มหัศจรรย์ที่ “ถ้ำเมืองออน”

ภายในถ้ำเมืองออน ยังปรากฏมีเนินทรายละเอียดสีดำ ซึ่งชาวบ้านจะเรียกว่า “ทรายหลายแล้ง” ใกล้กับเนินทรายเป็นห้องที่ครูบาศรีวิชัย ใช้นอนพักผ่อนและรอยพญานาค ที่ปรากฏเป็นคลื่นอยู่บนพื้น นอกจากนี้ยังมีหินงอกหินย้อย ที่ปรากฏเป็นรูปร่างคล้ายสิ่งต่าง ๆ เช่น หัวพญานาค หัวเรือ ไดโนเสาร์ แมวน้ำ
บนเส้นทางสายสันกำแพง – อ.แม่ออน ถนนหนทางช่วงนี้คดเคี้ยวขึ้นลงไปตามเนินเขา เป็นเส้นทางที่สวยงามมากสายหนึ่ง เมื่อขับรถเลย อ.แม่ออน ขึ้นไปไม่ไกลนัก มีทางเลี้ยวซ้ายมือเขียนว่า “ถ้ำเมือง ออน 1 กม.” จากทางแยกเข้าไปไม่ไกล ก็จะถึงถ้ำเมืองออน ดินแดนแห่งความมหัศจรรย์ ถ้ำเมืองออน ตั้งอยู่บนภูเขาลูกหนึ่ง มีบันไดขึ้นเป็นพญานาค เมื่อเดินขึ้นไปประมาณ 100 เมตร จะมีศาลาที่พักทรงกลมอยู่ด้านซ้ายมือ ซึ่งภายในประดิษฐานรูปปั้นฤาษี เพื่อให้ผู้เคารพกราบไหว้บูชา ที่บริเวณปากถ้ำจะเป็นที่ประดิษฐานพระสถูปบรรจุอัฐิ ของท่านครูบาเจ้าศรีวิชัย นักบุญแห่งล้านนา ถ้ำเมืองออนแห่งนี้ในอดีตเคยเป็นที่ ๆ ครูบาเจ้าศรีวิชัย เดินทางมาปฏิบัติวิปัสสนากรรมอยู่ภายในถ้ำ ปัจจุบันยังมีร่องรอยและแท่นที่นั่งของครูบาเจ้าศรีวิชัย ปรากฏให้เห็นอยู่

