ศึกษาวัฒนธรรมจีนยูนาน เที่ยวอำเภอฝาง เชียงใหม่

ท่ามกลางสภาพอากาศที่หนาวเย็นทางภาคเหนือระยะนี้ แหล่งท่องเที่ยวหลายแห่งเต็มไปด้วยนักท่องเที่ยวจากทั่วสารทิศที่เดินทางมาเยือน โดยเฉพาะจังหวัดเชียงใหม่ ที่ขึ้นชื่อในเรื่องของการท่องเที่ยวทางธรรมชาติรวมไปถึงแหล่งรวบรวมศิลปะวัฒนธรรมต่างๆ ก็เป็นที่นิยมไม่แพ้กัน ทุกทิศทั่วถิ่นฯ วันนี้ จะพาไปศึกษาวัฒนธรรมจีนยูนาน ที่บ้านยาง ตำบลแม่งอน อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่

เส้นทางที่เราจะไปนั้น เป็นเส้นทางที่หลายคนคุ้นเคย บ้านยาง เป็นหมู่บ้านที่มีเรื่องราว มีความสัมพันธ์กลมเกลียวแน่นแฟ้นในชุมชน แม้ต่างชนชาติต่างภาษา ก่อนที่จะเที่ยวชมในหมู่บ้าน ส่วนใหญ่ผู้ไปเยือนจะต้องแวะชมพิพิธภัณฑ์โรงงานหลวงที่ 1 (ฝาง) จัดตั้งขึ้นเพื่อตอบสนองวัตถุประสงค์ในการเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงการศึกษา ด้านอุตสาหกรรมการเกษตรแปรรูป และเป็นสถานที่รวบรวมและจัดแสดงแนวพระราชดําริในการพัฒนาอย่างยั่งยืน ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ย้อนอดีตไปไม่นาน ได้เกิดเหตุภัยพิบัติน้ำท่วมและดินโคลนถล่มครั้งใหญ่ เมื่อวันที่ 8 และ 9 ตุลาคม พ.ศ.2549 สร้างความเสียหายให้กับพื้นที่ในตําบลแม่งอน และตําบลแม่ข่า อําเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ อย่างมากซึ่งรวมถึงโรงงานแห่งนี้ที่ได้รับความเสียหายเกือบทั้งหมด แต่หลังจากนั้นก็ได้รับการฟื้นฟูขึ้นใหม่ตามพระราชดำริ ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ที่ได้เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรพื้นที่ และมีพระกระแสรับสั่ง ให้จัดตั้งโรงงานขึ้นใหม่ โดยภายในนั้นมีกิจกรรมที่น่าสนใจให้เยี่ยมชมมากมาย อาทิเช่น นิทรรศการที่จัดแสดงวัตถุสะสม อันเป็นสิ่งของจากชาวบ้านชุมชนบ้านยาง ที่บริจาคให้นำมาจัดแสดงภายในผ่าน พิพิธภัณฑ์โรงงานหลวงที่ 1 (ฝาง) นิทรรศการซึ่งจัดแสดงภาพถ่าย ขั้นตอนกระบวนการผลิตของโรงงานหลวง และภาพถ่ายสมัยที่ในหลวงเสด็จเยี่ยมราษฎรในพื้นที่ภาคเหนือ เหล่านี้เป็นต้น

ด้วยพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่มีพระราชประสงค์จะ “ช่วยชาวเขา ช่วยชาวเรา ช่วยชาวโลก” และทรงต้องการพัฒนาความเป็นอยู่ของพสกนิกรในท้องถิ่นทุรกันดารให้อยู่ดีกินดี จึงเกิดเป็น “โครงการหลวง” ที่ส่งเสริมให้ราษฎรเพาะปลูกทำการเกษตร จำพวกผักและผลไม้เมืองหนาว แทนการปลูกฝิ่นที่มีมาแต่ดั้งเดิม หลังน้ำป่าจากเทือกเขาสูง มาพร้อมก้อนหินขนาดยักษ์ ซากต้นไม้นับไม่ถ้วน ไหลถล่มหมู่บ้านยาง

จากวิกฤติครั้งนั้น นับเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญ เมื่อชาวบ้านยางร่วมแรงร่วมใจฟื้นเศรษฐกิจท้องถิ่น พัฒนาชุมชนสู่แหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ นำเสนอวัฒนธรรมงดงาม และอาหารท้องถิ่นแบบ “จีนยูนาน” ให้นักท่องเที่ยวได้ลิ้มลอง ปลุกการค้าขายกลับมาคึกคักและคุณภาพชีวิตดียิ่งขึ้น คืนรอยยิ้มสู่ชาวบ้านยางอีกครั้ง ที่หมู่บ้านยางมีประมาณ 200 ครัวเรือน ประชากรประมาณ 1,200 คน เป็นชุมชนเล็กๆ รู้จักคุ้นหน้าคุ้นตากันแทบทุกคน ใช้ชีวิตแบบเงียบสงบ มีรายได้จากการทำเกษตร จากการร่วมมือร่วมใจของชาวบ้านยาง พวกเขาเลือกจะนำเสนอจุดเด่นเรื่องวัฒนธรรมจีนยูนาน โดยเฉพาะอาหารแบบพื้นถิ่น ด้วยการส่งเสริมให้ชาวบ้านที่มีความพร้อม และมีฝีมือปลายจวัก ทำอาหารต้นตำรับต่างๆ มาขายนักท่องเที่ยว เมื่อเดินเที่ยวชมในหมู่บ้าน จะได้เห็นวิถีชีวิต การทำขนมข้าวซอยตัด เส้นบะหมี่ ฯลฯ ซึ่งมีนักท่องเที่ยวทั้งไทยและต่างชาติ มาเที่ยวมากขึ้นเรื่อยๆ ช่วยให้เศรษฐกิจในท้องถิ่นดีขึ้นโดยลำดับ

หมู่บ้านยาง ที่นี่มีเอกลักษณ์เด่นด้านวัฒนธรรม ความหลากหลายของเชื้อชาติ และศาสนาสูงมาก แต่อยู่กันได้อย่างสงบสุข อากาศเย็นสบาย คนมีมิตรไมตรี ผู้สนใจไปเยือน สอบถามข้อมูลการท่องเที่ยวได้ที่ฝ่ายพัฒนาสังคมและการท่องเที่ยว องค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่ ที่เบอ ร์053-998333 ต่อ 208 และ 211 และ www.chiangmaipao.go.th