ดอยช้าง จุดสูงสุดอันเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ของชาวปกาเกอะญอ

หมู่บ้านป่าแป๋ ต.ป่าพลู อ.บ้านโฮ่ง เป็นหมู่บ้านชาวปกาเกอะญอ ( กะเหรี่ยง ) ที่อยู่สูงที่สุดของ จ.ลำพูน ชาวบ้านแห่งนี้ยังคงมีการดำเนินชีวิตแบบเรียบง่าย ตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง มีผลิตภัณฑ์จากกาแฟที่มีชื่อเสียง และมีสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ตามความเชื่อของชาวปกาเกอะญอ บนยอดดอยช้าง ที่มีความสูง 1,450 เมตร เหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง

อ.บ้านโฮ่ง เป็นอำเภอขนาดกลาง ของ จ.ลำพูน แบ่งการปกครองเป็น 5 ตำบล คือ ต.บ้านโฮ่ง , ศรีเตี้ย , เหล่ายาว , หนองปลาสะวาย และ ต.ป่าพลู ที่มีชาวปกาเกอะญอ ( กระเหรี่ยง ) อาศัยอยู่ดอยสูง ที่บ้านป่าแป๋ หมู่ 7 ห่างจาก ตัว อ.บ้านบ้านโฮ่ง ประมาณ 35 กม. และ ห่างจาก อ.เมือง ประมาณ 80 กม. เส้นทางจากเนินเขาถึงเขตหมู่บ้านประมาณ 12 กม. เส้นทางมีความสูงชัน เมื่อถึงเขตหมู่บ้านจะพบบ้านพักของชาวปกาเกอะญอ จำนวนเกือบ 70 ครัวเรือน ตั้งอยู่ตามเนินเขา มีประชาชนอาศัยอยู่ในหมู่บ้าน ประมาณ 300 คน มีการทำเกษตรโดยปลูกข้าว ( ทำนาขั้นบันได ) ปลูกพืชหมุนเวียน ทอผ้ากระเหรี่ยง และ ปลูกกาแฟพันธุ์ อาราบิก้า และคั่วเมล็ดกาแฟด้วยมือ

มีโรงเรียน ประจำหมู่บ้าน 1 แห่ง คือ โรงเรียนบ้านป่าแป๋ ปัจจุบันมีครูและบุคลากร รวม 4 คน มีนักเรียน 20 คน ภาย ในโรงเรียน มีร้านกาแฟสำหรับต้อนรับผู้มาเยือน ซึ่งเมล็ดกาแฟจะคั่วโดยนักเรียนบ้านป่าแป๋ ในร้านจะจำหน่ายกาแฟร้อนเท่านั้น เนื่องจากการนำน้ำแข็งขึ้นไปนั้น จะต้องใช้เวลาค่อนข้างนาน ภายในร้านยังมี ผลิตภัณฑ์กาแฟ ของโรง เรียน จำหน่ายให้ผู้มาเยือนนำไปเป็นของฝากด้วย สำหรับบุคคล กลุ่มล่าสุดที่ได้ไปเยือน โรงเรียนแห่งนี้ คือ คณะของนายมนัส อ่ำทอง รอง ผวจ.ลำพูน ซึ่งได้รับการต้อนรับจาก ครู,นักเรียน ของโรงเรียน โอกาสนี้คณะได้มอบขนม อาหารแห้งให้แก่ นักเรียน และมอบเงินสนับสนุนการดำเนินกิจกรรม ของโรงเรียนอีกจำนวนหนึ่ง

สถานที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของหมู่บ้านป่าแป๋ คือ ดอยช้าง ซึ่งตั้งอยู่ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าบ้านโฮ่ง เป็นยอดเขา ที่มีความสูงที่สุดของ จ.ลำพูน โดยยอดดอยมีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,450 เมตร อยู่ห่างจากตัวหมู่บ้านประมาณ 6 กม. โดยมีเส้นทางที่รถ จ.ย.ย. สามารถผ่านไปได้ประมาณ 4 กม. จากนั้น จะต้องเดินเท้าต่อไปอีก 2 กม. เนื่องจากเส้นทางมีความชันมาก เมื่อไปถึงจะพบยอดดอย จำนวน 3 ยอด มีระดับลดหลั่นกันไป ตรงยอดดอยที่สูงที่สุดจะเป็นหัวช้าง ตามความเชื่อของชาวบ้าน เชื่อว่าเป็นที่สถิตของวิญญาณบรรพบุรุษ และเป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรม ของหมู่บ้าน

ซึ่งหากมองทัศนียภาพโดยรอบ จะเห็นพื้นที่ อ.บ้านโฮ่ง , อ.ลี้ และพื้นที่ อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่ ในช่วงที่ผ่านมามี กลุ่มผู้ขับขี่รถ จ.ย.ย.วิบาก มักจะขับขี่ขึ้นมาเที่ยวชมบนดอยช้าง ครั้งละ เกือบ 10 คัน บางครั้งเกิดเสียงดัง ถนนทางขึ้นได้รับความเสียหาย และมีการทิ้งขยะ ซึ่งชาวบ้านจึงต้องการรักษาสภาพป่าโดยรอบ ให้คงอยู่ตามแบบธรรมชาติโดยไม่ต้องการ การพัฒนาเพิ่มเติม หมู่บ้านป่าแป๋และดอยช้าง จึงถือเป็นชุมชนท้องถิ่นที่ชาวบ้านในพื้นที่ มีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย และอยู่กับความงดงามตามธรรมชาติ นับเป็นอีกแห่งหนึ่งของ อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน