ท่องเที่ยวตามรอยประวัติศาสตร์ พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์

แหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ของเมืองเชียงใหม่ที่สำคัญแห่งหนึ่งตั้งอยู่ในเขตอำเภอแม่ริม นั่นคือ พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์ เดิมเป็นพระตำหนักทีประทับของพระราชชายาเจ้าดารารัศมี ในสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงเป็นอาคารที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และมีคุณค่าทางด้านสถาปัตยกรรมอย่างยิ่ง
 พระตำหนักดาราภิรมย์ เป็นที่ประทับของเจ้าดารารัศมี พระราชชายาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 พระธิดาของเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์สุดท้าย ในช่วงภายหลังที่ได้ย้ายกลับมาที่นครเชียงใหม่ ปัจจุบันเป็นพิพิธภัณฑ์ที่ยังคงจัดแสดงเครื่องเรือนเครื่องใช้ให้ยังคงสภาพเดิมใกล้เคียงกับในอดีต ประกอบไปด้วยห้องต่างๆ อาทิ ห้องรับแขก ห้องบรรทม ห้องพักผ่อนอิริยาบถ เป็นต้น อยู่ในการดูแลของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
พระตำหนักดาราภิรมย์ เป็นอาคาร มีลักษณะรูปทรงเป็นอาคารสองชั้น โครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก ในอดีตใต้ถุนโล่งแต่มีการต่อเติมใช้ประโยชน์ภายหลังชั้นบนเป็นไม้รวมทั้งโครงสร้างของหลังคา รูปแบบอาคารเป็นบ้านแบบฝรั่งประยุกต์ตามความนิยมในสมัยนั้น มีลักษณะคล้ายบ้านพักอาศัยในกรุงเทพฯ ที่ก่อสร้างในเวลาใกล้เคียงกัน ผังพื้นบนประกอบด้วยห้องขนาดใหญ่หลายห้องแต่ละห้องสูงโปร่ง มีลวดลายฉลุบริเวรณคอสองเพื่อระบายอากาศ มีชุ้มทางเข้าหน้าอาคารสำหรับเทียบจอดรถยนต์ หลังคาเป็นดาดฟ้า คอนกรีตเสริมเหล็ก สำหรับชมบริเวณสวนโดยรอบ หลังคารูปทรงผสมแบบจั่ว Gable และแบมลิลา Hipped roof เนื่องจากเป็นอาคารขนาดใหญ่ และมีความต้องการใช้สอยพื้นที่ใต้หลังคาา จึงมีการยกระดับหลังคาบางส่วนเพื่อเป็นช่องแสงและยื่นชายคา มุงกระเบื้องซีเมนต์ใยหินสองเล็กสีแดง ส่วนพื้นที่โดยรอบของตำหักทั้งหมด คือบริเวณที่เรียกว่า “สวนเจ้าสบาย “แปลงทดลองการเกษตร สวนไม้ดอกไม้ประดับ สวนผลไม้ ไม้ยืนต้น และสวนครัว เป็นต้น
พระราชประวัติพระราชชายาเจ้าดารารัศมี
เจ้าดารารัศมีเป็นพระธิดาในพระเจ้าอินทวิชยานนท์ เจ้าผู้ครองเชียงใหม่ ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 2416 เมื่อเจ้าดารารัศมีได้ตามเสด็จพระราชบิดามาร่วมงาน พระราชพิธีลงสรงและเฉลิมพระนามสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชเจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศสยามมงกุฏราชกุมาร พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดเก้าฯให้เจ้าดารารัศมีถวายตัวเข้ารับราชการฝ่ายในในฐานะเจ้าจอม ภายหลังจึงจัดงานพระราชพิธีสถาปนาพระอิสริยยศ เจ้าดารารัศมีจากเจ้าจอมมารดาขึ้นเป็นพระราชชายาเจ้าดารารัศมี
