กำนัน ต.บ้านต้ำ นำลูกบ้าน เลี้ยงผีขุนน้ำ ขอฝนสู้แล้ง

วันที่ 16 มิ.ย. 63 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ชาวบ้านในเขต ต.บ้านต้ำ อ.เมือง จ.พะเยา รวมตัวกันประกอบพิธีไหว้ผีขุนน้ำ ที่วังน้ำออกรูห้วยน้ำขุ่น บ้านต้ำกลาง หมู่ 8 ซึ่งห่างจากหมู่บ้านออกไป เพื่อขอให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล ให้มีน้ำเพียงพอสำหรับทำนาในปีนี้

โดยจะนำเครื่องเซ่นสังเวย ได้แก่ กวางคำ หมู ไก่ เหล้า อาหารคาวหวาน และข้าวตอกดอกไม้ มาร่วมกับ จากนั้นได้เริ่มพิธีด้วยการฆ่าไก่และกวางคำ นำเลือดสดสังเวยผีป่าที่ปกปักรักษาที่วังน้ำออกรูห้วยน้ำขุ่น เพื่อขอให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล เพื่อให้ประสบแต่ความอุดมสมบูรณ์ ไม่แห้งแล้ง

นาย จิระพงศ์ ใจลา กำนัน ต.บ้านต้ำ กล่าวว่า ปีนี้น้ำน้อยกว่าทุกปีฝนแล้งทำให้ชาวบ้านมีน้ำไม่พอทำนา ประกอบกับการไหว้ผีขุนน้ำ เป็นประเพณีเก่าแก่ที่ชาวบ้านทำมาตั้งแต่สมัยโบราณ จึงทำการสานต่อเพื่อไม่ให้หายไปและเป็นความเชื่อเป็นประเพณีของชาวบ้านที่ผูกโยงอาชีพเกษตร ประเพณีเลี้ยงผีขุนน้ำเป็นประเพณีที่แสดงถึงความกตัญญูต่อแม่น้ำลำธาร ที่มีต่อการทำมาหากินของชาวบ้าน โดยมีทุกจังหวัด เนื่องจากประชากรส่วนใหญ่ยังมีอาชีพการเกษตรเป็นหลัก จึงต้องมีการพึงพาอาศัยน้ำจากแม่น้ำลำธารในการทำการเกษตร

การเลี้ยงผีขุนน้ำ คือ การทำพิธีสังเวยผีหรือเทวดาอารักษ์ ผู้เป็นหัวหน้าของผีอารักษ์ทั้งหลายที่ทำหน้าที่ ปกปักรักษาป่าไม้อันเป็นต้นน้ำลำธาร เพื่อเป็นการขอบคุณเทวดาที่บันดาลให้มีน้ำใช้ในการเกษตรกรรม โดยเฉพาะในเขตลุ่มน้ำของลำน้ำนั้น ๆ และยังเป็นการขอให้ผีประจำขุนน้ำบันดาลให้ฝนตกและมีน้ำจากขุนน้ำหรือต้นน้ำนั้นลงมาสู่พื้นราบได้ ผีขุนน้ำเป็นอารักษ์ประจำต้นน้ำแต่ละสาย ซึ่งสิงสถิตอยู่บนดอยสูงอันเป็นต้นแม่น้ำทั้งหลาย มักจะอยู่ตามใต้ต้นไม้ใหญ่ ๆ ชาวบ้านก็จะอัญเชิญมาสถิตอยู่ในหอผีที่ปลูกขึ้นอย่างค่อนข้างถาวรใต้ต้นไม้เหล่านั้น ผีขุนน้ำที่อยู่แม่น้ำใดก็จะได้ชื่อตามแม่น้ำนั้น