กรมควบคุมมลพิษเตือน! เฝ้าระวังปัญหาไฟไหม้บ่อขยะ ในช่วงฤดูร้อน

(คพ.)เตือน เพลิงไหม้บ่อขยะในช่วงฤดูร้อน เพราะเป็นช่วงที่อากาศแห้ง ควรกลบทับขยะด้วยดินทุกวัน ห้ามสูบบุหรี่หรือก่อกองไฟ ห้ามบุคคลภายนอกเข้ามาคุ้ยเขี่ยขยะ จัดหน่วยเฝ้าระวังการเกิดเพลิงไหม้บ่อขยะ และพื้นที่ใกล้เคียง และควรเตรียมอุปกรณ์ดับเพลิงไว้ภายในบ่อขยะ ขอสนับสนุน จนท.เข้าร่วมตรวจสอบพื้นที่เกิดเหตุ และเสนอแนะแนวทางแก้ไขปัญหาผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม ติดต่อผ่านโทรศัพท์สายด่วน 1650 ตลอด 24 ชั่วโมง

นางสุวรรณา เตียรถ์สุวรรณ รองอธิบดี กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) เปิดเผยว่า ปัญหาเพลิงไหม้บ่อขยะ สามารถเกิดขึ้นได้ทุกฤดูกาล แต่ในช่วงฤดูร้อนปัญหานี้มักเกิดขึ้นมากกว่าช่วงฤดูอื่นๆ เพราะเป็นช่วงที่อากาศแห้ง อุณหภูมิสูง ทำให้ความชื้นในกองขยะมีน้อย เมื่อขยะเกิดการลุกไหม้ จึงลุกลามได้ง่ายและดับยาก คพ. ได้รวบรวมสถิติข้อมูลในปีงบ ประมาณ 61 (ต.ค.60- มี.ค.61) พบว่ามีเหตุการณ์เพลิงไหม้บ่อขยะ จำนวน 6 แห่ง กล่าวคือ

(1) บ่อขยะใน ต.บางปลา อ.บางพลี จ.สมุทรปราการ (2) บ่อขยะใน ต.จุมพล อ.โพนพิสัย จ.หนองคาย (3) บ่อขยะเอกชนใน ต.เขาหินซ้อน อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชิงเทรา (4) บ่อขยะใน ต.ทุ่งกระตาดพัฒนา อ.หนองกี่ จ.บุรีรัมย์ (5)บ่อขยะเอกชนใน ต.ต้นธงชัย อ.เมือง จ.ลำปาง และ (6) บ่อขยะในพื้นที่ ต.ศาลา อ.เกาะคา จ.ลำปาง ทั้งนี้ต้นเพลิงอาจเกิดขึ้นจากการเผาขยะภายในบ่อโดยตรง เช่น การเผากำจัดขยะในบ่อขนาดเล็ก ที่ใช้วิธีการเทกองแล้วเผาเพื่อให้มีพื้นที่รองรับขยะในรอบปีต่อไป

บางกรณีคนคุ้ยขยะอาจเผาเศษพลาสติก เพื่อค้นหาเศษโลหะที่จำหน่ายได้ หรือเผาสายไฟเพื่อเอาสายทองแดง บางกรณีอาจมีคนงานก่อไฟ แล้วปล่อยทิ้งไว้หรือทิ้งก้นบุหรี่ จนเป็นเหตุให้เกิดเพลิงไหม้ เป็นต้น นอกจากนี้ ในช่วงฤดูแล้งอาจมีต้นเพลิงจากพื้นที่ใกล้เคียง อาทิ การเผาไร่ เพื่อกำจัดวัชพืชและเศษวัสดุทางการเกษตร หรือการเผาป่า โดยเฉพาะในพื้นที่ภาคเหนือ และภาคกลาง

นางสุวรรณา กล่าวว่า ปัจจุบันมีการขยายตัวของชุมชนเข้าใกล้บ่อขยะมากขึ้น หรือเป็นจุดที่อยู่ใกล้แหล่งท่องเที่ยว เหตุเพลิงไหม้บ่อขยะ สามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชน และภาพลักษณ์การท่องเที่ยวของชุมชนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยทั่วไปเหตุเพลิงไหม้บ่อขยะ ทำให้เกิดก๊าซพิษที่มีฤทธิ์เฉียบพลัน เช่นคาร์บอนไดอ๊อกไซด์ ไนโตรเจนไดออกไซด์ ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ไฮโดรเจนคลอไรด์ และฝุ่นละอองขนาดเล็ก เป็นต้น รวมทั้งอาจมีน้ำเสียจากการดับเพลิงไหลล้นสู่พื้นที่ใกล้เคียงหรือแหล่งน้ำสาธารณะ ทำให้คุณภาพน้ำเสื่อมโทรม ส่งผลกระทบต่อสัตว์น้ำ

