพุทธเอ้น และอีกหลายวัดที่งดงามของอำเภอแม่แจ่ม

เราลองมาดูเส้นทางสายเหนือดูบ้าง (เส้น 107) เริ่มต้นจากอำเภอแม่ริม มีพิพิธภัณฑ์ชาวเขา พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์ แต่หากเลี้ยวซ้ายบริเวณสามแยกสะเมิง (ทางสาย 1096) มีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจมากมาย เช่น ฟาร์มกล้วยไม้ ฟาร์มผีเสื้อ ฟาร์มงูแม่สา ปางช้างแม่สา สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เมื่อขับรถเข้าสู่ถนนสายเชียงใหม่ – ฝาง ทางขวามือมีทางแยกเข้าเขื่อนแม่งัดสมบูรณ์ชล ซึ่งมีที่พัก ร้านอาหารไว้คอยบริการนักท่องเที่ยว
เมื่อมาถึงแยกแม่มาลัยมีทางเลี้ยวไปอำเภอปาย ก็อาจแวะเข้าไปยังโป่งเดือดป่าแป๋ ซึ่งมีน้ำพุร้อนที่สุดและสูงที่สุดในปประเทศไทย ส่วนนักท่องเที่ยวที่ชอบอากาศหนาวและต้องการชมทะเลหมอกในยามเช้า ก็สามารถเข้าเที่ยวที่อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง ย้อนกลับมาสู่เส้นทางสายเชียงใหม่ – ฝาง มีแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญมากมาย จากแม่แตงมุ่งหน้าสู่เชียงดาวระยะทางประมาณ 20 กว่ากิโลเมตร ท่านสามารถพบเห็นเทือกดอยหลวงเชียงดาว ซึ่งเป็นยอดดอยที่สูงเป็นอันดับ 3 ของประเทศคือ 2,195 ม.จากระดับน้ำทะเลปานกลาง ดอยหลวงเชียงดาวเป็นเทือกเขาหินปูนรูปกรวยคว่ำ มีความหลากหลายทางชีวภาพมาก

ดอยหลวงเชียงดาวอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า มีสัตว์ป่าและพืชพรรณเฉพาะถิ่นอยู่มาก ก่อนเดินทางขึ้นไปบนดอยหลวงนักท่องเที่ยวจะต้องขออนุญาตเพื่อใช้พื้นที่ในการศึกษาธรรมชาติจากเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดอยเชียงดาวทุกครั้ง โดยเฉพาะในฤดูหนาวจะมีผู้คนเดินทางขึ้นไปบนดอยหลวงเชียงดาวเป็นจำนวนมาก

ใกล้กับดอยหลวงเชียงดาวเป็นที่ตั้งของถ้ำเชียงดาว ซึ่งเป็นถ้ำขนาดใหญ่ที่มีหินงอกหินย้อยที่สวยงามเกิดขึ้นจากการรังสรรค์ของธรรมชาติมานานนับพันปี บางแห่งเป็นซอกหลืบเมื่อฉายไฟจะมีประกายระยิบระยับ สามารถจินตนาการเป็นรูปต่าง ๆ ได้ เช่น รูปม้า รูปไก่ รูปงวงช้าง เป็นต้น ภายในถ้ำจะมีเส้นทางเดินชมถ้ำอยู่หลายเส้นทางซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถเช่าตะเกียงและผู้นำทางไปในอัตรา 100 บาทต่อ 7-8 คน

จากเชียวดาวไปถึงฝางระยะทางประมาณ 70 กิโลเมตรถนนในช่วงนี้เป็นภูเขาสูง ทางจะวกวนอยู่ในเทือกเขา เส้นทางจากเชียงดาวไปอำเภอฝางบางช่วงจะลัดเลาะไปตามลำน้ำปิง พอใกล้ถึงเขตฝางจะเป็นแอ่งที่ราบ บริเวณสองข้างทางส่วนใหญ่เป็นพื้นที่เกษตรกรรมปลูกกระเทียมและพืชผักเมืองหนาวต่าง ๆ สถานที่ท่องเที่ยวในอำเภอฝางที่ขึ้นชื่อได้แก่ บ่อน้ำร้อนฝาง ซึ่งมีนักท่องเที่ยวนิยมเดินทางมาเยือนเป็นจำนวนมาก บ่อน้ำร้อนฝางจะอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติแม่ฝางกับวนอุทยานบ่อน้ำร้อนฝางและพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติลุ่มน้ำฝาง

บ่อน้ำร้อนฝางเป็นบ่อน้ำร้อนธรรมชาติ เกิดจากความร้อนใต้พิภพ มีทั้งบ่อผุดและน้ำพุร้อนที่มีไอน้ำพุขึ้นสูงถึง 40 เมตร อุณหภูมิของน้ำผิวดินประมาณ 90-100 องศาเซลเซียส ซึ่งสามารถต้มไข่ให้สุกได้ภายในเวลาเพียง 5-10 นาที นอกจากนั้นภายในบ่อน้ำร้อนฝางยังมีบริการอาบน้ำแร่ด้วย

