นานาสาระน่ารู้…การส่องกล้องตรวจกระเพาะอาหาร

กระเพาะอาหาร เปรียบเสมือนห้องๆหนึ่ง ที่ทำหน้าที่เก็บรวบรวมและย่อยอาหาร ดังนั้นผิวภายในกระเพาะอาหารของคนเราจึงมีความแข็งแรงเป็นพิเศษ แต่ถึงจะแข็งแรงมากแค่ไหนก็ตาม หากเราขาดการดูแลสุขภาพในการรับประทานอาหาร โรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ก็อาจจะตามมาได้ ไม่ว่าจะเป็นโรคกระเพาะอาหาร

โดยมีอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียด แน่นท้อง และอื่นๆ เพราะฉะนั้นแล้วการตรวจสุขภาพกระเพาะอาหารจึงเป็นอีกวิธีหนึ่ง ที่จะช่วยให้เราทราบว่ากระเพาะของเราเป็นอย่างไรบ้าง ด้วยวิธีทางการแพทย์สมัยใหม่อย่าง การส่องกล้องตรวจกระเพาะอาหาร (Esophago-gastro-duodenoscopy)

สำหรับท่านที่อยากทราบว่าตัวเองควรจะตรวจกระเพาะอาหารด้วยวิธีส่องกล้องเมื่อไหร่นั้น เป็นไปตามข้อบ่งชี้ดังนี้
ข้อบ่งชี้

1.ปวดจุกเสียดแน่นท้อง ปวดแสบท้อง บริเวณใต้ลิ้นปี่หรือใต้ชายโครงซ้ายเหนือสะดือ, อาหารไม่ย่อย

2.กลืนอาหารลำบาก

3.กลืนอาหารเจ็บ

4.นํ้าหนักลด

5.เบื่ออาหาร

6.อาเจียนบ่อยๆ

7.มีภาวะโลหิตจาง

8.อาเจียนเป็นเลือด

9.ถ่ายอุจจาระเป็นสีดำ

10.ตรวจพบก้อนในช่องท้องด้านบน

ขั้นตอน การส่องกล้องตรวจกระเพาะอาหาร

1.ก่อนการส่องตรวจกระเพาะอาหาร ผู้ป่วยต้องงดนํ้าและอาหารประมาณ 8 ชั่วโมงเพื่อป้องกันการสำลัก ในกรณีมีฟันปลอมที่ถอดได้ ให้ถอดออก

2.พ่นยาชาที่คอเพื่อจะทำให้คอผู้ป่วยชา

3.เมื่อคอผู้ป่วยชาแล้ว แพทย์จะทำการใส่กล้องส่องกระเพาะอาหาร ซึ่งมีลักษณะเป็นท่อยาวนิ่มๆ เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 8.6 มิลลิเมตร เข้าทางปากไปยังคอ ลงไปตามหลอดอาหาร กระเพาะอาหารจนถึงลำไส้เล็กส่วนต้น

4.ถ้าพบความผิดปกติระหว่างการส่องกล้องตรวจ แพทย์จะทำการตัดชิ้นเนื้อและส่งตรวจละเอียดต่อไป

5.การส่องกล้องตรวจกระเพาะอาหารอาจทำให้ผู้ป่วยกลัว อึดอัดแต่เนื่องจากในเวลาสั้น จึงมักทำในขณะผู้ป่วยรู้สึกตัว แต่ถ้าผู้ป่วยกลัวหรือสูงอายุ อาจไม่ให้ความร่วมมือก็จะส่องกล้องตรวจในขณะผู้ป่วยหลับ (ฉีดยานอนหลับ)

6.เมื่อสิ้นสุดการส่องกล้องตรวจกระเพาะอาหารผู้ป่วยจะยังรู้สึกชาที่คอ และกลืนลำบากอีกประมาณ 30 นาที ซึ่งเป็นฤทธิ์ยาชา ถ้ายังชาอยู่แนะนำอย่าเพิ่งกลืนนํ้าลายเพราะจะสำลักได้ ถ้ามีนํ้าลายให้บ้วนทิ้ง

7. ชเมื่อคอหายชาก็เริ่มดื่มนํ้าและรับประทานอาหารได้ ควรดื่มนํ้ามากๆจะได้ไม่เจ็บคอ

ผลข้างเคียงของการส่องตรวจกระเพาะอาหาร

1.เลือดออกเล็กน้อยบริเวณที่ตัดชิ้นเนื้อ ซึ่งจะหายได้เอง

2.การสำลัก เกิดปอดอักเสบได้ แต่พบได้น้อย

3.อาจมีอาการเจ็บระคายคอ การดื่มนํ้ามากๆ จะช่วยได้

ประโยชน์ของการส่องกล้อง

1.เพื่อเป็นการวินิจฉัย ดูว่ามีลักษณะผิดปกติอะไร หรือไม่ เช่นตีบ อุดตัน เป็นแผลอักเสบ เลือดออก เส้นเลือดแตก

2.สามารถตัดชิ้นเนื้องอก, มะเร็งหรือตัดชิ้นเนื้อของกระเพาะอาหารมาตรวจ

3.เพื่อติดตามผลการรักษาด้วยยา ว่าแผลหายดีหรือไม่

การส่องตรวจกระเพาะอาหารไม่ใช่สิ่งที่น่ากลัว เมื่อทราบขั้นตอนและข้อบ่งชี้ต่างๆ ดังที่ได้กล่าวมาข้างต้นแล้ว หลายๆท่านคงจะโล่งใจไปเลยว่า การส่องกล้องตรวจกระเพาะอาหารนั้น ไม่จำเป็นว่าผู้ป่วยจะต้องเป็นโรคร้ายแรงเสมอไป แต่ทั้งนี้ก็เพื่อเป็นการสังเกตสภาพการทำงานของกระเพาะอาหารว่ายังปกติดีอยู่หรือไม่ แล้วจะได้หาวิธีป้องกันและรักษาตามขั้นตอนต่อไป

…รพ.แมคคอร์มิค / ข้อมูล…..