อนึ่ง ความรุนแรงของปัญหา มักขึ้นกับปริมาณขยะและชนิดของขยะ ที่นำไปเทกองในพื้นที่ โดยหากมีของเสียจากสถานประกอบการหรือภาคอุตสาหกรรมไปทิ้งร่วมด้วย จะมีแนวโน้มมลพิษทางอากาศรุนแรงมากขึ้น บางกรณีหน่วยงานท้องถิ่น ต้องอพยพประชาชนออกจากพื้นที่เสี่ยงอันตราย ซึ่งต้องใช้งบประมาณภาครัฐในการบริหารจัดการและนอกจากผลกระทบด้านสุขภาพอนามัยของประชาชนในพื้นที่ หรือประชาชนที่สัญจรผ่านไปมาแล้ว หากเหตุเพลิงไหม้ที่เกิดขึ้นในบ่อฝังกลบขยะตามหลักสุขาภิบาล ก็ย่อมทำให้การกำจัดขยะช่วงดังกล่าวต้องหยุดชะงักลง

จึงต้องงดให้บริการเก็บขนขยะในชุมชน และทำให้ขยะสะสมตกค้างในชุมชนปริมาณมาก ส่งผลกระทบด้านสังคม ประ ชาชนกังวล ไม่ยอมรับ และไม่ไว้วางใจต่อการทำงานของ จนท. นำไปสู่การต่อต้านการเดินระบบกำจัดขยะ หรือการสร้างสถานที่กำจัดขยะแห่งใหม่ในอนาคต

นางสุวรรณา กล่าวว่า ดังนั้นเพื่อป้องกันและเตรียมการรองรับปัญหาเพลิงไหม้ในบ่อขยะในช่วงฤดูร้อน คพ.จึงขอความร่วมมือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้เข้มงวด ในการดำเนินการมาตรการป้องกันเหตุเพลิงไหม้ ในพื้นที่บ่อขยะที่ตนรับผิดชอบ โดยเฉพาะควรส่งเสริมการกำจัดขยะในพื้นที่ ตามแนวทางแผนแม่บทการบริหารจัดการขยะ มูลฝอยของประเทศ (พ.ศ. 2559 – 2564) และการป้องกันต้นเพลิง ที่อาจเกิดจากความประมาทหรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์ต่าง ๆ เช่น ควรกลบทับขยะด้วยดินทุกวัน ห้ามสูบบุหรี่หรือก่อกองไฟ ห้ามบุคคลภายนอกเข้ามาคุ้ยเขี่ยขยะ จัดหน่วยเฝ้าระวังการเกิดเพลิงไหม้บ่อขยะและพื้นที่ใกล้เคียง

รวมทั้ง ควรเตรียมอุปกรณ์ดับเพลิงไว้ภายในบ่อขยะ เช่น ถังน้ำหรือถังดับเพลิง เพื่อให้สามารถดับเพลิงขนาดเล็กที่กำลังเกิดขึ้นได้ และประสานเตรียมความพร้อมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ของอำเภอ/จังหวัด กรณีการขอสนับสนุนรถดับเพลิงและรถตักหน้าขุดหลัง สำหรับการดับเพลิงขนาดใหญ่ ตามแผนการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยฯ ทั้งนี้ หน่วยงานท้องถิ่นสามารถประสาน คพ. และหน่วยงานด้านสิ่งแวดล้อม ภายใต้สังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

อาทิ สนง.สิ่งแวดล้อมภาค และ สนง.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัด เพื่อสนับสนุน จนท.เข้าร่วมตรวจสอบพื้นที่เกิดเหตุ และเสนอแนะแนวทางแก้ไขปัญหาผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม รวมทั้งตรวจวัดความเข้มข้นของมลพิษที่เกิดขึ้นว่า จะส่งผลกระทบต่อประชาชนอย่างรุนแรงเพียงใด โดยสามารถติดต่อ คพ.ผ่านโทรศัพท์สายด่วน 1650 ตลอด 24 ชั่วโมง