ในพื้นที่อำเภอฝางยังมีสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่ถือได้ว่าสวยงามและบริสุทธิ์ก็คือ ดอยผ้าห่มปก ซึ่งนับเป็นดอยสูงเป็นอันดับ 2 ของประเทศคือสูง 2,285 เมตรจากระดับน้ำทะเล เป็นรองเฉพาะแค่ดอยอินทนนท์เท่านั้น บนยอดดอยผ้าห่มปกจะเป็นทุ่งโล่งเกิดจากสภาพธรณีวิทยาที่มีชั้นดินตื้น ประกอบกับอากาศที่มีลมกระโชกแรงตลอดปี จากบริเวณยอดดอยนักท่องเที่ยวสามารถมองเห็นทิวทัศน์ที่สวยงามและเห็นถนนบนสันเขาขนานไปกับชายแดนไทย – พม่าอย่างชัดเจน

บริเวณดอยผ้าห่มปกมีสภาพเป็นป่าดงดิบเขา มีพืชพรรณที่น่าสนใจหลายชนิด ทั้งเฟิน กล้วยไม้และต้นไม้จำพวกแมกโนเลีย เช่น มณฑาดอย เป็นพืชอาหารของหนอนผีเสื้อหลายชนิดอาทิ ผีเสื้อไกเซอร์, ผีเสื้อหางติ่งแววเลือน ซึ่งเป็นผีเสื้อประจำถิ่นที่หายาก นอกจากนั้นบนดอยผ้าห่มปกยังเป็นสถานที่เหมาะสำหรับการดูนกอีกด้วย

เส้นทางจากอำเภอฝางไปถึงท่าตอนไม่ไกลนักประมาณ 24 กิโลเมตรขับรถ 20 นาทีก็จะถึง ท่าตอนเป็นชายแดนติดกับประเทศพม่ามีแม่น้ำกกเป็นแนวพรมแดน ในอดีตบริเวณนี้ถือได้ว่าเป็นจุดสิ้นสุดทางหลวงแผ่นดิน หากจะเดินทางต่อไปยังจังหวัดเชียงรายจะต้องนั่งเรือหางยาวล่องไปตามแม่น้ำกกใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมง กิจกรรมการท่องเที่ยวหลักของท่าตอนก็คือ การล่องเรือชมทิวทัศน์สองฝั่งของแม่น้ำกก โดยเฉพาะในฤดูหนาวจะเห็นไอหมอกปกคลุมป่าสองข้างทางสวยงามมาก หากนักท่องเที่ยวต้องการจะขึ้นไปชมวิวของท่าตอนก็สามารถขับรถขึ้นไปจากวัดท่าตอนผ่านพระพุทธรูปองค์ขาว, พระนาคปรก, พระบรมธาตุรัชมังคลาจารย์สมานฉันท์จนถึงลานประดิษฐานพระอิ่มตลอดกาล จากบริเวณนี้สามารถมองเห็นทิวทัศน์ตัวเมืองท่าตอนมีแม่น้ำกกไหลผ่านได้อย่างสวยงาม ส่วนอีกฟากหนึ่งก็เป็นพื้นที่ของประเทศพม่า ว่ากันว่าในช่วงฤดูหนาวจะมีไอหมอกปกคลุมคล้ายกับทะเลหมอกสวยงามไม่แพ้ทะเลหมอกที่อื่น ๆ

ส่วนเส้นทางสายตะวันออก (สาย 1006) เชียงใหม่ – สันกำแพง ขับรถไปจากตัวเมืองเพียง 9 กม. ก็จะถึงหมู่บ้านทำร่มบ้านบ่อสร้าง ซึ่งเป็นหมู่บ้านทำร่มที่ใหญ่ที่สุดและมีชื่อเสียงของเชียงใหม่ นักท่องเที่ยวสามารถชมขั้นตอนการทำร่มและซื้อผลิตภัณฑ์เป็นของที่ระลึกได้อีกด้วย แต่หากขับรถเลยไปอีก 4 กม. ก็จะถึงอำเภอสันกำแพง เป็นอำเภอที่มีชื่อเสียงในการทอผ้าไหมและผ้าฝ้ายเป็นสินค้าที่มีคุณภาพและราคาถูก หากนักท่องเที่ยวที่ชอบการอาบน้ำแร่ก็ไม่ควรพลาดเข้าชมน้ำพุร้อนสันกำแพง ซึ่งบริเวณรอบ ๆ มีธรรมชาติที่สวยงามและมีดอกไม้นานาพันธุ์

ไม่ไกลจากน้ำพุร้อนสันกำแพง เป็นหมู่บ้านแม่กำปอง ซึ่งเป็นหมู่บ้านโฮมสเตย์ที่ได้รับรางวัลชนะเลิศของภาคเหนือ มีธรรมชาติและวิถีชีวิตของชาวบ้านไว้ให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัส

นอกจากนั้นยังมีสถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่อยู่ไม่ไกลจากเชียงใหม่ไปทางใต้ ใช้เส้นทาง 106 เชียงใหม่ – ลำพูน เพียง 20 กม.ก็จะถึงเมืองวัฒนธรรมลำพูน ซึ่งเป็นเมืองเก่าแก่ที่สุดในภาคเหนือ

ลำพูน เดิมมีชื่อว่า นครหริภุญชัย มีกษัตริย์ครองเมืองหลายราชวงศ์จนมาถึงสมัยธนบุรี เจ้ากาวิละได้รับการสนับสนุนจากพระเจ้ากรุงธนบุรีทำการชับไล่พม่าออกจากล้านนาได้สำเร็จ พระเจ้ากาวิละจึงได้ครองเมืองเชียงใหม่และให้เจ้าคำฝั้นน้องชายไปครองเมืองลำพูน ในสมัยรัตนโกสินทร์ ลำพูนมีฐานะเป็นเมืองขึ้นมีเจ้าครองนครสืบต่อกันมาจนถึงพลตรีเจ้าจักรคำขจรศักดิ์เป็นเจ้าผู้ครองนครองค์สุดท้าย

จากเชียงใหม่ขับรถล่องมาตามทาง ก่อนเข้าเมืองลำพูน ต้องแวะไปชมเจดีย์เหลี่ยมแบบพุทธคยา ชื่อ สุวรรณจังโกฏ หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า กู่กุด ที่วัดจามเทวี เชื่อกันว่าภายในบรรจุอัฐิของพระนางจามเทวีปฐมกษัตริย์แห่งนครหริภุญไชย เมื่อเข้ามาถึงตัวเมืองแวะเข้าไปไหว้พระที่วัดพระธาตุหริภุยชัยวรมหาวิหาร วัดนี้ถือได้ว่าเป็นจุดเริ่มต้นของพุทธศาสนาในแผ่นดินล้านนา วัดนี้มีจุดที่น่าสนใจมากมาย เช่น ซุ้มประตูโขง วิหารหลวง องค์พระธาตุ เยื้องกับวัดพระธาตุหริภุญชัยเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ ภายในมีการจัดแสดงวัตถุโบราณสมัยหริภุญไชยและสมัยล้านนา ตรงข้ามกับวัดพระธาตุหริภุญชัยมีวัดพระยืน หรือชื่อเดิมพฤทธมหาสถานพระเจดีย์ เป็นเจดีย์ทรงมณฑปคล้ายกับอานันทเจดีย์ที่เมืองพุกาม ประเทศพม่าและเจดีย์ป่าสักที่อำเภอเชียงแสน

ใกล้กับวัดพระยืนมีหมู่บ้านหัตถกรรมผ้าฝ้ายยกดอกบ้านเวียงยอง เป็นหมู่บ้านที่มีชื่อเสียงในการทอผ้าโบราณของลำพูน จนเป็นสินค้าโอท็อประดับ 5 ดาว

หากมีเวลาลองขับรถไปชมสถานที่ต่างๆในเมืองเช่น กู่ช้าง เป็นสุสานช้างศึกคู่บารมีพระนางจามเทวี วัดมหาวัน ตำนานว่าสร้างขึ้นสมัยพระนางจามเทวีขึ้นครองเมืองหริภุญชัย เป็นต้นตำนานของพระรอดวัดมหาวันหนึ่งในพระเครื่องเบญจภาคี

ลำพูนยังมีสถานที่ท่องเที่ยวที่ขึ้นชื่ออีกหลายแห่ง เช่น อำเภอป่าซาง เป็นอำเภอที่มีชื่อในการทอผ้าฝ้าย ปัจจุบันมีร้านค้าจำหน่ายผ้าฝ้ายทอมือของอำเอป่าซางตั้งสองข้างถนน แต่หากนักท่องเที่ยวที่ชอบงานปฏิมากรรมเกี่ยวกับธรรมะและพุทธศาสนาก็แวะเข้าซอยข้างตลาดป่าซาง ประมาณ 500 เมตรก็จะพบอุทยานธรรมะแกลเลอรี่ รอบ ๆ อาคารมีแบบจำลองปฏิมากรรม โดยศิลปินแห่งชาติอินสนธิ์ วงศ์สาม

ออกจากป่าซางมาราว ๆ 6 กม. ตามถนนเส้นทางป่าซาง – ลี้ เลี้ยวซ้ายเข้าไปชมวัดพระพุทธบาทตากผ้า ปูชนียสถานที่สำคัญแห่งหนึ่งของลำพูน ตามตำนานการสร้างวัดเล่าว่าพระพุทธองค์เคยเสด็จมาประทับที่นี่แล้วทรงนำจีวรออกตากกับผาหิน จากนั้นจึงอธิษฐานเหยียบพระบาทประดิษฐานรอยไว้บนผาลาดซึ่งเป็นที่ตั้งของวัดในปัจจุบัน

หากมีเวลา 2 – 3 วัน ลองขับรถท่องเที่ยวรอบล้านนา เชียงใหม่ ลำพูน ดู นอกจากจะเป็นการเปลี่ยนบรรยากาศของการท่องเที่ยวแล้ว ยังเป็นการสัมผัสถึงวิถีชีวิต ประเพณีวัฒนธรรมของชาวล้านนาได้ดีไม่น้อย

จักรพงษ์ คำบุญเรือง
[email protected]