มัณฑะเลย์…อดีตราชธานีของพม่า

ประเทศเมียนม่า หรือพม่านับเป็นประเทศที่มีพรมแดนใกล้ชิดติดกับไทย และอาจเรียกได้ว่าเป็นประเทศเดียวที่มีเรื่องราวเกี่ยวข้องกับสยาม ทั้งด้านประวัติศาสตร์ การเมือง เศรษฐกิจ ด้วยความที่พม่าถูกมองว่าเป็นประเทศที่ปกครองด้วยระบบคอมมิวนิสต์ มีการต่อสู้เรียกร้องความเป็นประชาธิปไตยมาตลอดเวลากว่า 30 ปี จนระยะหลังทำให้ประเทศพม่าถูกละเลยจากนักท่องเที่ยว ทั้ง ๆ ที่ในความเป็นจริงพม่านับเป็นดินแดนแห่งประวัติศาสตร์ เป็นอู่อารยธรรมในอุษาคเนย์ และมีแหล่งท่องเที่ยวทางศิลปวัฒนธรรมอีกมากมายที่รอให้นักท่องเที่ยวเข้าไปสัมผัส

ภายหลังจากพม่าได้เปิดเสรีด้านการท่องเที่ยว ด้วยการยกเลิกค่า F.E.C. (FOREIGN EXCHANGE CERTIFICATE) ทำให้นักท่องเที่ยวสามารถอยู่ในพม่าได้นานถึง 4 สัปดาห์ โดยขอวีซ่าจากสถานทูตพม่าในประเทศไทย ส่งผลให้นักลงทุนและนักท่องเที่ยวเดินทางเข้ามาเยือนประเทศพม่ามากขึ้น นักเดินทางผู้เคยเดินทางเข้าออกพม่าต่างลงความเห็นว่า คงไม่มีช่วงเวลาใดที่เหมาะสมจะมาเที่ยวพม่าไปยิ่งกว่าเวลานี้อีกแล้ว

หัวเมืองสำคัญที่เป็นอู่อารยธรรมและกรุสมบัติทางการท่องเที่ยว รวมอยู่ทางภาคเหนือและภาคกลาง โดยเฉพาะที่พุกามและมัณฑะเลย์เกือบทั้งหมด

มัณฑะเลย์ อดีตราชธานีแห่งสุดท้ายของพม่าก่อนตกเป็นอาณานิคมของอังกฤษ แม้มัณฑะเลย์จะเคยเป็นยุคทองของพุทธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมแบบพม่า แต่ด้วยความเป็นเมืองธุรกิจการค้าในดินแดนตอนเหนือของพม่าปัจจุบัน โดยเฉพาะการเป็นตลาดใหญ่ของอัญมณีที่หลั่งไหลมาจากรัฐกะฉิ่นซึ่งอยู่ทางเหนือสุด มัณฑะเลย์จึงพลุกพล่านไปด้วยนักธุรกิจและนักท่องเที่ยวที่ต้องการสัมผัสจิตวิญญาณของพม่า เมื่อครั้งเคยรุ่งเรืองด้วยพระราชวังไม้สักทองและความปรารถนาอันแรงกล้าที่จะมาปิดทองหรือทำบุญที่วัดยะไข่ หรือวัดมหามุณี อันเป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธมหามุณี หนึ่งในห้าของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำประเทศพม่า

เมืองมัณฑะเลย์ เคยเป็นราชธานีของเขตพม่าตอนบน แต่กลับมาอายุเก่าแก่ไม่ถึง 150 ปี และยังเป็นเพียงหนึ่งในไม่กี่เมืองของพม่าที่ยังคงใช้ชื่อเดิมเรื่อยมาโดยไม่เปลี่ยนแปลง ชื่อมัณฑะเลย์ ฟังดูเก่าแก่โบราณพอ ๆ กับแม่น้ำเอยาวดี หรือ อิระวดี ที่ทอดสายไหลเอื่อยผ่านตัวเมืองแห่งนี้ เสน่ห์ของเมืองมัณฑะเลย์อยู่ที่การเป็นราชธานีแห่งสุดท้ายของระบอบกษัตรย์พม่า ก่อนจะย้ายเมืองหลวงไปอยู่ย่างกุ้ง กระทั่งตกเป็นเมืองขึ้นของอังกฤษในเวลาต่อมา

ปัจจุบันมัณฑะเลย์เป็นเมืองใหญ่อันดับสองรองจากย่างกุ้ง และเป็นเมืองศูนย์กลางการค้าธุรกิจและตลาดอัญมณีของพม่าตอนเหนือ แต่กระนั้นในวงล้อมของตึกรามที่ติดจานดาวเทียมบนหลังคา มัณฑะเลย์จึงมีงานสถาปัตยกรรมแบบเครื่องไม้ ระดับสุดยอดอย่างวิหารทองคำที่วัดชเวนันดอ อีกทั้งมัณฑะเลย์เคยเป็นศูนย์กลางแห่งพุทธศาสนาของโลกยุคหนึ่ง ซึ่งปรากฏร่องรอยการชำระพระไตรปิฏก ครั้งที่ 5 ที่วัดกุโสดอ ทำให้เราเห็นกับตาจากแผ่นหินอ่อนจารึกหลักธรรมในพุทธศาสนาทั้ง 729 แผ่น อันเป็นเหตุให้หนังสือกินเนสบุ๊คต้องจารึกว่า นี่คือหนังสือที่ใหญ่ที่สุดของโลกก็ว่าได้
นี่เป็นเพียงเรื่อวราวบางส่วนของประเทศพม่า หากนักท่องเที่ยวต้องการเข้าไปสัมผัสดินแดนประวัติศาสตร์ อู่อารยธรรมแห่งอุษาคเนย์ สามารถเดินทางไปเยือนประเทศพม่าได้ ปัจจุบันการเดินทางไปมัณฑะเลย์ – พุกาม ไม่ได้ยากอย่างที่คิด ใช้เวลาไม่นาน จะไปแบบแบ็คแพคหรือแบบกรุ๊ปทัวร์ก็ได้ทั้งนั้น ค่าใช้จ่ายก็ไม่แพง อัตราแลกเปลี่ยนเงินพม่า 1 บาท เท่ากับ 32 จั๊ต และมีหลายบริษัทเปิดกิจการท่องเที่ยวไปประเทศพม่า

 แหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญในเมืองย่างกุ้ง

พระบรมธาตุเจดีย์ชเวดากอง เป็นมหาเจดีย์ทองคำที่งดงามตั้งเด่นเป็นสง่าอยู่ใจกลางเมืองย่างกุ้ง มีความสูง 109 เมตร รอบฐานพระเจดีย์รายล้อมไปด้วยเจดีย์องค์เล็ก ๆ อีกประมาณ 100 กว่าองค์ มีซุ้มประตูสี่ด้านยอดฉัตรองค์พระเจดีย์ประดับด้วยเพชรและพลอยมากมาย ชาวพม่าเชื่อว่าเจดีย์ชเวดากององค์นี้ภายในบรรจุพระเกศาธาตุของพระพุทธเจ้าจำนวน 8 เส้น

เจดีย์โบตาทาว สร้างเป็นอนุสรณ์เมื่อคราวรับเสด็จพระเกศาธาตุของพระพุทธเจ้าก่อนที่จะนำไปบรรจุในพระบรมธาตุเจดีย์ชเวดากอง เมื่อพระเกศาธาตุได้ถูกอัญเชิญขึ้นจากเรือได้นำมาประดิษฐานไว้ที่เจดีย์โบตะตองแห่งนี้ก่อน ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เจดีย์โบตะตองได้ถูกทำลายและได้รับการปฏิสังขรณ์ขึ้นมาใหม่ โดยมีความแตกต่างจากเจดีย์ทั่วไปคือ ใต้ฐานพระเจดีย์มีโครงสร้างโปร่งเพื่อให้ผู้คนเข้าไปภายในได้

ตลาดโป๊ะโยค หรือ สก๊อตมาร์เก็ต เป็นตลาดที่จำหน่ายเครื่องเงิน เครื่องเขิน ไม้แกะสลักพระพุทธรูปที่ทำด้วยไม้จันทน์ ถ้วยชามกังไสจีนโบราณ โคมไฟแก้ว แจกันเจียระไน นาฬิกาข้อมือเก่า ผ้าไหมไปจนถึงบรรดาว่านต่าง ๆ เช่น ว่านหงสาวดี

แหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญในเมืองหงสาวดี

พระเจดีย์ชเวมอดอ หรือ พระธาตุมุเตา เป็นเจดีย์ที่คนพม่านับถือมากที่สุดองค์หนึ่ง และเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์สำคัญ 1 ใน 5 ของพม่า

พระราชวังบายิงนอง ในอดีตเป็นศูนย์กลางการปกครองของพระเจ้าบุเรงนองกยอดินนรธา และเคยเป็นที่ประทับของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เมื่อครั้งยังทรงพระเยาว์และถูกจับเป็นตัวประกัน พระราชวังแห่งนี้สร้างขึ้นในปี พ.ศ.2109 มีผังรูปสี่เหลี่ยม กำแพงแต่ละด้านยาว 1.5 ไมล์ ต่อมาถูกพวกยะไข่ทำลายลงในปี พ.ศ.2142 จากนั้นถูกทิ้งร้างนานกว่า 3 ศตวรรษ

แหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญในเมืองมัณฑะเลย์

พระราชวังมัณฑะเลย์ของพระเจ้ามินดงและกษัตริย์สีป้อ พระเจ้าแผ่นดินองค์สุดท้ายของพม่า ก่อนเสียเอกราชให้กับอังกฤษ สร้างขึ้นจากไม้สักทองทั้งหลังอยู่ในเขตกำแพงเมืองมีคูน้ำล้อมรอบทั้งสี่ด้าน ภายในพระราชวังมีส่วนของอาคารทั้งแบบพม่า ยุโรปที่ทรงคุณค่าและสวยงามมาก

วัดยะไข่ หรือ วัดมหามุณี เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธมหามุณี พระพุทธรูปสำริดปิดทองศิลปกรรมแบบพม่า มีความศักดิ์สิทธิ์ที่สุดของพม่า ทุก ๆ เช้าจะมีพิธีล้างหน้าพระตอนประมาณตีสี่ ถือเป็นประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ของชาวพม่า

วัดกุโสดอ เป็นวัดที่เคยทำสังคายนาพระไตรปิฏก ครั้งที่ 5 ของโลก ภายในวัดมีแผ่นศิลาจารึกพระไตรปิฏกทั้ง 84,000 พระธรรมขันธ์

วัดชเวนันดอ สร้างจากไม้สักทั้งหลัง แกะสลักลวดลายวิจิตรบรรจง ทั้งหลังคา บานประตูและหน้าต่าง เน้นรายละเอียดเกี่ยวกับพุทธประวัติและทศชาติของพระพุทธเจ้า ตามแบบศิลปะพม่าแท้ ๆ

สะพานอูเป็ง เป็นสะพานไม้สักที่นำมาจากพระราชวังในเมืองอังวะ สร้างขึ้นกว่า 200 ปีแล้วทอดข้ามทะเลสาบตองตะมัน มีความยาว 1,200 เมตร ถือว่าเป็นสะพานไม้สักที่ยาวที่สุดในโลก

จักรพงษ์ คำบุญเรือง
[email protected]