เมื่อลองเดินเข้าไปภายในถ้ำ ต้องปีนป่ายบันไดที่ค่อนข้างชัน ตลอดสองข้างทางมีแสงสว่างจากหลอดไฟเป็นช่วง ๆ แต่ถ้านักท่องเที่ยวต้องการความสว่าง มีบริเวณปากถ้ำก็มีบริการไฟฉายและผู้นำทางไว้บริการด้วย ในวันที่เราเดินทางไปเยือนถ้ำเมืองออนนั้น ก็ได้ไกด์นำเที่ยวกิตติมศักดิ์มีชื่อเรียกเล่น ๆ ว่า “เก่ง” ซึ่งเป็นเด็กที่เมื่อว่างจะการเรียน ก็จะมารับจ้างให้บริการไฟฉายและนำเที่ยวภายในถ้ำ เก่ง เล่าให้ฟังว่า “วันหยุดเสาร์-อาทิตย์ ก็จะมารับจ้างอยู่ที่ถ้ำเมืองออนแห่งนี้ เป็นเวลานานกว่า 5 ปีแล้ว จนทำให้รู้เส้นทางภายในถ้ำและประวัติความเป็นมา ของถ้ำมากว่าผู้ใหญ่บางคนด้วยซ้ำ”เก่งพาเราเดินลอดช่องแคบ ๆ ของถ้ำที่พอจะซุกตัวลอดเข้าไปจนมาถึงห้องโถงห้องแรก ซึ่งเป็นห้องพระฤาษีไกล ๆ กันมีทางเดินลงไปข้างล่างของถ้ำ เก่งชี้ให้เราดูหน้าต่างที่สามารถมองลงไปเห็นพระธาตุนม ผา ซึ่งเป็นแท่นหินงอกขนาดใหญ่ ที่ก่อตัวขึ้นจากพื้นดินมีเกล็ดเพชรสวยงามมาก เราใช้เวลาไม่นานนักในการเดินลงมาเบื้องล่างของถ้ำ ทันทีที่ลงมาถึงเราจะเห็นพระธาตุนมผา ตั้งตระหง่านอยู่ตรงหน้าที่ทอ แสงสะท้อนจากแสงไฟ ปรากฏเป็นแสงสีแวววาวที่น่าพิศดารยิ่งนัก ว่ากันว่าพระธาตุนมผานั้นเป็นที่บรรจุพระเกศาขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ชาวแม่ออนทุกคน ให้ความเคารพศรัทธาต่อองค์พระธาตุนมผาแห่งนี้มาก ด้านหลังของพระธาตุมีพระ พุทธรูปประดิษฐานเป็นพระประธาน เก่งเล่าให้เราฟังว่า “เมื่อครั้งที่แรกสร้างพระพุทธรูปนี้แล้วเสร็จ ก็จะมีน้ำปรากฏไหลหยดลงมาจากแท่นหิน ถือว่าเป็นเรื่องที่แปลกพิศดารและยังหาคำตอบไม่ได้ เราใช้เวลาหาข้อพิสูจน์อยู่ที่นี่ไม่นานนัก จึงเดินต่อไปยังห้องทางด้านซ้ายมือ โดยอาศัยแสงไฟจากไฟฉายของเก่ง จนมาถึงผนังถ้ำที่ค่อนข้างแปลกประหลาดเก่งบอกว่า นี่คือไม้สักทองพันปี ซึ่งเมื่อเรามองดูก็คล้ายกับไม้สัก ที่กลายเป็นหินเวลาที่เอามือไปสัมผัสและขูดเบา ๆ ก็คล้ายกับเป็นเนื้อไม้มีเรื่องที่น่าชวนให้สงสัยอยู่ว่า ภายในถ้ำเมืองออน ยังปรากฏมีเนินทรายละเอียดสีดำ ซึ่งชาวบ้านจะเรียกว่า “ทรายหลายแล้ง” ใกล้กับเนินทรายเป็นห้องที่ครูบาศรีวิชัย ใช้นอนพักผ่อนและรอยพญานาคที่ปรากฏเป็นคลื่นอยู่บนพื้น นอกจากนี้ยังมีหินงอกหินย้อย ที่ปรากฏเป็นรูปร่างคล้ายสิ่งต่าง ๆ เช่น หัวพญานาค หัวเรือ ไดโนเสาร์ แมวน้ำ เป็นต้น
ก่อนที่เราจะออกจากถ้ำ เก่งยังพาเราไปดูบ่อทรายดูด ที่ปัจจุบันนี้มีแต่ร่องรอยเท่านั้น ก่อนกลับเราแวะกราบไหว้พระนอนที่ประดิษฐานอยู่ในถ้ำเมืองออน
เราใช้เวลาค้นหาสิ่งลี้ลับ และความมหัศจรรย์แห่งธรรมชาติ ที่อยู่ภายในถ้ำเมืองออน จนสมควรแก่เวลา ก่อนกลับออกมาเราพบสิ่งที่ไม่น่าพิศมัยยิ่งนักก็คือ บนความสวยงามของหินงอกหินย้อยที่ธรรมชาติรัง สรรค์ไว้ ปรากฏมีรอยขีดข่วนของพวกคนมืออยู่ไม่สุข ที่เมื่อเวลาเดินทางไปที่ไหนก็มักจะสลักชื่อเพื่อประจานความชั่วร้ายของตัวเอง หากแต่หารู้ไม่ว่ากว่าธรรมชาติ จะสร้างสิ่งสวยงามมหัศจรรย์เช่นนี้ออกมาต้องใช้เวลานานนับร้อยนับพันปี แต่ใช้เวลาในการทำลายเพียงไม่นานนัก

ความลี้ลับมหัศจรรย์แห่งถ้ำเมืองออน ยังคงเป็นมนต์เสน่ห์ให้ผู้คนเดินทางมาค้นหาความพิศดารเหล่านี้อยู่ไม่ขาดสาย เมื่อมีโอกาสผ่านมายังถ้ำเมืองออน น่าลองแวะเข้าไปเยี่ยมชม แล้วท่านจะรู้ว่าบนโลกที่เต็มไปด้วยความวุ่นวายใบนี้ ยังมีสิ่งสวยงามเงียบสงบรอให้ท่านได้ชื่นชมอยู่