ราชพิธีพืชมงคล-แรกนาขวัญ มงคลเริ่มสู่ฤดูกาลเพาะปลูก

ปีนี้ ปฏิทินหลวงกำหนดวันพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ซึ่งประกอบด้วยพระราชพิธี 2พิธีรวมกัน คือ พระราชพิธีพืชมงคล อันเป็นพิธีสงฆ์ ประกอบพระราชพิธี ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
จัดขึ้นในวันพฤหัสบดีที่ 11 พฤษภาคม 2560 ตั้งแต่เวลา 15.00 น. และถือเป็นวันเกษตรกรด้วย
พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ (วันไถหว่าน) อันเป็นพิธีพราหมณ์ จะมีขึ้นในวันศุกร์ที่ 12 พฤษภาคม 2560 ฤกษ์ไถหว่านระหว่างเวลา เวลา 08.19 – 08.59 น. ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง

ปี2560 นายธีรภัทร ประยูรสิทธิ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ยังคงทำหน้าที่พระยาแรกนา ส่วน เทพีคู่หาบทอง ได้แก่ นางสาวนันทินี ทองคงเหย้า นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ กรมส่งเสริมการเกษตร นางสาวฉมาพันธ์ สุพรมอินทร์ นักวิชาการตรวจสอบบัญชีปฏิบัติการ กรมตรวจบัญชีสหกรณ์

เทพีคู่หาบเงิน ได้แก่ นางสาว นันทวัน สุวรรณสถิตย์ นักวิชาการสิ่งแวดล้อมชำนาญการ กรมชลประทาน นางสาวพรพิมล ศิริการ นักวิชาการเกษตรชำนาญการ กรมส่งเสริมการเกษตร คู่เคียง มี 16 ราย และผู้เชิญเครื่องอิสริยยศ 4 ราย พระโคแรกนา ได้แก่ พระโคเพิ่ม พระโคพูล พระโคสำรอง ได้แก่ พระโคพอ และ พระโคเพียง

ก่อนเริ่มพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ พระยาแรกนาจะตั้งสัตยาอธิษฐาน หยิบผ้านุ่ง ถ้าหยิบได้ผ้า 4 คืบ พยากรณ์ว่า น้ำจะมากสักหน่อย นาในที่ดอนจะได้ผลบริบูรณ์ดี นาในที่ลุ่มอาจจะเสียหายบ้างได้ผลไม่เต็มที่ ถ้าหยิบได้ผ้า 5 คืบ พยากรณ์ว่า น้ำในปีนี้จะมีปริมาณพอดี ข้าวกล้าในนาจะได้ผลบริบูรณ์และผลาหาร(ลูกไม้) มังสาหาร(เนื้อสัตว์) จะอุดมสมบูรณ์ดี ถ้าหยิบได้ผ้า 6 คืบ พยากรณ์ว่า น้ำจะน้อย นาในที่ลุ่มจะได้ผลบริบูรณ์ดี แต่นาในที่ดอนจะเสียหายไม่ได้ผลเต็มที่
หลัง เสี่ยงทายผ้านุ่งแล้ว ก็จะเริ่มประกอบพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ โดยพระยาแรกนาจับหางคันไถด้วยมือข้างหนี่ง ส่วนมืออีกข้างหนึ่งก็จะถือพระแสงปฏัก เดินไถดะ 3 รอบ ในระหว่างนั้นราชบัณฑิตจะพรมน้ำพระพุทธมนต์ลงบนพื้นดิน ในรอบที่ 4 พระยาแรกนาจะเริ่มหว่านเมล็ดข้าวจนครบ 3รอบ ต่อจากนั้นจะทำการไถกลบอีก 3 รอบ รวมทั้งสิ้นเป็นจำนวน 9 รอบ พนักงานปลดแอกออกจากพระโค พระยาแรกนา พร้อมเทพี กลับไปโรงพิธีพราหมณ์
หลังจากนั้นจะเป็นพิธีตั้งเลี้ยงพระโค โดยจะเสี่ยงทาย ของกิน 7 สิ่ง ได้แก่ ข้าวเปลือก ข้าวโพด ถั่วเขียว งา เหล้า น้ำ และหญ้า โหรหลวงจะทำนาย ตามที่พระโคกิน

0..พิธีเสี่ยงทาย 
ถ้ากินข้าวหรือข้าวโพด พยากรณ์ว่า ธัญญาหาร (ข้าว) ผลาหาร จะบริบูรณ์ดี
ถ้ากินถั่วหรือ งา พยากรณ์ว่า ผลาหาร ภักษาหาร(อาหารที่กินประจำ) จะอุดมสมบูรณ์ดี
ถ้ากินน้ำหรือ หญ้า พยากรณ์ว่า น้ำท่าจะบริบูรณ์พอสมควร ธัญญาหาร ผลาหาร ภักษาหาร มังสาหาร จะอุดมสมบูรณ์ดี
ถ้ากินเหล้า พยากรณ์ว่า การคมนาคมจะสะดวกขึ้น การค้าขายกับต่างประเทศดีขึ้น ทำให้เศรษฐกิจรุ่งเรือง

พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ หรือที่นิยมเรียกกันสั้น ๆ ว่า พิธีแรกนา จะจัดขึ้นในราวเดือนหกของทุกปี ซึ่งเป็นระยะเหมาะสมที่จะเริ่มต้นการทำนาอันเป็นอาชีพหลักของประชาชนคนไทย เพื่อความเป็นสิริมงคล และบำรุงขวัญเกษตรกรให้เกิดความมั่นใจในการเพาะปลูก
ในปีนี้กรมการข้าวซึ่งดำเนินการปลูกข้าว ณ แปลงนาทดลองในโครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดาในฤดูนาปี 2559 ได้ขอพระราชทานพันธุ์ข้าวทรงปลูกพระราชทานทั้งข้าวนาสวนและข้าวไร่น 11 พันธุ์ เพื่อใช้ในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประจำปี 2560 ประกอบด้วย ข้าวนาสวน 8 พันธุ์ (พันธุ์ขาวดอกมะลิ 105, พันธุ์ปทุมธานี1, พันธุ์สังข์หยดพัทลุง, พันธุ์กข41, พันธุ์กข57, พันธุ์กข61, พันธุ์กข6, และพันธุ์ทับทิมชุมแพ) และ ข้าวไร่ 3 พันธุ์ (พันธุ์ดอกพะยอม, พันธุ์ซิวแม่จัน และพันธุ์ลืมผัว)
โดย เมล็ดพันธุ์ข้าวเปลือกที่นำเข้าในพระราชพิธีมีน้ำหนักรวม 2,865 กิโลกรัม และจัดเป็น ” พันธุ์ข้าวทรงปลูกพระราชทาน” บรรจุในซองพลาสติกแจกจ่ายให้พสกนิกร ประชาชนผู้สนใจ และชาวนาทั่วประเทศรับไปเป็นมิ่งขวัญและสิริมงคล ตามประเพณีนิยม เพื่อให้เป็นไปตามพระราชประสงค์สืบไป