ภายหลังจากที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคต พระราชชายาเจ้าดารารัศมี ได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จกลับนครเชียงใหม่ พระราชชายาเจ้าดารารัศมี ทรงดำรงพระชนม์อย่างสงบสุข ณ พระตำหนักดาราภิรมย์อยู่หลายปี จนสิ้นพระชนม์ด้วยโรคปัปผาสะพิการ (โรคปอด) เมื่อปี พ.ศ. 2476 รวมสิริพระชันษาได้ 60 ปี
เจ้าดารารัศมีเป็นเจ้าจอมที่เป็นที่โปรดปรานของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมากองค์หนึ่ง เพราะนอกจากจะทรงมีพระอัธยาศัยอันงดงามแล้ว ยังทรงเป็นผู้เสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างพระบรมราชวงศ์จักรีกับดินแดนล้านนา ซึ่งทำให้สถานการณ์ทางการเมืองแปรเปลี่ยนไปในทางที่ดียังประโยชน์แก่อาณาจักรสยามเป็นอย่างยิ่ง
เยี่ยมชมพระตำหนักดาราภิรมย์ ที่ชั้นบนและชั้นล่าง
การเดินเยี่ยมชมพระตำหนักดาราภิรมย์ จะมีทั้งชั้นบนและชั้นล่าง แต่โดยหลักจะอยู่ที่ชั้นบน ซึ่งเราจะสามารถเดินชมห้องต่างๆที่ยังคงจัดวางให้เหมือนในอดีตให้มากที่สุด
ชั้นบน (งดถ่ายภาพ)1.โถงทางเดิน จัดแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับพระประวัติ พระตำหนักที่ประทับในพระราชชายาเจ้าดารารัศมี 2.ห้องรับแขก จัดแสดงของถวายอันเกี่ยวเนื่องกับพระราชชายาเจ้าดารารัศมี และเครื่องเรือนร่วมสมัย3.ห้องบรรทม จัดแสดงของถวายอันเกี่ยวเนื่องกับพระราชชายาเจ้าดารารัศมี และเครื่องเรือนร่วมสมัย4.ห้องพักผ่อนพระอิริยาบถ จัดแสดงจานชาม เครื่องเสวย ของใช้ส่วนพระองค์ และเครื่องดนตรี 5.ห้องจัดแสดงพระราชวงศ์ จัดแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับพระรางวงศ์ในสายสกุลเจ้าหลวงเชียงใหม่6.ห้องจัดแสดงฉลองพระองค์ ผ้าทอที่พระราชชายาฯทรงออกแบบลวดลายและส่งเสริมการทอ ชุดการแสดงที่พระราชชายาฯได้ทรงฟื้นฟูและทรงดัดแปลงศิลปะภาคกลางให้เข้ากับศิลปะภาคเหนือ
7.ห้องสรง
ชั้นล่าง จัดแสดงเครื่องมือเกษตร ที่ทรงใช้ในการทดลองการเกษตรแผนใหม่ ในสวนเจ้าสบาย นอกจากนั้นยังมีเครื่องทอผ้า ซึ่งใช้ทอผ้าสำหรับพระราชชายาฯ โดยเฉพาะ
สักการะพระอนุสาวรีย์พระราชชายาเจ้าดารารัศมี
พระอนุสาวรีย์พระราชชายาเจ้าดารารัศมี ตั้งอยู่หน้าพิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์ ในทุกๆปีจะมีการน้อมจิตรำลึกพระราชชายา เจ้าดารารัศมี ในวันพระราชชายาเจ้าดารารัศมี เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนชาวเชียงใหม่และนักท่องเที่ยวได้รำลึกเจ้าดารารัศมี พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์ (Darapirom Museum)วันเปิดให้บริการ :อังคาร – อาทิตย์ (หยุดวันจันทร์)เวลาเปิด-ปิด :09:00 – 17:00ค่าเข้าชม :20 บาทโดย
เส้นทางรถยนต์ส่วนตัว พระตำหนักดาราภิรมย์ ห่างไปจากเมืองเชียงใหม่ตามเส้นทาง 107 ติดกับที่ว่าการอำเภอแม่ริมจะมีทางแยกซ้ายเข้า ไปยัง ค่ายดารารัศมี ระยะทางและเวลาที่ใช้เดินทางโดยประมาณพระตำหนักดาราภิรมย์อยู่ในอำเภอแม่ริม ตั้งอยู่ริมทางหลวงแม่ริม-สะเมิง ห่างจากทางแยกเชียงใหม่-ฝาง ประมาณ100เมตร (หรือห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ไม่ถึง 10 กิโล) ใช้เวลาประมาณ 15 นาที

ข้อมูล พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ภาพ… พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย